॥ శ్రీలక్ష్మీసహస్రనామావలిః ॥
శ్రీ
లక్ష్మీ సహస్ర
నామాంచిత పద్యసహస్ర
దళపద్మము.
రచన.
చింతా
రామకృష్ణారావు.
ఓం
శ్రీమహాలక్ష్మీం ఉపాస్మహే
సీ. ఆషాఢ బహుళపాడ్యమి నాడు యాదాద్రి
- నృహరిపాదార్చకుల్ మహిత నృహరి
దూరశ్రవణమునన్ కోరిమాటాడిరి. నన్ బ్రశం సించుచు నరహరి శత
కము ఘనంబనినారు, రమణీయ శ్రీ రమా నామసహస్రంబు స్వామి మెచ్చ
పద్యపుష్పములందు భాసిల్లగా నిల్పి
పదిదినంబులలోన వ్రాయమనిరి.
తే.గీ.
విదియ
మొదలు నేకాదశి వెడలులోపు
- వ్రాయ జేసెను శ్రీలక్ష్మి వాసి చూపి,
దినమునకు నూరు పద్యముల్ వినయముగను
- వ్రాసినాడను దైవంబు వ్రాయఁజేయ.
సద్విధేయుఁడు
- చింతా రామకృష్ణరావు.
స్వస్తిశ్రీ చాంద్రమాన శుభకృన్నామ సంవత్సర ఆషాఢ బహుళ ఏకాదశీ
భానువారం. ఆంగ్ల తేదీ. 24 - 7 - 2022
పండితాభిప్రాయములు.
అనపాయినీ వరివస్య
వాగ్విదాంవర బ్రహ్మశ్రీ నారుమంచి వేంకట అనంత కృష్ణ
శ్రీమన్నారాయణుడుధర్మస్థాపనప్రయోజనమునాశించి అనేక అవతారములను దాల్చి ఆనుషంగికముగా భక్తరక్షణ లీలను కూడా ప్రకటించెను.కానీ కేవలము భక్తరక్షణయే లక్ష్యముగా స్వామి స్వీకరించిన రూపు నారసింహావతారము. ఇతర అవతారముల వలె కాక నారసింహావతారము ఉపసంహారములేని నిత్యావతారము. అంటే సదా భక్తరక్షణ తత్పరుడన్న మాట. ఆ స్వామి ప్రేరణతో శ్రీ చింతా రామకృష్ణారావుగారు నారసింహ అష్టోత్తర శతనామాలకు ఆయా నామాలను పద్యపాదములలో నిలుపుచు, నిలువెత్తు భక్తితో పదికాలాలు నిలిచేశతకాన్నివెలయించి స్వామికి సమర్పించిన ధన్యులు. స్వామి ఉదరములో ప్రపంచాలన్నీ ఉన్నాయని గుర్తు చేయటానికేమో ప్రతి పద్యములో మరొక పద్యాన్ని దాచి ఉంచిన గర్భకవిత్వము ఈ శతకములోని మరొక విశేషము.
అది నేపధ్యం. ప్రకృతములో యాదాద్రి నారసింహక్షేత్రములో స్వామి ప్రధానార్చకులు శ్రీమాన్ నరసింహాచార్యులుగారి రూపములో స్వామి మరొక ఆదేశం పంపారుట, లక్ష్మీ సహస్రనామాలను కూడా పద్యస్థం చేయమని, అది కూడా 10 రోజుల్లో పూర్తి చేయమని. అంటే రోజుకొక శతకము. భాగవతుల ఆజ్ఞ భగవదాజ్ఞగా స్వీకరించి అమ్మపైన అచంచల విశ్వాసముతో చింతావారు నడుము బిగించి అనుకున్న పదిరోజులలో పద్యపుష్పసహస్రము సిద్ధము చేసారు. తాను వ్రాస్తున్నాను అనుకోలేదు అమ్మ వ్రాయించింది అన్నది భావన. అందుకే ముందు సహస్రనామములలో శ్లోకము, తరువాత ఆ శ్లోకాంతర్గత నామములకు అమ్మ నామముతో చతుర్ధ్యంతముగా నమస్కరించి, సంక్షిప్తముగా నామవిశేషము చెప్పి అమ్మదయతో పద్యము వ్రాసారు. ఇది కొత్త ప్రక్రియ. శ్లోకమును నామములుగా విభజించునప్పుడు కొంత కాఠిన్యము కలుగుతుంది. కనుక వివిధ విభజనలను సమన్వయపరుచుకొని సర్వజనామోదముగా స్థిరీకరించుకొనుట మరొక ఇబ్బంది.
ఛందోవిషయకముగా ఒక మాట చెప్పుకోవాలి. ప్రసిద్ధమైన పద్యలక్షణాలు కొన్ని మాత్రమే సాధారణ వినియోగములో ఉన్నాయి. అయితే పద్యపాదాక్షరాలను అనుగుణముగా 1 నుండి 26 ఛందస్సులుగాను, అలా ఒకొక్క ఛందస్సులో ప్రస్తారము వేయగా సుమారు 13 కోట్ల వృత్తాలు అవుతాయని లాక్షణికులు చెప్తారు. ఇక్కడ అమ్మ నామము యథాతథముగా పద్యములో ఉండాలన్న నియమము పెట్టుకున్నారు. అందుకు అనువైన కందము, తేటగీతి ఇత్యాది జాత్యుపజాత్యులను వినియోగించినారు. ఉత్పల, మత్తేభ, శార్దూల, పంచచామరాదులు కూడా విస్తృతముగా వినియోగించారు.అయితే కొన్ని నామాలు ప్రసిద్ధపద్యలక్షణాలలో ఇమడవు కనుక అలాంటి విశేషలక్షణాలు నిర్మించుకుని నామము వచ్చేలాగా పద్యనిర్మాణం చేసారు. అలాంటి నూతనముగా నిర్మించుకున్న పద్య లక్షణాలను ఉదాహరణగా 128వ పద్యములో చూడవచ్చు. ఇది అంత సులువు కాదు. పద్యము నడక, లయ గమనికలో ఉంచుకుని చేయాల్సిన జిలుగుపని. ఇది అమ్మ అనుగ్రహముతో జరిగినది అన్న భావనతో ఇలాంటి క్రొత్త వృత్తాలకు ఆ నామమునే లేక ఆయా నామములలోని ఒక భాగమునో వృత్తనామముగా వ్రాసి ‘స్వయంకల్పిత మృణాలి వృత్తము’ అని స్పష్టపరిచినారు. ఇలాంటి చాలా కొద్ది సంఖ్యలోనే ఉన్నాయి. పైన చెప్పినట్లు శ్లోకమునకు భిన్నమైన నామవిభజనలు కనబడ్డాయి అన్నాను కదా. వీరు అలాంటి భిన్నమైన విభజనలకు అన్ని రకాల పద్యాలు (క్రమసంఖ్య లేకుండా) వ్రాసినారు. అంటే ఎవరైనా తమకు నచ్చిన పద్యము చదువుకోవచ్చునన్నమాట. ఉదాహరణకి 77వ పద్యమునకు సంబంధించిన శ్లోకం గమనించవచ్చు. ఇక్కడ ‘కాలిమా’ అన్న శ్లోకపదాలు కాలి, మా అని రెండుగా కొందరైతే కాలిమా అని ఏకపదముగా కొందరు విభజించారు. చింతావారు కాలి, మా, కాలిమా అని మూడు నామాలకు మూడు పద్యాలు వ్రాసారన్నమాట. అలా అనేకమైన ఇబ్బందులను అమ్మదయతో అద్భుతముగా నిర్వహించబడినది.
శ్రీకారాదిగా పద్యసహస్రాన్ని క్షేమకరముగా ప్రారంభించారు. వేయి నామాలు వేయి పద్యాలు. ముందుమాట వ్రాయుటలో నిడివికున్న సంక్షిప్తతను దృష్టిలో ఉంచుకుని కొన్ని విశేషాలు, ఈ గ్రంథము చదువునప్పుడు గమనించవలసిన అంశాలు మాత్రమే ప్రస్తావిస్తాను. అమ్మ స్తుతి పద్యములో కవికి తన స్వకీయమైన భావమును పద్యము వ్రాసి ఈ నామమును సంబోధనగా చేయుట సులువైన పని. సాధారణముగా శతకకర్తలు ఆశ్రయించే విధానము కూడా. అదిదోషము ఎంతమాత్రము కాదు కూడా. కానీ చింతావారు ఈ తేలికమార్గమును స్వీకరించలేదు. పైన చెప్పినట్లు నామమునకు సంక్షిప్తమైన అర్థము చెప్పారు. పద్యములో అర్థము విస్తృతమైనదిగా ఆ నామవ్యాఖ్యగా ప్రకటించారు. అంటే పద్యలక్షణాన్ని ఎన్నుకోవటంలో ఈ వ్యాఖ్యాపదాలకు కూడా అనుగుణమైనవిగా గమనించుకోవాలి. కవి పరిశ్రమ ఎంతదో ఊహించవచ్చు. ఇన్ని జాగ్రత్తలతో వేయి పద్యాలు పది రోజులలో పూర్తిచేయడం అనితరసాధ్యము. అందుకు చింతావారికి ఎన్నిసార్లు నమస్కరించినా తక్కువే.
