యః శాస్త్రవిధిముత్సృజ్య - ...16 - 23...//....ఏతైర్విముక్తః కౌన్తేయ తమోద్వారై- , , .16 -24,,,//.....దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగఃము.

జైశ్రీరామ్.

 || 16-23 ||

శ్లో.  యః శాస్త్రవిధిముత్సృజ్య వర్తతే కామకారతః|

న స సిద్ధిమవాప్నోతి న సుఖం న పరాం గతిమ్.

తే.గీ.  కోరికలు పెచ్చి శాస్త్రమున్ దూరి దురిత

వర్తులిల కార్య విఫలులై బాధితులగు,

సుఖము, పరగతి దూరమౌచు వెతలందు,

చుందురో యర్జునా!మది యందు కనుము.

భావము.

తన కోరికల కారణంగా శాస్త్రాన్ని ఉల్లంఘించి ప్రవర్తించిన వాడు 

కార్యసిద్ధిని పొందడు. సుఖాన్ని పరమగతిని కూడా పొందడు.

|| 16-24 ||

శ్లో.  తస్మాచ్ఛాస్త్రం ప్రమాణం తే కార్యాకార్యవ్యవస్థితౌ|

జ్ఞాత్వా శాస్త్రవిధానోక్తం కర్మ కర్తుమిహార్హసి.

తే.గీ.  శాస్త్రమాధారమిచ్చట చక్కగగొని

మంచి త్రోవలో నడచిన మంచి జరుగు,

శాస్త్రమును గాంచి వర్తించ చక్కగాను

ముక్తిమార్గంబు నందుట పొసగు పార్థ!

భావము.

అందుచేత కర్తవ్యాన్ని, అకర్తవ్యాన్నినిర్ధారించుకోవడానికి శాస్త్రం ప్రమాణం. 

శాస్త్రం చెప్పిన విధిని తెలుసుకుని ఇక్కడ నీవు కర్మ చెయ్యడం మంచిది.

ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు

బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే

దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగో నామ షోడశోऽధ్యాయః.

జైహింద్.

తే. 07 - 12 - 2022 న పటేల్నగర్ కమ్యూనిటీ హాల్ లో జరిగిన కవిశ్రీ సప్తతి ఉత్సవ సందర్భముగా గురుపూజలో శ్రీ కందిశంకరయ్య దంపతులకు మాకు జరిగిన సత్కార చిత్రములు.

జైశ్రీరామ్.

తే. 07 - 12 - 2022 న పటేల్నగర్ కమ్యూనిటీ హాల్ లో జరిగిన కవిశ్రీ సప్తతి ఉత్సవ సందర్భముగా గురుపూజలో శ్రీ కందిశంకరయ్య దంపతులకు మాకు జరిగిన సత్కార చిత్రములు.

జైహింద్.

త్రివిధం నరకస్యేదం ద్వారం - ...16 - 21...//....ఏతైర్విముక్తః కౌన్తేయ తమోద్వారై- , , .16 -22,,,//.....దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగఃము.

జైశ్రీరామ్.

 || 16-21 ||

శ్లో.  త్రివిధం నరకస్యేదం ద్వారం నాశనమాత్మనః|

కామః క్రోధస్తథా లోభస్తస్మాదేతత్త్రయం త్యజేత్.

తే.గీ. ఆత్మనాశనహేతువు లరయ మూడు

కామమున్క్రోధలోభముల్, కాన నరుడు

విడువగావలె మూడిటిన్, విజ్ఞత గలి

గి, కను మర్జునా సత్యంబు ప్రకటితమవ.

భావము.

ఆత్మ నాశనానికి దారి తీసే నరక ద్వారాలు మూడు-కామం, క్రోధం, 

లోభం. అందుచేత ఈ మూడింటిని త్యజించాలి.

|| 16-22 ||

శ్లో.  ఏతైర్విముక్తః కౌన్తేయ తమోద్వారైస్త్రిభిర్నరః|

ఆచరత్యాత్మనః శ్రేయస్తతో యాతి పరాం గతిమ్.

తే.గీ.  నరకమార్గ మీ మూటిని నరుడు విడువ

శ్రేయమునుగొల్పు కర్మలే చేయుచుండు,

పరమగతిపొందునాతడు నరకము విడి

నీవు గ్రహియింపుమర్జునా నేర్పు మీర.

భావము.

కౌంతేయా! నరక ద్వారాలైన ఈ కామ క్రోధ లోభాలు మూడింటి నుండి 

విడుదల పొందిన నరుడు, తనకు శ్రేయస్సును కలిగించే కర్మలు చేస్తాడు. 