ఇలాంటి ఈ గ్రంథనిర్మాణమునకు కర్త, కారయితా, ప్రేరకుడు, అనుమోదకుడు కూడా ఆ నారసింహుడే, కేవలం వివిధరూపాలలో కనబడ్డాడు అంతే. చింతావారు ఈ పద్యరచనా తపస్సులో కృతకృత్యులయ్యారనుటకు ఎట్టి సందియము లేదు. తప్పక ఆద్యంతము చదువదగినది, పదే పదే చదువదగినది. అమ్మ పాఠకులకు అజ్ఞాతదోషనివృత్తిపూర్వకముగా సకల శుభములు తప్పక కలుగచేస్తుంది అన్నది నా ప్రగాఢ విశ్వాసము. ఇలాంటి మహద్గ్రంథాన్ని తొలి పాఠకుల జాబితాలో నేను కూడా ఉండటం నా అదృష్టము. అందుకు మా చింతారామకృష్ణారావు అన్నగారికి నమస్కరిస్తు, వారు మరింత సాహిత్యసేద్యము చేయుటకు ఆయురారోగ్యభాగ్యాలను అమ్మ అనపాయినీదేవి కలిగించాలని ప్రార్థిస్తూ.. స్వస్తి
హైదరాబాదు గురుపాదధూళి
తేది; 16.10.2022 నారుమంచి వేంకట అనంతకృష్ణ
డా. రాణి సదాశివ మూర్తిః…ఉపకులపతిః…రాష్ట్రియ సంస్కృత విశ్వవిద్యాలయః,…తిరుపతిః
నవరత్నమాలికా.
శ్రీలక్ష్మీ సహస్రనామాంచితపద్యసహస్రదళపద్మార్చనం
శ్రీ మహాగణాధిపతయే నమః …శ్రీ మాత్రే నమః…శ్రీ గురుభ్యోనమః
శ్లో. వికసితే
సహస్రారే - మోక్షద్వారస్య ఫుల్లతా।
కిం
వక్తవ్యం సహస్రాబ్జే
- ఫుల్లే యది సహస్రధా।।1।।
శ్లో. రామస్త్రేతాపతిర్భూత్వా - ధర్మమార్గమదర్శయత్।
కృష్ణో
ద్వాపర సంజాతో
- ముక్తిమార్గమదర్శయత్।।2।।
శ్లో. కలౌ
కాలుష్యకాంతారే - చింతాపనోదదీక్షితః।
రామకృష్ణ
కవీంద్రోऽయం
- భక్త్యుపాయం ప్రయచ్ఛతి।।3।।
శ్లో. చంద్రే
విలసితే పూర్ణే
- జ్యోత్స్నాశ్రీః ప్రసరేద్భువి।।
ఫుల్లే
కవిమనస్యద్య - కవితాశ్రీర్విభాసతే।।4।।
శ్లో. శ్రియః
స్తోత్రం చిత్రమార్గే - పద్యాధ్వన్యవతారయన్।
తారయత్యాశు
సల్లోకం
- శ్రీవాగేకసమర్చయా।।5।।
శ్లో. శ్రియః
పాదార్చనాసక్తః - ఆంధ్రపద్యవిభూషణః।
శ్రీ
చింతా రామ కృష్ణార్యః
- శ్రీచింతన తపఃప్రియః।।6।।
శ్లో. దశశతవర్త్మారూఢామ్ - ఏకవర్త్మని రూపయన్।
శ్రియం
శ్రీశే సుభక్తిమాన్ - కృతకృత్యః కృతీ కవిః।।7।।
శ్లో. స్వయం
దివ్యత్వ పాత్రం సత్
- సతామపి శుభప్రదః।
కవీంద్రో
రాజతే భూయో
- భూయస్తత్త్వార్థదర్శకః।।8।।
శ్లో. వర్ధతాం
భక్త్యధ్వైషో - వర్ధతాం కవిరాట్సుధీః।
వర్ధతాం
భక్తభూర్భూమిః - వర్ధతాం శ్రీః కవిగృహే।।9।।
ఇత్థం సనతితతిశతమ్ బుధజనవిధేయః రాణి
సదాశివ మూర్తిః
బ్రహ్మశ్రీ రాణి సదాశివ మూర్తి మహోదయులకు
నా కృతజ్ఞతాంజలి.
ఉ.
మాటలు చాలకుండెనయ మాన్యమహోదయ! మీ కృపన్ గనన్, -
కోటికి
యొక్కరుండుదురు కూర్మిని మీవలె చూపువారిలన్,
దీటుగ
వ్రాయనేర్వనయ దివ్యపు మీ కవితామృతమ్ముతో, - సాటియె
లేరు మీకు, మనసార నమస్కృతులందుడిమ్ముగన్.
నా మనసులో మాట.
ఓం
శ్రీమాత్రే నమః.
శ్రీ మహాలక్ష్మి మహిమలు చెప్పఁ జాల.
శ్రీమన్మంగళదివ్యతేజ శ్రీమల్లక్ష్మీ జగన్మాత అనుగ్రహ విశేషమున యాదాద్రి
శ్రీమల్లక్ష్మీనారసింహులనిరంతర సంసేవనా పునీత జన్ములయిన ప్రథానార్చకులగు శ్రీ
నారసింహాచార్యులవారు శ్రీ శుభకృత్ ఆషాఢబహుళ పాడ్యమినాడు నాతో దూరవాణిద్వారా
మాటాడుచు, శ్రీ
యాదాద్రి నారసింహ శతక పద్యములు మీరు వ్రాసిస్వామికి అర్పించుకొనినారు. చాలా బాగున్నవి.
మరి లక్ష్మీ అమ్మవారి సహస్రనామములకు పద్యములు వ్రాయండి. అమ్మవారికి ఆనందం కలిగించండి వారంపది రోజులలో పూర్తి చెయ్యండి అని ఆదేశించిరి. ఇది సాక్షాత్ అమ్మవారి ఆదేశంగా భావించి ఆశ్చర్య చకితుఁడనయ్యాను. పదిరోజులలో వేయి నామములకు పద్యములు వ్రాయుట నావంటి
సామాన్యునకు సాధ్యమెట్లగును? అని భావించి,
అంతా అమ్మే వ్రాసుకోనుందేమో అని, నా
ప్రత్నములో భాగంగా పాడ్యమినాడి సహస్రనామములు పొందుపరచుకొని ఉంచుకొనినాను.
మరునాడు విదియ రోజున నామములను
పద్యములలో నిక్షేపించుచు వ్రాయుట ప్రారంభించితిని.
అమ్మవారే స్వయముగా నాచే రోజునకు వంద
నామములకు పద్యములు వ్రాయించుకొని ఆషాఢబహుళ ఏకాదశి నాటికి పరిపూర్ణముగా రచన
చేయించుట, నేను
ఆచార్యస్వాములవారికి ఈ వైనము విన్నవించి ఆ పద్య సహస్రమును వారికి పంపుట చేసితిని. వారు నామములకు వివరణకూడా వ్రాసినచో ప్రయోజనకరముగా ఉండునని సూచించి మరికొంత
సమయము తీసుకొమ్మనిరి. నేను నామ వివరణవ్రాయుటతో పాటు ముద్రారాక్షసములను కూడా సరిచేసి వారికి ఈ ప్రతి
పంపుట జరిగినది.
శ్రీ యాదాద్రి
లక్ష్మీనరసింహస్వామి దయాంతరంగాన్ని కనీసము ఊహించుటకైననూ నేను సరిపోను. వారిపై అష్టోత్తర శత నామాంచితముగా అనేక ఛందస్సులు
గర్భమునందుండు సీసములను వ్రాయించుకొని,
ఇప్పుడు వారి హృదయేశ్వరి కడగంటి కాంతికిరణము నాపై ప్రసరింపఁజేయనెంచి
ఈ తలంపు కలిగించి ఈ మహత్కార్యమును నాపేర పూర్తి చేయించిరి.
ఏ నాటి నా పెద్దల, గురుదేవుల
పుణ్యఫలమో ఈనాటి ఈ మహద్భాగ్యమును నేననుభవించుట సంభవించినది.
నేను వ్రాసిన ప్రతిని సరిచూచు
పనిని శ్రీ మాచవోలు శ్రీధరరావు గారు, శ్రీ కటకం వేంకటరామ శర్మగారు, శ్రీఅన్నపరెడ్డి సత్యనారాయణరెడ్డిగారు శ్రమతో పూర్తి చేసిరి. శ్రీ యల్లాపంతుల సూర్యనారాయణ గారు యాదాద్రిలో ఒక ఉద్యోగి. వీరితో పరిచయము నా భాగ్యమని చెప్పవలెను. వీరి
మూలముననే ప్రథానార్చకుల పరిచయ భాగ్యము నాకు కలిగినది.
వారి ఆకంక్ష మేరకే ఈ గ్రంథ రచనకు బీజము పడుట, పదిరోజులలో సుసంపన్నమగుట తటస్థపడినది.
శ్రీ ప్రథానార్చకుశ్రీ
లక్ష్మీనరసింహాచార్యులవారికి, శ్రీ యల్లాపంతుల సూర్యనారాయణ గారికి, శ్రీ మాచవోలు
శ్రీధరరావుగారికి,
శ్రీ కటకం వేంకటరామ శర్మగారికి, శ్రీ అన్నపరెడ్డి సత్యనారాయణ రెడ్డి గారికి నా ధన్యవాదములు. నాకు కలిగిన సందేహములలో తన ఆలోచనలను
జోడించి సందేహనివృత్తి చేయుచు ముందుకు నడిపిన నా అర్థాంగి చి.ల.సౌ.విజలక్ష్మి గారికి నా ఆశీస్సులు.
రచనలో నా కెదురయిన సమస్యలు.
అమ్మవారి వేయి నామములూ నూట ఏభైనాలుగు శ్లోకములలో ఉన్నవి. ఈ నామములను
కొందరు కొన్నివిధములుగను, మరికొందరు మరికొన్ని విధములుగను విడదీసి యుండిరి. కొందరు
వేయి నామములుగా చూపిరి,
మరికొందరు వేయీ ఎనిమిది నామములుగా చూపిరి, మరికొందరయితే వేయీముప్పదినామములకు పైగా చూపిరి.
నేనుముందు అన్ని నామములకూ అందరి
మతములననుసరించి పద్యములు వ్రాసితిని. ఆతరువాత ఔచిత్యముగా ఉన్నవిధమును భావించి వేయీ యెనిమిది నామములను గుర్తించి
సంఖ్యలు నామములకు నిర్దేశించి పద్యములు వ్రాసియుంటిని.
మిగిలినమతములప్రకారము కూడా పద్యములు వ్రాసి చూపి యుంటిని. ఎవరికి కావలసిన విధముగా వారు అమ్మవారు తోపించినవిధముగా చేయుట జరిగినది.
కొన్ని నామములు అనేకపర్యాయములు శ్లోకములలో
ఉన్నప్పటికీ కేవలము ఒక నామమునకే సంఖ్యనొసగి మిగిలినవాటికి పద్యములు మాత్రము వ్రాసి
ఉంచితిని.
అన్ని నామములూ సుపరిచిత ఛందస్సులలో నప్పకపోవుచుండుటతో అమ్మవారి
ప్రేరణననుసరించి అటువంటి నామములకు ఛందస్సులు స్వయముగా కల్పించి పద్యరచనలొ ఆ నామములను
ఉంచి వ్రాయుట జరిగినది.
సహృదయులు దైవప్రేరణతో జేసిన ఈ
రచనలో నాదైన జ్ఞాన లేశమైననూ లేదనే విషయమును గుర్తించి గుణములన్నియూ అమ్మవారి
ప్రేరణ కారణముగా వ్రాయబడినవని గ్రహింతురుగాక.
దోషములున్న అవి నా అజ్ఞానముగా భావించి పెద్దమనసుతో భక్తిని మాత్రమే
స్వీకరింతురుగాక.
ఈ నా కృతిని భక్తితో పఠించి తమ
అమూల్యమయిన అభిప్రాయములను అందఁజేసిన వాగ్విదాంవర బిరుదాంకితులు బ్రహ్మశ్రీ నారుమంచి
వేంకట అనంత కృష్ణ సహోదరులకు నా ఆనందమును తెలియఁజేయుచున్నాను.
నాపై అవ్యాజానురాగమును
చూపెడి ఆచార్య రాణీ సదాశివమూర్తి మహోదయులు నాయొక్క ఈ గ్రంథమును ఆమూలాగ్రమూ
చదివి తమ అమూక్యమయిన అభిప్రాయమును చక్కని
మనోహరమయిన శ్లోక నవరత్నమాలిక రూపమున అందించియున్నారు.
వీరు చూపిన అభిమానమునకు నా హృదయపూర్వక
ధన్యవాదములు తెలియఁజేసుకొనుచున్నాను.
ఈ గ్రంథ ముద్రణను యాదాద్రి శ్రీలక్ష్మీనరసింహ దేవస్థాన ప్రథానాచార్యస్వాములవారి
ద్వారానే జరుగనున్నందున ముద్రించబోవు పుణ్యాత్ములకు,
వారికి ప్రేరణ కలిగించిన ఆచార్య మహోదయులకూ నా ధన్యవాదములు
తెలియఁజేసుకొనుచున్నాను.
ఓం వాసుదేవాయ నమః..
ఓం శ్రీ మహాలక్ష్మ్యై నమః.
సద్విధేయుఁడు
చింతా రామకృష్ణా రావు.
ప్రార్థన.
శా. శ్రీమన్మంగళ
భావనాచయముతో
శ్రీలక్ష్మిసన్నామముల్
ప్రేమన్
వేయి తెలుంగు పద్యముల దీప్తిన్ వ్రాయ శాసించె నా
శ్రీమద్రమ్య
రమాలలామ నను నో శ్రీ
విఘ్నరాజా కృపన్
నీమంబొప్పఁగ
వ్రాయఁ జేయుము లసన్నిర్విఘ్నధారాగతిన్.
శా. శ్రీవాణీ!
రచియింతు
పద్యములు
లక్ష్మీనామ
సాహస్రమున్
భావోద్భాససుధాస్రవంతిగఁ, గృపన్
వ్రాయించు
నాచేత, నా
కీవే
దిక్కు, రమాభిరామముగనాకిమ్మా! పదాళిన్ గృతిన్
జీవంబైవెలుగొందఁ జేయ,
జననీ! శ్రీ బాసరాంబా! నతుల్.
శా. శ్రీలక్ష్మీ! ననుఁ గన్న తల్లి! కృప నాశీర్వాదమందించి, స
ల్లీలన్
నామ సహస్రమున్ శుభగతిన్ క్లేశంబులన్ బాపుచున్
నాలోనుండి
రచింపుమా! కొలుతు నిన్, నవ్యార్థ సద్భావనల్
నీలోనుండి
జనించునమ్మ, జననీ! నీభక్తులే పొంగగన్.
మ. గురువౌ వేంకట
వీర రాఘవుని
నే
కూర్మిన్, సభక్తుండనై
చరణంబుల్
శరణంబు వేడెదను, భాషాయోష యుప్పొంగగా
స్థిరమౌ
నామ సహస్రమున్ నిలుపుచున్ దీపించు పద్యంబులన్,
కరిసంరక్షకునాలి మెచ్చునటులన్
కల్పించి
వ్రాయించగన్.
శా. నీమంబొప్పఁగ
వ్రాయఁజేయుచు
ననున్ నీవానిగాఁ జూడు మో
శ్రీ
మన్మంగళ నారసింహ! జయముల్ క్షేమంబుఁ జేకూర్చుమా
శ్రీమంతంపు
సహస్ర పద్య పఠనన్ శ్రీమద్రమన్ గొల్చు స
ద్ధీమాన్యాళికి శ్రీరమా
కృపను సత్తేజంబుఁ గల్పించుమా.
అంకితము.
శ్రీ,
మన్మంగళ దివ్య భాసుర శుభశ్రీపూర్ణ శ్రీదేవికిన్,
శ్రీమంతుండగు
విష్ణుమూర్తి
సతికిన్, జీవాళినే బ్రోవగా
ప్రేమన్
దివ్య ధనంబులిచ్చెడి జగద్విఖ్యాత శ్రీలక్ష్మికిన్,
శ్రీమంతంబుగనంకితంబిడితి భాసింపంగ నీ గ్రంథమున్.
శ్రీ లక్ష్మీ సహస్ర నామాంచిత పద్యసహస్ర దళపద్మము.
శ్లో.