దాని వలన పరమగతిని పొందుతాడు.

జైహింద్.

శతావధాని శ్రీ ఆముదాల మురళి గారి 199వ అష్టావధానం||అవధాన విద్యా వికాస పరిషత్, భాగ్యనగరం

జైశ్రీరామ్.

నిన్న జరిగిన శ్రీ ఆముదాల మురళి అష్టావధానంలోతెలంగాణారాష్ట్ర తెలుగు అధికార భాషా సంఘ అధ్యక్షురాలు శ్రీమతి మంతి శ్రీదేవిగారు,శ్రీయుతులు మరుమామల సహీదరులు చేసిన సత్కారం. నేను ఛందోభాషణం నిర్వహించాను.

జైహింద్.

సంస్కృతములో పుష్పముల పేర్లు.

జైశ్రీరామ్. 

సంస్కృతంలో పుష్పాల పేర్లు:

1.సేవంతికా = చామంతి

2.సూర్యకాంతి: = పొద్దుతిరుగుడు

3.మాలతీ = మాలతీ

4.వకులం = పొగడ

5.కమలం = తామర

6.జపా = మందార

7.జాతీ = జాజి

8.నవమల్లికా = విరజాజి

9.పాటలం = గులాబీ

10.నక్షత్ర సేవంతికా = నక్షత్ర చేమంతి

11.కురవకం = గోరింట

12.ప్రతాపన: = తెల్లమందారం

13.శిరీషం = దిరిశెన పువ్వు

14.ఉత్పలం = కలువపువ్వు

15.అంభోజం = తామర

16.సితాంభోజం = తెల్ల తామర

17.కుశేశయం = నూరు వరహాలు

18.కరవీరం = గన్నేరు

19.నలినం = లిల్లీ

20.శేఫాలికా = వావిలి

21.కుందం = మల్లె

22.అంబష్టం = అడివి మల్లె

23.జాతీ సుమం = సన్న జాజి

24.గుచ్చ పుష్పం = బంతి

25.కేతకీ = మొగలి

26.కర్ణికారం = కొండ గోగు

27.కోవిదారం = దేవకాంచనము

28.స్థలపద్మం = మెట్ట తామర

29.బంధూకం = మంకెన

30.కురంటకం = పచ్చ గోరింట

31.పీత కరవీరం = పచ్చ గన్నేరు

32.గుచ్చ మందారం = ముద్ద మందారం

33.చంపకం = సంపెంగ

34.పున్నగం = పొన్న పువ్వు

35.పుష్ప మంజరీ = పూలవెన్ను

36.అర్క = జిల్లేడు

37. నంద్యావర్తనం = నందివర్ధనం

38. బృహతీ = వాకుడు

39. ద్రోణ = తుమ్మిపూలు.

జైహింద్.

అవధాన విద్యావికాస పరిషత్ శిక్షణ శిబిరం|| వారగణనం పై అష్టావధాని శ్రీ ముద్దురాజయ్య.

జైశ్రీరాం.

జైహింద్.

"ర"కీ "ఱ"కి మధ్య తేడా ఏమిటి? .....ద్వా.నా. శాస్త్రి గారు

జైశ్రీరామ్.

అరసున్న [ ఁ ], బండి ' ఱ 'లు ఎందుకు?

అరసున్న, బండి ' ఱ 'లు నేటిభాషలో దాదాపుగా వాడుకలో లేవు. అలా చేసారు మన ఆధునిక భాషా వేత్తలు. తెలుగుకు పట్టిన దుర్గతి ఇది. అయితే, ఇవి తెలుగు భాషకి ప్రత్యేకమైనవి. తెలుగు భాషా లక్షణాన్ని నిరూపించేవి. అంతేకాదు- కావ్యభాషలోను, లక్షణ శాస్త్రంలోను వీటి ప్రాముఖ్యం చాలావుంది. కానీ వీటిగురించి తెలుగువాడు తెలుసు కోవాలిగదా! మన భాషా సంపదలో ఇవీ భాగస్వాములే అని గ్రహించాలి గదా! అరసున్న( ఁ ) , ఱ- ల వల్ల అర్థభేదం ఏర్పడుతుంది. పదసంపదకి ఇవి తోడ్పడతాయి. ఎలాగో చూడండి:

అరుఁగు = వీధి అరుగు

అరుగు = వెళ్ళు, పోవు

అఱుగు = జీర్ణించు

ఏఁడు = సంవత్సరం

ఏడు = 7 సంఖ్య

కరి = ఏనుగు

కఱి = నల్లని

కాఁపు = కులము

కాపు = కావలి

కాఁచు = వెచ్చచేయు

కాచు = రక్షించు

కారు = ఋతువు, కాలము

కాఱు = కారుట (స్రవించు)

చీఁకు = చప్పరించు

చీకు = నిస్సారము, గ్రుడ్డి

తఱుఁగు = తగ్గుట, క్షయం

తఱుగు = తరగటం(ఖండించటం)

తరి = తరుచు

తఱి = తఱచు

తీరు = పద్ధతి

తీఱు = నశించు, పూర్తి(తీరింది)

దాఁక = వరకు

దాక = కుండ, పాత్ర

నాఁడు = కాలము

నాడు = దేశము, ప్రాంతము

నెరి = వక్రత

నెఱి = అందమైన

నీరు = పానీయం

నీఱు = బూడిద

పేఁట = నగరములో భాగము

పేట = హారంలో వరుస

పోఁగు - దారము పో( గు

పోగు = కుప్ప

బోటి = స్త్రీ

బోఁటి = వంటి [నీబోఁటి]

వాఁడి = వాఁడిగా గల

వాడి = ఉపయోగించి

వేరు = చెట్టు వేరు

వేఋ = మరొకవిధము

మడుఁగు = వంగు, అడఁగు

మడుగు = కొలను, హ్రదము

మొదలైనవీ ఉన్నాయి.

అయినా తెలుగు భాషను నాశనం చేస్తున్న కాలం .

జైహింద్.

అవధాన విద్యావికాస పరిషత్ శిక్షణ శిబిరం...శతావధాని శ్రీ ఆముదాల మురళి గారి సూచనలు...

జైశ్రీరామ్.

చక్కని సూచనల్ మురళి సన్నుతరీతినొసంగినారు. బల్

మక్కువతోడ వింటిని, సమంచితసన్నుత మార్గదర్శిగా

నిక్కము వీరు నిల్చిరి, మనీషులు మెచ్చెడి సూచనాళి పెం

పెక్క సుశిక్షకాళి విని పేరుగందించు వధానరంగమున్.

జైహింద్.

తానహం ద్విషతః క్రురాన్సం - ...16 - 19...//....ఆసురీం యోనిమాపన్నా - , , .16 -20,,,//.....దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగఃము.

 జైశ్రీరామ్.

 || 16-19 ||

శ్లో.  తానహం ద్విషతః క్రురాన్సంసారేషు నరాధమాన్|

క్షిపామ్యజస్రమశుభానాసురీష్వేవ యోనిషు.

తే.గీ.  నన్ను దూషించు కౄరులన్, నాదుభక్తు

ల నిల ద్వేషించునామూర్ఖులన్ గణించి

యాసురీయోనులన్ బుట్ట  నమరజేసి

శిక్షగొలుపుదు శిష్టుల రక్షణకని.

భావము.

ఇలా నన్ను ద్వేషించే కౄరులు, దుష్టులు, నరాధములను నిత్యమూ 

నేను అసురీ యోనుల్లోకి విసిరేస్తాను.

|| 16-20 ||

శ్లో.  ఆసురీం యోనిమాపన్నా మూఢా జన్మని జన్మని|

మామప్రాప్యైవ కౌన్తేయ తతో యాన్త్యధమాం గతిమ్.

తే.గీ. ఆసురీయోనిజుల్ నన్ను నరయ లేక

జన్మజన్మలకును నీచ జన్మలెత్తు,

పాపపంకిల జన్ములై పాపకూప

ముననె కృంగుచునుందురు వినుము పార్థ!

భావము.

అర్జునా! అసురీ జన్మను పొందిన మూర్ఖులు ప్రతి జన్మలోను నన్ను 

చేరకుండానే ఇంకా అధోగతికి పోతారు.

జైహింద్.

భరత స్వాతంత్ర్య వజ్రోత్సవాలలో రవీంద్రభారతిలో చింతా శ్రీవిజయలహరి, మాన్వి...

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

ఆత్మసమ్భావితాః స్తబ్ధా - ...16 - 17...//....అహంకారం బలం దర్పం - , , .16 -18,,,//.....దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగఃము.

 జైశ్రీరామ్

|| 16-17 ||

శ్లో.  ఆత్మసమ్భావితాః స్తబ్ధా ధనమానమదాన్వితాః|

యజన్తే నామయజ్ఞైస్తే దమ్భేనావిధిపూర్వకమ్.