నిత్యాగతానంతనిత్యా నందినీ జనరంజనీ ।
నిత్యప్రకాశినీ చైవ స్వప్రకాశస్వరూపిణీ ॥ 1 ॥
1. ఓం *నిత్యాగతా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
నిత్యమూ
వచ్చుచుండెడి తల్లి మన అమ్మ లక్ష్మీ మాత.
శా. శ్రీమన్మంగళ
భవ్యభాగ్యద రమా! శ్రీ రూప!
*నిత్యాగతా!*
ప్రేమోదార
గుణాలయా! శుభద! నీవే సృష్టిలో మూలమై
క్షేమంబున్
గలిగింప మాకు సతమున్, శ్రీదేవివై వత్తువే,
నీ
మాతృత్వమునెన్న నాకుఁ దరమా, నిన్నున్ సదా కొల్చెదన్.
2. ఓం *అనన్తనిత్యా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
అంతము
లేని శాశ్వతమయిన తల్లి రమామాత.
కం. పరమాత్ముని
నారాయణు
నరయుట
నీ కృపను గలుగు నమ్మా! శుభదా!
కరుణ
ననంతుని జూపెడి
నిరుపమ
జననీ! *యనంత
నిత్యా!*
కొలుతున్,
3. ఓం *నన్దిన్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
ఆనందమును
కలుగఁ జేయు తల్లి మన అమ్మ శ్రీదేవి.
తే.గీ.
వినుత
*నన్దినీ!*
యానంద మనుభవైక
వేద్యమమ్మరో
నీకృపన్ బ్రీతిఁ గనిన,
సతతమానందము
న్మదిన్ సదయ నిలిపి,
కాచి
రక్షించఁ, గొల్తు నిన్ గమల నయన!
4. ఓం *జనరఞ్జన్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
జనుల
మనసులకానందము కలుగజేయు తల్లి మన శ్రీదేవి.
తే.గీ.
దివ్య *జనరఞ్జనీ!* సన్నిధిగనె నీకు
నన్ను
నిలుపుకొనుము కృపన్, సన్నుతముగ
జనుల
రంజింప జేసెదన్ ఘనతనెన్ని
పద్యములు
వ్రాసి నీపైన భవహరముగ.
5. ఓం *నిత్యప్రకాశిన్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
ఎల్లప్పుడూ
ప్రకాశించు తల్లి లక్ష్మీదేవి.
తే.గీ.
జనని
*నిత్యప్రకాశినీ!*
జయము నీకు,
నీవె
నిత్యప్రకాశమై నిండి మదిని
నీదు
తేజంబు నాలోన నిండనిమ్ము
జ్ఞానసద్భాగ్య
దాయినీ! కరుణఁ గనుమ.
6. ఓం *స్వప్రకాశస్వరూపిణ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
స్వయముగా
ప్రకాశించు స్వరూపము కల తల్లి.
తే.గీ.
*స్వప్రకాశస్వరూపిణీ!*
విప్ర పూజ్య!
నీ
ప్రకాశమ్ము నాలోన నిలువనిమ్ము,
జ్ఞాన
దివ్యప్రకాశమ్ము కలుగఁ జేసి,
కనఁగఁ
జేయుము
నీ
పతిన్ గాంక్షతీర.
శ్లో.
మహాలక్ష్మీర్మహాకాలీ మహాకన్యా సరస్వతీ ।
భోగవైభవసంధాత్రీ భక్తానుగ్రహకారిణీ ॥ 2 ॥
7. ఓం *మహాలక్ష్మ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
గొప్ప
లక్ష్మీదేవి మన అమ్మ. అందరికీ జీవనాధారమయిన తల్లి మన
మహాలక్ష్మితల్లి.
తే.గీ.
నుత
*మహాలక్ష్మి!*
నినుఁ గొల్చు బ్రతుకు బ్రతుకు.
క్షితిజ
మానవ జాతికి బ్రతుకు నీవె,
నీవు
లేకున్న బ్రతుకులే లేవు జనని,
నీదు
కృపజూపి భక్తుల నాదుకొనుము.
8. ఓం *మహాకాల్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
మిక్కిలి
శక్తిస్వరూపిణి అయిన కాలీ స్వరూపము మన తల్లి. మిక్కిలి
నల్లగా
ఉండు
తల్లి ఈ జనని.
తే.గీ.
శ్రీ
*మహాకాలి!*
నిలుము నా చిత్తమందు,
నా
గృహంబున నీవుండి నన్ను గనుచు
నైహికంబును
బరము నాకందఁ జేసి
నన్ను
గాపాడుమమ్మరో సన్నుతముగ.
9. ఓం *మహాకన్యా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
మన
అమ్మ లక్ష్మీమాత గొప్ప కన్యక. కన్యకలయందు ప్రకాశించు మహాకన్యక
మన
అమ్మ.
తే.గీ.
కన
మహాకన్య వీవమ్మ కల్పవల్లి!
కొలిచెదన్
*మహా కన్య!* నిన్ గొప్పగాను,
కన్యకామణులందునఁ
గలిగి నీవు
వినుత
లక్ష్మీప్రదమ్ముగా వెలుగుదువుగ.
10. ఓం *సరస్వత్త్యై* నమః
నామ
వివరణ.
మన
అమ్మయగు లక్ష్మీ మాతయే సరస్వతీ స్వరూపము.
తే.గీ.
ఓ
*సరస్వతీ!*
నీకృపనొప్పిదముగ
జీవితము
సాగుచుండును సేవిత పద!
హంసవాహినివగుచు
నీవమరియుండి
చిత్తమునవెల్గు
చుందువే చిన్మయముగ.
11. ఓం *భోగవైభవసంధాత్ర్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
భోగమును
వైభవములను మనకు ప్రసాదించుజనని లక్ష్మీమాత.
తే.గీ.
*భోగవైభవ సన్ధాత్రి!* పూజలంది
భోగవైభవములనిమ్ము
పూజ్యముగను,
యోగమును
గొల్ప ముక్తికై, యోగ్యులకును,
నిన్ను
సేవించు యోగమే నిరుపమమిల.
12. ఓం
*భక్తానుగ్రహకారిణ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
భక్తులపై
అనుగ్రహ కారణమయిన జనని లక్ష్మీమాత.
శా. *భక్తానుగ్రహకారిణీ!*
జయము, నీ భక్తాళి ధన్యాత్ములై
రక్తిన్
నిన్ మదిలోన నిల్పి సతమున్ బ్రార్థింతురోయమ్మ! నీ
శక్తిన్
మానసమందు నెంచి కృపకై సాంతంబు నిన్ గొల్తురే,
భక్తిన్
శక్తి నిహంబు సత్ పరము నా భాగ్యంబుగాఁ గొల్పుమా.
శ్లో.
ఈశావాస్యా మహామాయా మహాదేవీ మహేశ్వరీ ।
హృల్లేఖా పరమా శక్తిర్మాతృకాబీజరూపిణీ ॥ 3 ॥
13. ఓం *ఈశావాస్యాయై* నమః ।
నామ
వివరణ.
అంతటనూ
తానై యున్న తల్లి లక్ష్మీ మాత.
శా. *ఈశావాస్య! * జయోzస్తు తే, యనుచు నిన్నే కొల్తురోయమ్మ! స
ద్ధీశాలాగ్రణు
లెల్లవేళలను, స్వాధీ
నాత్ములై ధాత్రి, వా
గీశానీ
నుత సత్ స్వరూపిణివి దేవీ!
లోకమందంతటన్
నీ
శక్తిన్ గను నేర్పునిమ్ము కృపతో నిత్యంబు నిన్ గొల్చెదన్.
14. ఓం *మహామాయాయై* నమః ।
నామ
వివరణ.
అష్ట
లక్ష్మీ స్వరూపిణియైన జనని గొప్ప మాయా స్వరూపిణి.
శా. మాయామోహములన్
జయింపనయితిన్ మాయన్ ద్యజించన్
*మహా
మాయా!*
నీ పదపద్మముల్ కొలిచెదన్ మాయన్ విడన్ జేయుమా,
నీ
యాజ్ఞన్ శిరసావహించి నడచున్ నీ సృష్టి సర్వంబు, నీ
మాయన్
బాపుట నీకు లెక్కయగునా? మాతల్లివే, పాపుమా.
15. ఓం *మహాదేవ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
గొప్ప
దేవత జహన్మాతయైన లక్ష్మీ మాత.
కం. భావాతీతవుగ
*మహా
దేవీ!*
మద్భాగ్యలబ్ధ దీపిత వీవే
కావక
యున్నను నాకిక
నేవారలు
ప్రోవఁగల రహీన దయాబ్ధీ!