తే.గీ.  యసురులాత్మస్తుతులు మూర్ఖు లసమదృష్టు

లరయదంబ,ధనమదాంధులనవరతము

నామమాత్రపు యజ్ఞ ముల్ భూమిజేయు

చుందు రనుపమ మూర్ఖులై మందభతులు.

భావము.

తమని తాము మెచ్చుకునే వాళ్ళు, మొండి వారు ధన మాన మదాలతో 

కూడుకుని, గుడ్డి వాళ్ళై దంభం కోసం శాస్త్ర పద్ధతిని వర్ణించి నామమాత్రంగా 

యజ్ఞాలు చేస్తారు.

|| 16-18 ||

శ్లో.  అహంకారం బలం దర్పం కామం క్రోధం చ సంశ్రితాః|

మామాత్మపరదేహేషు ప్రద్విషన్తోऽభ్యసూయకాః.

తే.గీ.  దర్ప బలముల నహమును, ధాత్రి క్రోధ

కామముల నాశ్రయించి, గర్వమొంది,

యంతటన్గలనన్ దిట్టు నట్టివాని

ఆసురంబగు యోనుల నమర విడుతు.

భావము.

అహంకారాన్ని, బలాన్ని, దర్పాన్ని, కామ క్రోధాలను ఆశ్రయించుకొని, 

తమలోను, ఇతరులలోను ఉన్న నన్ను ద్వేషించే కౄరులు, దుష్టులు 

నరాధములను నేను నిత్యము అసురీ యోనుల్లోకి విసిరేస్తాను.

జైహింద్.

ఆఢ్యోభిజనవానస్మి కోన్యోస్తి - ...16 - 15...//....అనేకచిత్తవిభ్రాన్తా - , , .16 -16,,,//.....దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగఃము.

 జైశ్రీరామ్.

|| 16-15 ||

శ్లో.  ఆఢ్యోభిజనవానస్మి కోన్యోస్తి సదృశో మయా|

యక్ష్యే దాస్యామి మోదిష్య ఇత్యజ్ఞానవిమోహితాః.

తే.గీ.  నేను ధనికుడనుకులీను నేనె ఘనుడ,

యజ్ఞ ముల్జేయుదున్, దానమాచరింతు

ననుచు మూర్ఖుడై పతనంబు గనునతండు

రాక్షసములక్షణంబిది, శిక్షితుడగు.

భావము.

నేను ధనవంతుణ్ణి, కులమున్న వాడిని, నాకు సమానులు ఎవరున్నారు?

యజ్ఞం చేస్తాను. దానాలిస్తాను, సంతోషిస్తాను ఇలా అజ్ఞానంతో 

భ్రాంతి చెందుతారు.

|| 16-16 ||

శ్లో.  అనేకచిత్తవిభ్రాన్తా మోహజాలసమావృతాః|

ప్రసక్తాః కామభోగేషు పతన్తి నరకేऽశుచౌ.

తే.గీ. అంతు లేని తలపులతో, భ్రాంత చిత్తు

లగుచు నజ్ఞానమున జిక్కి, యంతులేని

కామభోగాలచే నరకమునబడుచు

హేయముగ నాసురులు భువి మాయదగులు.

భావము.

అనేక రకాల ఆలోచనలతో భ్రాంత చిత్తులై అజ్ఞానపు వలలో చిక్కుకొని, 

కామభోగాలలో మరులుగొని అపవిత్రమైన నరకంలో పడతారు.

జైహింద్.

ఇదమద్య మయా లబ్ధ - ...16 - 13...//....ఆశాపాశశతైర్బద్ధాః కామ - , , .16 -14,,,//.....దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగఃము.

 జైశ్రీరామ్.

|| 16-13 ||

శ్లో.  ఇదమద్య మయా లబ్ధమిమం ప్రాప్స్యే మనోరథమ్|

ఇదమస్తీదమపి మే భవిష్యతి పునర్ధనమ్.

తే.గీ. పెరుగుచున్నట్టి కోర్కెలన్ పెచ్చురేగి

పాపముల్జేయుచుందురు భ్రష్టులగుచు,

దుష్టసంపాదనాసక్తితోడ చెడుచు

రాక్షసంబునన్ నశియింత్రు రక్ష లేక.

భావము.

ఈ రోజు ఇంత సంపద నాకు లభించింది. ఈ కోరికలని తీర్చుకుంటాను. 

ఇంత ధనం నాకుంది. ఇక ముందు ఇంకా ఇంత ధనం వస్తుంది.

|| 16-14 ||

శ్లో.  అసౌ మయా హతః శత్రుర్హనిష్యే చాపరానపి|

ఈశ్వరోహమహం భోగీ సిద్ధోహం బలవాన్సుఖీ.

తే.గీ. శత్రువులజంపినాడను,చంపుదన్యు

లనిలనింక దైవంబేనె, యని రహింతు

రన్నియున్ నేనె యని ఖలులెన్ని గనుచు

పాపవర్తులై చెడుదురు పాండు తనయ!

భావము.

ఈ శత్రువు నాచే చంపబడినాడు, ఇతరులను కూడా చంపేస్తాను. నేను 

ఈశ్వరుణ్ణి, భోగిని, సిద్ధుణ్ణి, బలవంతుణ్ణి, సుఖిని.

జైహింద్.

చిన్తామపరిమేయాం చ ప్రలయా - ...16 - 11...//....ఆశాపాశశతైర్బద్ధాః కామ - , , .16 -12,,,//.....దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగఃము.

 జైశ్రీరామ్.

|| 16-11 ||

శ్లో.  చిన్తామపరిమేయాం చ ప్రలయాన్తాముపాశ్రితాః|

కామోపభోగపరమా ఏతావదితి నిశ్చితాః.

తే.గీ.  కామభోగంబులవధిగా కలుగువారు,

జన్మకడదాక పాపులై జగతిమెలగి

నరకమును చేరుచుందురాసురగుణులిల

నీవు గ్రహియింపుమర్జునా నేర్పు మీర.

భావము.

వాళ్ళు మరణించే వరకు అపరిమితములైన యోచనలలో మునిగి తేలుతూ, 

కామ భోగాలు తప్ప జీవితానికి వేరే లక్ష్యం లేదని నిశ్ఛయించుకున్న వాళ్ళు.

|| 16-12 ||

శ్లో.  ఆశాపాశశతైర్బద్ధాః కామక్రోధపరాయణాః|

ఈహన్తే కామభోగార్థమన్యాయేనార్థసఞ్చయాన్.

తే.గీ. అంతులేనట్టి యాశలనలమటింత్రు,

కామమునకును వశులయి భూమిపైన

ధనము కామాదులకునయి తగలబెట్టు

చుందుర్జునా! లేకయే ముందుచూపు.

భావము.

వాళ్ళు వందలాది ఆశా పాశాలతో కట్టుబడి, కామక్రోధాలకు వశులై 

తమ కామభోగానికిగాను, అన్యాయంగానైనా సరే సంపదలను 

సమకూర్చుకోవాలని అనుకుంటారు.

జైహింద్.

ఏతాం దృష్టిమవష్టభ్య - ...16 - 9...//....కామమాశ్రిత్య దుష్పూరం - , , .16 -10,,,//.....దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగఃము.

 జైశ్రీరామ్

|| 16-9 ||

శ్లో.  ఏతాం దృష్టిమవష్టభ్య నష్టాత్మానోల్పబుద్ధయః|

ప్రభవన్త్యుగ్రకర్మాణః క్షయాయ జగతోऽహితాః.

తే.గీ.  ఇట్టి దుర్భావపూర్ణులై కౄరగతిని

ధర్మదూరులై పాపులై ధరణిపైన

మంచినణచుచు వంచనన్ మసలుచుందు

రాసురంబున చెడుచుంద్రు ధీసమేత!

భావము.

ఈ దృష్టినే పట్టుకుని వేలాడుతూ వీళ్ళు ధర్మ భ్రష్టులై సంకుచిత బుద్ధులై, 

ప్రపంచానికి శత్రువులై, కౄరకర్ములై లోక నాశనం కోసం పుడతారు.

|| 16-10 ||

శ్లో.  కామమాశ్రిత్య దుష్పూరం దమ్భమానమదాన్వితాః|

మోహాద్గృహీత్వాసద్గ్రాహాన్ప్రవర్తన్తేశుచివ్రతాః.

తే.గీ.  తృప్తిచెందనం తాశలో తేలుచుంద్రు

దంభ, మాన, మదంబులన్, దారి తప్పి 

సత్యదూరమౌ మిధ్యపై సతము మసలి

పాపవర్తులై చెడుదురు లోపమదియె.

భావము.

వాళ్ళుతృప్తి పరచడానికి వీలులేనంత కోరికలను పెట్టుకొని దంభ, మాన, 

మదాలతో నిండి, భ్రాంతి వలన అసత్యమైన వాటి వెంట అనాచారంగా 

ప్రవర్తిస్తారు.

జైహింద్.