16. ఓం *మహేశ్వర్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
గొప్ప
ప్రభ్విణి మన లక్ష్మీ మాత. మహేశ్వరుని అర్థాంగలక్ష్మి మహేశ్వరి.
కం. నీ
యనుఁగు భక్తుల కిలను
శ్రేయములిడు
శ్రీ *మహేశ్వరీ!* నినుఁ గొలుతున్.
నాయందు
కృపను నిలువుము
మాయను
పోకార్పి కావ, మహిలో జననీ!
17. ఓం *హృల్లేఖాయై* నమః ।
నామ
వివరణ.
హృదయమును తాకు జనని. హ్రీమ్ అనే అక్షరంలో ఉన్న జనని.
కం. *హృల్లేఖా!* నా మదిలో
కల్లోలములణచివేసి కారుణ్యముతోఁ
జల్లగ కావుము నన్నున్!
దల్లిగ నీ కృపను జూపి ధైర్యమునిమ్మా.
18. ఓం *పరమాయై*
నమః ।
నామ
వివరణ.
లక్ష్మీమాత
గొప్పదైన తల్లి.
కం. *పరమా* నిన్నే కొలిచెద
పరమార్థమునెన్ని
నేను ప్రఖ్యాతముగా,
నిరుపమ
సద్గుణ గణ్యా!
వరదాయిని
వీవె నీ ప్రభావము నెంతున్.
19. ఓం *శక్త్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
అమ్మ
శక్తి స్వరూపణి.
తే.గీ.
శక్తివోయమ్మ
శ్రీ పరా! *శక్తి! * నీవు
ముక్తి
భాగ్యప్రదాయివి! పూజ్య దేవి!
యుక్తమైనట్టివిమ్ము
నాకొప్పిదముగ,
వందనంబులు
చేసెద నందుకొనుము.
ఓం *పరమాయై శక్త్యై* నమః.
నామ వివరణ.
గొప్ప శక్తి స్వరూపిణి మన లక్ష్ని మాత.
కం.
ననుఁ గను *పరమా! శక్తీ! *
నిను నామది నిలిపి సతము నిన్నే కొలుతున్,
కనిపించు కంటికెదురుగ
వినయంబుగఁ బ్రణుతులిడుదుఁ, బ్రీతిగ జననీ!
కం. అమ్మా! *పరమా శక్తీ!*
సమ్మోదము తోడ నాదు సంస్తుతి వినుమా,
నెమ్మదిఁ బరమాశక్తిగ
నిమ్మది నివసింపుమో యహీన దయాబ్ధీ!
20. ఓం *మాతృకాబీజరూపిణ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
మాతృకా
వర్ణస్వరూపిణి మన అమ్మ.
తే.గీ.
*మాతృకాబీజరూపిణీ!*
మహితమయిన
మాతృకా
వర్ణమయముగా మదిని నిలిచి
పద్యసంస్తుతులందీవు
పరిఢవిల్లి
సంతసంబును
గొలుపుమా చదువరులకు.
శ్లో.
నిత్యానందా నిత్యబోధా నాదినీ జనమోదినీ ।
సత్యప్రత్యయనీ చైవ స్వప్రకాశాత్మరూపిణీ ॥ 4 ॥
21. ఓం *నిత్యానన్దాయై* నమః
నామ
వివరణ.
నిరంతరమూ
ఆనందమయమై భక్తులకు ఆనంద ప్రదాయినిగా వెలుగు తల్లి
మన
లక్ష్మీమాత.
కం. నిరుపమ
*నిత్యానందా!*
తరుగని
యానందమిమ్ము తలచిన నిన్నున్,
పరమానందమె
బ్రహ్మము,
తరణోపాయముగ
ముక్తిదా! మది నిలుమా.
22. ఓం *నిత్యబోధా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
నిరంతరమూ
బోధను గొలుపు మాతృదేవత లక్ష్మీమాత.
తే.గీ.
*నిత్యబోధా!*
నినుం గన్న నిత్యబోధ
నొందుచుండి
శుభావళిన్ బొందఁగలము,
నిత్యబోధన్
మదిన్ గొల్పి నిలుపు మమ్మ!
నిన్ను
స్మరియింప నిత్యమున్ నిరుపమాన!
23. ఓం *నాదిన్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
నాదమునకు
మూలమయి నాదమును కలిగించు తల్లి మన అమ్మ.
తే.గీ.
*నాదినీ!*
నీవె యోంకార నాదమెఱుఁగ,
నాదు
మదిలోన యోంకార నాదమీవె,
సేదఁ
దీర్చుచు నిహలోక బాధలుడుప
ఖేదమును
వాసి నీకు నేఁ గేలు మోడ్తు.
24. ఓం *జనమోదిన్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
జనులకు
సంతోషమును కలిగించు జనని మన అమ్మ.
కం. *జనమోదినీ!* వసుంధర
ఘనతర
శుభకర నిరుపమ కరుణామృతమై
మనఁ
జేయుచు జనపాళిని
వినుతంబుగ
నిలుతువు మది ప్రీతిగ శుభదా!
25. ఓం *సత్యప్రత్యయిన్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
సత్యమునకు
నిదర్శనముగా సత్యమై, సత్యము నిలుపు తల్లియైయొప్పు
జగజ్జనని
అమ్మ.
కం. *సత్యప్రత్యయినీ! ధర
స్తుత్యముగా
సత్యధనులతో నిలిచెదవే,
నిత్యము
నీదగు సుగుణౌ
న్నత్యము
సత్యముగ తెలిపి నతులందింతున్.
26. ఓం స్వప్రకాశాత్మరూపిణ్యై నమః ।
నామ
వివరణ.
స్వయముగా
ప్రకాశించు ఆత్మ స్వరూపము కల తల్లి లక్ష్మీ మాత.
తే.గీ.
*స్వప్రకాశాత్మరూపిణీ!*
సన్నుతింతు
నిన్ను,
నేనున్ బ్రకాశింతు నిన్ను దాల్చి
మానసంబందుఁ,
గృపతోడ మనుము నీవు,
నిన్నుఁ
దాల్చిన
నేనును
సన్నుతుఁడనె.
శ్లో.
త్రిపురా భైరవీ విద్యా హంసా వాగీశ్వరీ శివా ।
వాగ్దేవీ చ మహారాత్రిః కాలరాత్రిస్త్రిలోచనా ॥ 5 ॥
27. ఓం *త్రిపురాయై* నమః ।
నామ
వివరణ.
ముల్లోకముల
స్వరూపిణి మన అమ్మ. సర్వవ్యాపి మన అమ్మ. సర్వమూ తానే
అయిన
తల్లి లక్ష్మీ మాత.
కం. *త్రిపురా!* సర్వము నీవే
కృపఁ
జూపుచు నీవె మాకుఁ గేలొసగుచు మ
మ్మపమార్గదూరులగునటు
తపియించుచుఁ
జేయు నీకు
దండములమ్మా.
28. ఓం *భైరవ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
భైరవిగా
నహీజ్వల ప్రకాశనుననుండి తల్లి లక్ష్మీ మాతయే.
తే.గీ. *భైరవీ!* దుష్టులను గూల్చి
భాతినిలుపు
భారతాంబకు,
నాత్మవై ప్రభను గొలుపు,
మంచివారిని
కాపాడు మహితముగను
దుష్ట
శిక్షణఁ జేయుము తోయజాక్షి!
29. ఓం *విద్యా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
సకల
విద్యా స్వరూపిణి జగన్మాతయగు లక్ష్మీదేవి.
తే.గీ. జనని!
*విద్యా! * ప్రణామముల్,
వినుము మొరల,
నైహికాముష్మికంబులనలరఁ
జేయు
విద్యలందఁగ
జేయుమా! విశ్వరూప!
విద్యగా
నీవె నాలోన వెలుగుమమ్మ.
30. ఓం *హంసాయై* నమః ।
నామ
వివరణ.
పరమహంస
మన లక్ష్మీ మాతయే.
తే.గీ.
జనని!
*హంసా!*
పరాశక్తి! ప్రణవమీవె,
యాత్మలో
హంసవైన నిన్నరయఁ దరమె?
జ్ఞాన
చక్షువు నాకిచ్చి కనఁబడుమిక.
వందనంబులు
చేసెదనందుకొనుము
31. ఓం *వాగీశ్వర్యై* నమః
నామ
వివరణ.
వాగీశ్వరి
అయిన భారతీ మాత మన అమ్మయే.
తే.గీ.
ప్రణుత
*వాగీశ్వరీ!*
నీదు పదయుగమ్ము,
నాదు
చిత్తమందున నిల్పి నీదు సేవ
చేయగన్
వాక్కులందించు జీవమిడుచు
వాక్ప్రభాసంపు
కవితలన్ వరల నిలుము.
32. ఓం *శివా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
శుభమే
అస్మ్మ.శుభాకారమే మన అమ్మ, శుభాధారమే అమ్మ.
తే.గీ.
ఓ
*శివా!*
శుభాకారమా! లేశమైన
నీదు
శివతత్వముల్ తెల్ప నేను జాల
ననుపమాన
శుభాస్పదా! కనుము నన్ను,
శుభకరంబగు
జీవన
శోభనిమ్ము.
33 ఓం *వాగ్దేవ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
పలుకులకు
మూలాధారమయిన జనని మన అమ్మయే.
కం. ఓ
*వాగ్దేవీ!*
శుభకర
భావంబులు
వాగ్గరిమను వరలింపగ నన్
నీవే
యొసగుమ నాకున్,
జీవాత్మను
పరమమునను జేర్చగ నిమ్మా.
34. ఓం *మహారాత్ర్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
అమ్మ
మహారాత్రి స్వరూపము. చీకటిలో కొట్టుమిట్టాడు భక్తులకు అండగా
నిలుచు
తల్లి.
ఉ.
శత్రు చయంబు చేతి కిల చక్కగ చిక్కి, గణింప నిన్,
*మహా
రాత్రి!* గ్రహింపు
నా వినతి, రక్షణఁ గొల్పుము, శత్రు షట్కమున్
,ధాత్రిని
మాపి, నామదికి దక్కుము నీవు ప్రపూజ్యమానవై,
యాత్రముతోడ
కోరితి నహర్నిశలున్ నిను గొల్వనెంచుచున్.
35. ఓం *కాలరాత్ర్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
దుష్ట
భయంకర రూపమయిన కాలరాత్రి జగజ్జనని అయిన మన తల్లియే.
చం. కరుణను
జూపఁబోకుమిక కల్మష హారిగ *కాళరాత్రి!* దు
స్తర
దురహంకృతుల్ సుజన సత్తములన్ గలగించుచుండుటన్
దురితములాచరించు
పలుదుష్టులపాలిట కాలరాత్రివై
నెరపుము
నీ విధానమును నివ్వెరపోవగ లోకమంతయున్.
36. ఓం *త్రిలోచనా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
సూర్యచంద్రాగ్నులనే
త్రిలోచనములుగా కల తల్లి లక్ష్మీదేవి.
తే.గీ.
సూర్య
చంద్రాగ్నులను గల్గి చూడ్కులొప్ప
వరలుచున్న
*త్రిలోచనా! * భరమొ
నీకు
నన్ను
గావంగ మది నిల్చి? సన్నుతాత్మ
దివ్యసామ్రాజ్ఞి!
కావనందిమ్ము కరము.
శ్లో.
భద్రకాలీ కరాలీ చ మహాకాలీ తిలోత్తమా ।
కాలీ కరాలవక్త్రాంతా కామాక్షీ కామదా శుభా ॥ 6 ॥
37. ఓం *భద్రకాల్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
భద్రమునకు,
మంగలమునకు స్థానమయిన తల్లి, భద్రమును కల్యాణ
ప్రదయు
అయిన తల్లి మన భద్ర కాలి.
తే.గీ.
*భద్రకాలీ!*
కృపన్నాకు భద్రదవయి
మానసంబున
నెలకొని మసలుచున్న
నిన్ను
మహనీయ యుక్తితో నెన్ని కొల్తు
భక్తి
భావంబుతో
నాదు
శక్తి కొలది.
38. ఓం *కరాళ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
దుష్ట
సంహరూపిణి కరాలి మాత శిష్టులకు మంగలప్రద.
తే.గీ.
మహితమౌ
భీకర *కరాళి!* మానసమున
నిన్ను
నిలుపు టసాధ్యంబు, నిజము కనగ,
నీవె
నాలోన రహియించు నేర్పు మీర
నిత్య
మంగళ కారివై నిష్ఠతోడ.
39. ఓం *మహాకాల్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
అమ్మ
మహాకాలీ స్వరూపమే. అంతు లేని కాలస్వరూపము అమ్మయే.
తే.గీ.
శ్రీ
*మహాకాలి*!
నీ దివ్య చేతన మది
లోకమునఁ
గల్గు జనులకు, శ్రీకరమగు,
నా
మదిన్ జేతనంబీవె, నన్ను లోక
మందు
వెలయింతు వీవమ్మ, సుందరముగ.
40. ఓం *తిలోత్తమా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
అమ్మ
తిలోత్తమ. సర్వశ్రేష్ఠురాలు. దివ్యాత్మ అయిన తిలోత్తమ అమ్మయే.
అత్యంత
సౌందర్య వారాశి అయిన తిలొత్తమ అమ్మయే.
చం. సుగుణ
*తిలోత్తమా! * జగతి
శోభిలు నీ పదపంకజప్రభన్,
సగుణసురూపధారిణుల
సంస్కృతి వీవె దయా సుధాంబుధీ!
యగణిత
సత్య సత్ పథ మయాచితరీతిని గల్గు నీ కృపన్,
నిగమ
సువేద్యవీవు, గణనీయ శుభంబులు నాకుఁ గొల్పుమా.
41. ఓం *కాల్యై* నమః
నామ
వివరణ.
కాల
వర్ణముననొప్పు కాలీస్వరూపము కూడా అమ్మయే.
తే.గీ.
గౌరి!
నీవె యీ సృష్టిలో కలిని పెంచు
టేలను?
హరించుమమ్మరో! *కాళి!* దుష్ట
కలిని
బాపుము నా లోనఁ గలిగి నీవు,
కలిత
సద్గుణ సన్నుతా! సలలితాత్మ!
42. ఓం *కరాలవక్త్రాన్తా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
కరాలవక్త్రాంతము
అనగా భయంకరమయిన నోరు కలతల్లి మన అమ్మ
లక్ష్మీదేవియే.
ఉ. సంతత
సత్య సన్నుత లసద్గుణదాయిని! యో *కరాల
వ
క్త్రాంత! * శుభాస్పదా! జయము కల్గగఁ జేయుచు మంచివారికిన్,
చింతలఁ
ముంచు దుష్టులను జీల్చుచు నీ శుభ నామధేయమున్
సాంతము
నిల్పుకొందువు, ప్రశాంతతఁ గూర్చగ లోకమందునన్
43. ఓం *కామాక్ష్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
భక్తుల
కోరికలు తీర్చెడి కామాక్షీమాత మన అమ్మలక్ష్మీదేవియే.
కం. *కామాక్షీ!* శుభ దృష్టిని
క్షేమము
కలుగంగఁ జేసి కీర్తిని గనుచున్.
శ్రీమన్మంగల
సుజనుల
కైమోడ్పులు
గొనెడి నీకు కైమోడ్తునిటన్!
44. ఓం *కామదాయై* నమః ।
నామ
వివరణ.
కోరికలను
తీర్చు జనని కామద, మన అమ్మ. కమేశ్వర దర్శన భాగ్య ప్రదాత
మన
అమ్మ.
కం.
*కామద!*
నీ సద్భక్తుల
కామములగు
భుక్తి, ముక్తి, కరుణనొసగుచున్,
క్షేమము
గొలిపెదవమ్మా!
యేమని
నిన్ గోరువాడ నిమ్ము శుభాళిన్.
45. ఓం *శుభా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
శుభమనిన
మన అమ్మ్యే. ఈ కారణముగనే అమ్మ శుభా అను పేరు
గడించగలిగినది.
తే.
గీ.
వర
*శుభా! * సుజనాళికిన్ వరములొసగి
మంచినెన్నుచు
కాచెదవెంచి చూడ,
నేను
నీ దాసుడఁ, గనుచు నీవె నన్నుఁ
గాచి
రక్షించుమమ్మరో కనికరించి.
శ్లో.
చణ్డికా చండరూపేశా చాముండా చక్రధారిణీ ।
త్రైలోక్యజయినీ దేవీ త్రైలోక్యవిజయోత్తమా ॥ 7 ॥
46. ఓం *చణ్డికా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
చండప్రచ్ండ
క్రోధాకార్ముతో శత్రి భయంకర చండిక.
తే.గీ.
*చణ్డికా*
నీదగు ఘన ప్రచండ దృష్టి
దుష్టపాళిపై
పడనిమ్ము, సృష్టిలోన
మంచివారిని
కాపాడ మంచు నిన్ను
కోరుచుంటిని,
తీర్చుమా కోరికనిఁక.
47. ఓం *చణ్డరూపేశా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
శిష్ఠులపాలిట
కరుణాంఋత మూర్తి అయిన మన తల్లిదుష్టులపాలిట
చండరూపిణి.