ప్రవృత్తిం చ నివృత్తిం చ - ...16 - 7...//....అసత్యమప్రతిష్ఠం తే - , , .16 -8,,,//.....దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగఃము.

 జైశ్రీరామ్.

|| 16-7 ||

శ్లో.  ప్రవృత్తిం చ నివృత్తిం చ జనా న విదురాసురాః|

న శౌచం నాపి చాచారో న సత్యం తేషు విద్యతే.

తే.గీ.  నిజమిది ప్రవృత్తిని నివృత్తిని నసురగుణు

లెరుగ, రిల శౌచమాచార మెరుగబోరు,

సత్యదూరులై యుందురు సతతమిలను,

నీవు గ్రహియింపుమర్జునా!  నేర్పు మీర.

భావము.

అసుర స్వభావం కలవారు ప్రవృత్తిని కాని నివృత్తిని గాని ఎరుగరు. వాళ్ళలో 

శౌచమూ, ఆచారమూ, సత్యమూ ఉండవు.

|| 16-8 ||

శ్లో.  అసత్యమప్రతిష్ఠం తే జగదాహురనీశ్వరమ్|

అపరస్పరసమ్భూతం కిమన్యత్కామహైతుకమ్.

తే.గీ.  జగతి మిధ్యని యిది సహజంబటంచు,

కామమే సృష్టిమూలమై కలిగెననుచు,

పాపపుణ్యధర్మంబులే వరలవనుచు

నసుభావులు తలచెదరనుమముగ.

భావము.

జగత్తు మిధ్య అనీ, దానికి ధర్మా ధర్మాలు ఆధారము ఉండవని, ఈశ్వరుడే 

లేడనీ ఈ ప్రపంచములోని ప్రాణులు స్త్రీ పురుషుల కలయిక వలననే 

పుట్టినదనీ వారు అంటారు. అందుచేత ఈ జగత్తుకి కారణం కామమే 

అంటారు అసుర జనులు.

జైహింద్.

దైవీ సమ్పద్విమోక్షాయ - ...16 - 5...//....ద్వౌ భూతసర్గౌ లోకేస్మి - , , .16 -6,,,//.....దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగఃము.

 జైశ్రీరామ్

|| 16-5 ||

శ్లో.  దైవీ సమ్పద్విమోక్షాయ నిబన్ధాయాసురీ మతా|

మా శుచః సమ్పదం దైవీమభిజాతోऽసి పాణ్డవ.

తే.గీ.  మోక్షమిచ్చు దైవీయము పూర్తిగాను,

మహిత సంసార బంధంబు మహిని యసుర

మునను కల్గును మనలకు, వినుము పార్థ!

నీవు దైవాంశజుండవే, నిజము కనుమ.

భావము.

దైవీ సంపద మోక్షానికి, అసుర సంపద సంసార బంధానికి కారణం. అర్జునా! 

విచారించకు, నీవు దైవీ సంపదతోనే పుట్టావు

|| 16-6 ||

శ్లో.  ద్వౌ భూతసర్గౌ లోకేస్మిన్దైవ ఆసుర ఏవ చ|

దైవో విస్తరశః ప్రోక్త ఆసురం పార్థ మే శృణు.

తే.గీ.  దైవమాసురమన్రెండు  జీవకోటి

వరలు, దైవమున్ దెల్పితి, పరగు నసుర

విషయమరయుము తెలిపెద విపులగతిని.

యరసి వర్తింపుమా తగన్ నిరుపమాన!

భావము.

ఈ లోకంలో దైవం, అసురం అని ప్రాణుల సృష్టి రెండు రకాలు. దైవసృష్టిని 

గురించి విస్తారంగా చెప్పబడినది. అర్జునా! అసుర సృష్టి గురించివిను.

జైహింద్.

ఈ రోజు సద్గురుమూర్తి శ్రీ యాజ్ఞవల్క్యమహామునుల జన్మ దినము. ఆ గురువులపాదాంబుజములకు సాష్టాంగప్రణామములు. Yagnavalka mangala harathi

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

దర్శనం శర్మ సుధీవరుని డా. అయాచితం నటేశ్వర శర్మ గారు చేసిన ప్రశంస ప్రత్యక్షర సత్యమే.

జైశ్రీరామ్.

 దర్శనాభినందనము.