తే.గీ. *చండ
రూపేశ!*
నీదైన చండ రూప
మనితరంబగు
శుభకారి వినయధనుల
కనుగుణంబుగ
దుష్టులనణచివేయు,
ఘనతరంబుగ
నిన్ను నే గాంచనుంటి.
48. ఓం *చాముణ్డా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
చాముండేశ్వరి
మన అమ్మ లక్ష్మీదేవియే.
కం. *చాముణ్డా*!
దురితాత్ములు
భూమిన్
ప్రళయాంతకులయి పుట్టుట గనితే?
ధీమంతులఁ
గాపాడగ
నీ
మహిమన్ ద్రుంచుమమ్మ నీచులనెలమిన్.
49. ఓం *చక్రధారిణ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
అమ్మ
ధర్మచక్రమును ధరించిన జనని.
తే.గీ.
*చక్రధారిణీ!*
నీ కాలచక్రమందు
నెవ్వరున్
శాశ్వతంబుగా నివ్వసుధను
నిల్చి
యుండరు. నిల్చెద నేను నీదు
పాదపద్మమ్ములన్
జేరి పరవశమున.
50. ఓం *త్రైలోక్యజయిన్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
ముల్లోకములనూ
జయించిన తల్లి ఈ త్రైలోక్య జయినని మన అమ్మయే.
తే.గీ.
మహిత
*త్రైలోక్య జయినీ!* నమస్కరింతు
నీకు
భక్తితో సాగిలి, నీదు కృపను
పొందకున్నచోఁ బరమెట్లు
పొందగలను?
భువిని
నున్నట్టి నన్ గను పూజ్యవీవు.
51. ఓం *దేవ్యై* నమః.
నామ
వివరణ.
దివ్యత్వము
ఉన్న దేవతా స్వరూపిణి మన దేవీమాత.
కం. దేవీ నిను నా మదిలో
భావింతును మోక్షదవని,
పరమేశ్వరి! నా
కీవే
దిక్కై యుంటివి,
కేవల
మోక్షంబొసంగ కీర్తింతు నినున్.
52. ఓం *త్రైలోక్యవిజయోత్తమా*యై నమః
నామ
వివరణ.
ముల్లోకములనూ
జయించిన ప్రథమ గణ్య త్రైలోక్య
విజయోత్తమ
మనకు శుభద.
కం. క్షేత్రంబేనెఱుఁగ
నటులె
క్షేత్రజ్ఞుఁడ
నెఱుగనమ్మ! కీర్తింతును ని
న్నే
త్రైలోక్యాధిష్ఠగ
మా
*త్రైలోక్య విజయోత్తమా!* నిను గొలుతున్.
శ్లో.
సిద్ధలక్ష్మీః క్రియాలక్ష్మీర్మోక్షలక్ష్మీః ప్రసాదినీ ।
ఉమా భగవతీ దుర్గా చాంద్రీ దాక్షాయణీ శివా ॥ 8 ॥
53. ఓం *సిద్ధలక్ష్మ్యై* నమః ।
నామ వివరణ.
అంతులేని
లక్ష్మీ తల్లి. ప్రసిద్ధమయిన మన తల్లి, భక్తులకోరికలను
సిద్ధింపజేయు
తల్లి.
తే.గీ.
*సిద్ధ లక్ష్మీ!* నినున్ గొల్చి సిద్ధి పొంది
యిహ
పరంబుల సౌఖ్యంబు మహితముగను
పొందవచ్చును నీకృపఁ
బొందవచ్చు,
శిష్ఠ
భక్తులన్ రక్షించి సిద్ధి నిమ్ము.
54. ఓం *క్రియాలక్ష్మ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
అన్ని
పనులకూ వెనుకనుండి సాగఁజేయుక్రియాలక్ష్మి
మన లక్ష్మీజననియే.
తే.గీ.
ఓ
*క్రియాలక్ష్మి*! కార్యంబులొప్పిదముగఁ
జరుగఁ
జేయుచు మమ్ము నీవరయుమమ్మ
యిహపరంబులసౌఖ్యంబులిచ్చు
నిన్ను
పొగడ
నాతరంబగునొకో? పుణ్యలబ్ధ!
55. ఓం *మోక్షలక్ష్మ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
నిరంతర
సాధనతో అమ్మను కొలుచు మోక్షార్థులకు మోక్షమును ప్రసాదించు
జనని
మోక్షలక్ష్మి.
తే.గీ.
ఎన్ని
జన్మలనెత్తిననేమి ఫలము
కడకు
సన్మోక్షలబ్ధిచేఁ గలుగు సుఖము.
*మోక్షలక్ష్మీ!* నినున్
గొల్వ మోక్షమబ్బు.
పూజ
చేయుదు నీకు సన్ ముక్తినిడుమ.
56. ఓం *ప్రసాదిన్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
భక్తులయెడ
ప్రసన్నముగా అనుగ్రహముతో నుండు జనని మన తల్లి
ప్రసాదిని.
తే.గీ.
శాంత
రూపా! *ప్రసాదినీ!* సదయ నీవు
భక్తులన్
జూచుచుండుటన్ శక్తి పెరిగి
భక్తులెన్నుచు
నిను గొల్త్రు ముక్తిఁ గోరి,
నీదు
ప్రాసాదగుణము గణింపలేను.
57. ఓం *ఉమా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
పరమ
శాంత స్వభావ ఉమ మన జనని లక్ష్మీదేవియే.
తే.గీ.
సుజన
సన్నుత శ్రీ *యుమా!* నిజము కనగ
నీదు
మాహాత్మ్యమెన్నంగ లేదు భాష,
మేటి
శరదిందుచంద్రికల్ సాటిరావు
నీదు
శాంతంబునకు, నన్ను నీవు కనుము.
58. ఓం *భగవత్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
ప్రకాశవంతముగా
జ్ఞానప్రభా భాసమనముగా నొప్పునట్టిది మన అమ్మ భగవతి
తే.గీ.
*భగవతీ!*
నినుఁ చేరెడి భాగవతులు
ధన్య
జీవుల్, పునర్జన్మ తప్పి వారు
ముక్తి
సాధింతురిద్ధరన్ భక్తి నిలిపి
నీదు
పదపంకజములపై నేర్పు మీర.,
59. ఓం *దుర్గా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
ఎవ్వరికినీ
తనను అధిగమింప సాధ్యము కానితల్లి దుర్గ.
కం. భర్గునకైనను
కుదరదు
*దుర్గా!* నిన్నధిగమింప, దుస్తరరిపుష
డ్వర్గము,
నిన్ లెక్కింపని
మార్గమునన్
నన్ను జేరె, మాపుము కృపతో.
60. ఓం *చాన్ద్ర్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
చన్ద్ర
కాంతులతో ప్రకాఇంచు చాంద్రీ మాత కరుణకు పెట్టినది పేరు.
కం. *చాన్ద్రీ!* పాలకడలియే
చన్ద్రునకున్
నీకు తండ్రి, చల్లని శోభల్
సన్ద్రంబు
నుండి గొనితో?
సాన్ద్రప్రభ
శశి కొసగితొ? చల్లగ నుండన్.
61. ఓం
*దాక్షాయణ్యై శివాయై*
నమః!
నామ
వివరణ.
దక్షుని
తనయ మన తల్లి దాక్షాయణి, శివప్రదాయిని మన అమ్మ శివా.
కం. *దాక్షాయణీ!
శివా! * నను
రక్షింపఁగ
నుంటివమ్మ ప్రాణప్రదవై,
మోక్షమునొందఁగ
నాకున్
శిక్షణనిడి
ప్రోవుమమ్మ శ్రీమంతముగా.
ఓం *దాక్షాయణ్యై* నమః ।
కం. *దాక్షాయణీ!* సుధాంబుధి!
రక్షింపుము నన్ను సతము, ప్రార్థింతును ని
న్నక్షయ శుభదవు నన్నున్
సుక్షేమము బడయఁజేసి శోభిలఁ గనుమా.
ఓం *శివా*యై నమః.
తే.గీ.
ఓ *శివా!
* దివ్య శుభద! మహోన్నతంబు
నీదు భావంబు పరికింప, లేదు తిరుగు,
సృష్టినే చేసి కాపాడు దృష్టి నీది,
వందనంబులు చేసెద నందుకొనుము.
శ్లో.
ప్రత్యంగిరా ధరావేలా లోకమాతా హరిప్రియా ।
పార్వతీ పరమా దేవీ బ్రహ్మవిద్యాప్రదాయినీ ॥ 9 ॥
62. ఓం *ప్రత్యఙ్గిరా*యై నమః
నామ
వివరణ.
హిరణ్య
కశ్యప వధానంతరము కూడా నరసింహుని కోపము శాంతించనందున
శివుఁడు
శరభేశ్వరుఁడుగా యుద్ధము చేయుటకు రాగా అమ్మవారు, శూలిని,
మహాప్రత్యంగిర,
అను రెండు రూపములలో ప్రభవించి శరభేశ్వరునకు రెండు
రెక్కలుగా
మారెను. ఆమెను ప్రప్రథమముగా చూచవారు ప్రత్యంగుడు
అంగిరసుడు
ను. కావున ఈ తల్లికి
ప్రత్యంగిరస అను నామము కలిగెను.
ప్రత్యంగిరా
అనగా ఎదురుతిరిగే దేవత అని కూడా అర్థమున్నందున అమ్మ
ప్రత్యంగిరస
సార్థక నామధేయ యినది.
కం. ప్రత్యఙ్గుడు,
నంగిరసుఁడు
*ప్రత్యఙ్గిర!* కనుటను నిను ప్రప్రథమముగా
ప్రత్యఙ్గిరగా
నిలిచితి
వత్యంతశుభాళినిడ
మహాత్ములకెపుడున్.
63. ఓం *ధరా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
సమస్థమును ధరించునది
కావున ధరా మన జనని.
కం. పరమాద్భుత
చిత్రంబిది,
ధరియింతువు
నీవఖిలము,
*ధర!*కనుమన్నన్
కరుణింపవప్పుడప్పుడు
చరణంబులు
పట్టితి నను సదయ కను, రమా!
64. ఓం *వేలా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
కాలస్వరూపిణి
అమ్మ, అందువలననే ఆమె వేళ అయినది.
కం. *వేలా!* నన్నున్ గనుగొన
వేలన్?
నా పయిని కృప యదేలఁ గలుఁగదో?
వేళ
గతించుచునుండెను,
జాలిని
గని ముక్తి నీయ జాలవొ? జననీ!
65. ఓం *లోకమాత్రే* నమః ।
నామ
వివరణ.
లోకములన్నింటికినీ
తల్లి మన లోకమాత.
తే.గీ.
*లోకమాతా! * దయోపేత!
శోక తప్త
జగతిలో
బాధలన్ దీర్చి ప్రగణితముగ
మంచి
బ్రతు కీయ రావమ్మ! మంచిఁ గొలిపి,
సంచితము
వాపి రక్షించు చక్కగాను.
66. ఓం *హరిప్రియా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
విష్ణుమూర్తియొక్క
ప్రియురాలు హరిప్రియ.
పంచచామరము.
*హరిప్రియా!* నమోస్తు
తే, మహాత్ములైన భక్తులన్,
నిరంతరంబు
కావుమమ్మ, నిన్ను నమ్మి యుండి నీ
దరిన్
శుభాళి కల్గునంచు తత్ శుభాళిఁ గోరుచున్
పరంబునందవేడువారి
పాలిటన్ కృపాబ్ధివై.
67. ఓం *పార్వత్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
పర్వతరాజ
పుత్రి మన పార్వతీ మాత.
తే.గీ.
*పార్వతీ*మాత నీ కృపన్ బ్రతుకుచున్న
నన్ను
దయఁజూచి పెంచిన సన్నుత మతి!
జన్మ
సార్థకంబగునట్లు సన్మనోజ్ఞ
ముక్తి
మార్గసుదర్శివై భక్తినిమ్ము.
68. ఓం
*పరమాదేవ్యై*
నమః.
కం. కృపఁ
గను *పరమా!
దేవీ! *
యపవిత్రము
కాను నే నహంబుగ నీవే
సుపవిత్రతఁ
గొలుపగను న
నుపమ!
మదిని నిలిచితేని యొప్పుగ, జననీ!
ఓం పరమాయై నమః.
నామ వివరణ.
ఉత్కృష్టమైన, ప్రథానమైన,ఆద్ద్యయైన పరమేశ్వరస్వరూపము పరమ.
కం. *పరమా!*
నినువివరింపగ
తరమా కవినైన గాని, దాక్షిణ్యముతో
నిరతము లోకము లేలుచు
పరిపరివిధములను కాచి వరలింతువుగా.
ఓం *దేవ్యై* నమః.
కం. *దేవీ!* నీ సౌభాగ్యము
భావింపగ సాధ్యమగునె? భాగ్యద జననీ!
నీవేగా నా దైవము,
రావమ్మా నన్ను కావ రసరమ్య గుణా!
69. ఓం
*బ్రహ్మవిద్యాప్రదాయిన్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
బ్రహ్మవిద్యను
ప్రసాదించు తల్లి బ్రహ్మవిద్యాప్రదాయిని.
తే.గీ.
*బ్రహ్మవిద్యాప్రదాయినీ!* బ్రహ్మమెఱుగ,
నిన్నె
బ్రహ్మంబుగా నేను నిత్య మెన్ని
కొలుచుచుందును,
నీలోన కలవనుందు
నాకు
బ్రహ్మైక్యసిద్ధిని నయత నిమ్ము.
శ్లో.
అరూపా బహురూపా చ విరూపా విశ్వరూపిణీ ।
పంచభూతాత్మికా వాణీ పంచభూతాత్మికా పరా ॥ 10 ॥
70. ఓం *అరూపా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
రూప
రహిత అరూప మన అమ్మ.
తే.గీ.
రూపమెన్నగ
లేని *యరూప!* జనని!,
నిన్ను
నిర్గుణ తత్వమంచెన్నవలయు,
మానసమ్మున
నిను దల్వ మధురమగును
పూర్ణమైన
స్వరూపిణీ! స్వర్ణమయమె.
71. ఓం *బహురూపా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
అమ్మ
అన్నిరూపములలోను విరాజిల్లుచున్నందున ఆమె బహురూపిణి.
కం. *బహురూపా!* నీ యునికిని
బహురూపములలరుచుండె
ప్రఖ్యాతముగా
నిహపర
సాధకమార్గము
బహురూపా
నీవె కాదె? భావనఁ జేయన్.
72. ఓం *విరూపా*యై నమః
నామ
వివరణ.
ముక్కంటి
విరూప.
విశిష్ఠనయిన
రూపము కలది అమ్మ.
కం. పరమాద్భుతదర్శనమిడు
*విరూప!* కృపతో
కనఁబడు! విశ్వంభరవే
తరమా
గాంచుట నిన్ మది?
పరమేశ్వరి!
కృపను గనుము ప్రఖ్యాతముగా.
73. ఓం *విశ్వరూపిణ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
అమ్మ
విశ్వమే తన రూపముగా కలది.
తే.గీ.
*విశ్వ రూపిణీ!* కాదిల శాశ్వతమ్మ
దేదియున్
జూడ,
నీదగు
పాద పద్మ
ములె
కనంగను ముక్తిదములు నిజంబు,
కొమ్ము
నా సేవ పాదమ్ములిమ్ము కొలుతు..
74. ఓం *పఞ్చభూతాత్మికా*యై నమః ।
నామ
వివరణ.
అమ్మ
పంచభూత స్వరూపిణి.
తే.గీ.
*పఞ్చభూతాత్మికా* యీ ప్రపంచమెన్న
నీదు
రూపంబె, యన్నిటన్ నీవె కలవు,
పఞ్చభూతంబులీవేను,
భద్రమీవె
భక్తి
నినుఁ గొల్తు కను నన్ను ముక్తిదవయి.
75. ఓం *వాణ్యై* నమః ।
నామ
వివరణ.
వాగ్రూపిణి
అయిన అమ్మ వాణియే.
తే.గీ.
వాక్సుధాస్రవంతిగ
నోట వరల రమ్ము,
జ్ఞాన
సద్భాగ్యదా! *వాణి!* కరుణఁ గనుము,
ప్రాణమీవేను
నాలోని జ్ఞానమీవె,
వందనమ్ములు
గొనుమమ్మ
బ్రహ్మరాణి!
76. ఓం
*పంచ భూతాత్మికా పరా*యై నమః
నామ
వివరణ.
భౌతిక
ప్రపంచమే రూపముగా కల పరా స్వరూపిణి మన తల్లి.
తే.గీ.
*పంచ
భూతాత్మికాపరా!* సంచిత ఫల
మగుచు
లభియించి తీవు నా కనుపమముగ
నీదుపాదాబ్జములఁబట్టి
నేను విడువ
ముక్తిసామ్రాజ్యదాయినీ!
శక్తినిమ్ము.
ఓం * పంచ భూతాత్మికా *యై
నమః ।
నామ వివరణ.
భౌతిక ప్రపంచమే రూపముగా కల తల్లి.
తే.గీ. *పంచ