🍁🍁🍁🍁🍁🍁

సీ.  మరుమాములాన్వయమాణిక్యతేజమ్ము

దర్శనమ్మై నేడు ధరణి వెలిగె

వేంకటరమణుని విద్వత్ప్రభాదీప్తి

ధార్మికపథముగ దనరుచుండె

తత్త్వదర్శకులు విద్వత్కవీశ్వరులెల్ల

రచనలనందింప రాణకెక్కె

భారతీయాత్మను భాసిల్లజేసెడి

కార్యక్రమమ్ముల కాంతులీనె

తే.గీ.  ఇద్దిరా 'దర్శన'మ్మన నిల జనముల

కేది యావశ్యకము దాని ప్రోదిజేసి

పత్రికారూపమున దీర్చి వరలు ధర్మ

దర్శి వేంకటరమణుడు ధన్యజీవి !

అభినందనలతో.....

డా.అయాచితం నటేశ్వరశర్మ.

🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁

జైహింద్.

తేజః క్షమా ధృతిః శౌచమ - ...16 - 3...//....దమ్భో దర్పోభిమానశ్చ - , , .16 -4,,,//.....దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగఃము.

 జైశ్రీరామ్.

|| 16-3 ||

శ్లో.తేజః క్షమా ధృతిః శౌచమద్రోహో నాతిమానితా|

భవన్తి సమ్పదం దైవీమభిజాతస్య భారత.

తే.గీ.  తేజమోర్మియు దీక్షయు, దివ్య శుచియు,

ద్రోహచింతవిదూరత, మోహదూర

తయును, ద్వేషరాగవిదూరతయును, దైవ

లక్షణములు పార్థ! గ్రహించు, లక్ష్యమరసి.

భావము.

తేజస్సు, ఓర్మి, పట్టుదల, శుచిత్వం, ద్రోహచింతన లేకపోవడం, 

అభిమాన రాహిత్యం. . . అర్జునా! ఇవి దైవీ సంపదతో పుట్టిన 

వానికి కలుగుతాయి.

 || 16-4 ||

శ్లో.  దమ్భో దర్పోభిమానశ్చ క్రోధః పారుష్యమేవ చ|

అజ్ఞానం చాభిజాతస్య పార్థ సమ్పదమాసురీమ్.

తే.గీ.  దంభమభిమాన క్రోధముల్, దర్పము పరు

షతయు, నజ్ఞానమసుర, సహజలక్ష

ణములు, గ్రహియింపు మర్జునా! నయనిధాన!

దైవభావంబునన్ మెల్గ దగును మనము.

భావము.

అర్జునా! దంభం, దర్పం, అభిమానం, క్రోధం, పరుషత్వం, అజ్ఞానం. . . 

ఈ లక్షణాలు అసుర సంపదతో పుట్టిన వానికి కలుగుతాయి.

జైహింద్.

శ్రీ తోపెల్లబాలసుబ్రహ్మణ్యశర్మచే శ్రీమానం వైద్యం వేంకటేశ్వరాచార్యులు గారికి జరిగిన సత్కారం.

కైశ్రీరామ్.

కైహింద్.

అభయం సత్త్వసంశుద్ధిర్జ్ఞా - ...16 - 1...//....అహింసా సత్యమక్రోధస్త్యాగః- , , .16 -2,,,//.....దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగఃము.

జైశ్రీరామ్ 

అథ షోడశోధ్యాయః - దైవాసురసమ్పద్విభాగయోగః.

శ్రీభగవానువాచ|

భావము.

శ్రీ భగవానుడనుచున్నాడు.

|| 16-1 ||

శ్లో.  అభయం సత్త్వసంశుద్ధిర్జ్ఞానయోగవ్యవస్థితిః|

దానం దమశ్చ యజ్ఞశ్చ స్వాధ్యాయస్తప ఆర్జవమ్.

తే.గీ.  

సత్వసిధ్యభయంబులు జ్ఞాన యోగ

మందునిలకడ, విజితేంద్రియమును, తపసు,

యజ్ఞమునుమరి యిలను స్వాధ్యాయమొకటి

వరనిజాయితీ, దేవునిభాగ్యతతియె.

భావము.

అభయం సత్వసుద్ధి జ్ఞానయోగంలో నిలవడం, ఇంద్రియ నిగ్రహం, 

యజ్ఞం, స్వాధ్యాయం, తపస్సు, నిజాయితీ(దైవీ పురుషుడికి కలుగుతాయి)

 || 16-2 ||

శ్లో.  అహింసా సత్యమక్రోధస్త్యాగః శాన్తిరపైశునమ్|

దయా భూతేష్వలోలుప్త్వం మార్దవం హ్రీరచాపలమ్.

తే.గీ.  శాంతమున్, సత్యమునహింస, చపల దూర

తయును, సిగ్గు, మృదుత్వమున్, ధరను కలుగు

టనుసులక్షణములుదైవమునకుకలుగు

నీవు గ్రహియాంపుమర్జునా నేర్పుమీర.

భావము.

అహింస, సత్యం, కోపము లేకపోవడం, మృదుస్వభావం, సిగ్గు, చాపల్యం లేకపోవడం.

జైహింద్.

ఎవరు రాసి పాడారో తెలియదు కానీ.. పాటతో తెలుగు వ్యాకరణం ఫటాఫట్ నేర్చుకోవచ్చు👍

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

యో మామేవమసమ్మూఢో - ...15 - 19...//....ఇతి గుహ్యతమం శాస్త్రమిద- , , .15 -20,,,//.....పురుషోత్తమయోగము

 జైశ్రీరామ్.

|| 15-19 ||

శ్లో.  యో మామేవమసమ్మూఢో జానాతి పురుషోత్తమమ్|

స సర్వవిద్భజతి మాం సర్వభావేన భారత.

తే.గీ. అట్టి పురుషోత్తమునునన్నునరయువారు

కనగ సర్వజ్ఞులిద్ధరన్, కనుచు నన్ను 

పొంది సేవింపుదురునన్ను పూజ్యమీగను.

నీవు గ్రహియింపుమర్జునా నేర్పు మీర.

భావము.

అర్జునా! పురుషోత్తముడిని అయిన నన్ను ఈ విధముగా ఏ జ్ఞాని 

తెలుసుకుంటాడో, అతడు సర్వమూ తెలిసిన వాడై అన్ని విధములుగా నన్ను 

సేవిస్తాడు(పొందుతాడు).

|| 15-20 ||

శ్లో.  ఇతి గుహ్యతమం శాస్త్రమిదముక్తం మయానఘ|

ఏతద్బుద్ధ్వా బుద్ధిమాన్స్యాత్కృతకృత్యశ్చ భారత.

తే.గీ. గుహ్యతమమైన శాస్త్రంబు కోరి తెలిపి

యుంటి గ్రహియించు ధన్యులే యుత్తమోత్త

ములును కృతకృత్యులిద్ధర తెలియుమీవు,

చక్కనైనట్టి ములో జయముగనుము.

భావము.

భారతా! అలా గోప్యమైన ఈ శాస్తం నాచే చెప్ప బడినది. దీనిని అర్ధము 

చేసుకుంటే బుద్ధిమంతుడు కృతకృత్యుడు.

ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు

బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జున సంవాదే

పురుషోత్తమయోగో నామ పఞ్చదశోऽధ్యాయః22] 

పురుషోత్తమప్రాప్తి యోగము.

జైహింద్.

ఉత్తమః పురుషస్త్వన్యః - ...15 - 17...//....యస్మాత్క్షరమతీతోహమక్షరా- , , .15 -18,,,//.....పురుషోత్తమయోగము

 జైశ్రీరామ్

|| 15-17 ||

శ్లో.  ఉత్తమః పురుషస్త్వన్యః పరమాత్మేత్యుధాహృతః|

యో లోకత్రయమావిశ్య బిభర్త్యవ్యయ ఈశ్వరః.

తే.గీ.  ఉత్తమంబైనపూరుషుండుండె నతడె

చూడ పరమాత్మ, యుండి తా నీడవోలె

నంతటన్ మ్రోయు జగతిని సాంతమతడె

కలడు లేడన్యుడెరుగుమా యిలను పార్థ!

భావము.

ఉత్తమ పురుషుడు వేరే ఉన్నాడు. అతడిని పరమాత్మ అంటారు. నాశనము 

లేని ఆ ఈశ్వరుడు మూడు లోకాలలో ప్రవేశించి వాటిని భరిస్తాడు.

|| 15-18 ||

శ్లో.  యస్మాత్క్షరమతీతోహమక్షరాదపి చోత్తమః|

అతోస్మి లోకే వేదే చ ప్రథితః పురుషోత్తమః.

తే.గీ. క్షరముకన్ననతీతుడక్షరముకన్న

మిన్న నేనేను కనుకనే మన్ననమున

వెలుగుదున్ వేదములను నేన్ సులలితముగ

నీవు గ్రహియించు నా కీర్తి నేర్పు మీర.

భావము.

నేను క్షరానికి అతీతుడిని మరియు, అక్షరుడికన్నా కూడా ఉత్తముడినికనుక 

ఈ లోకములోనూ వేదములోనూ పురుషోత్తముడిగా కీర్తింపబడ్డాను.

జైహింద్.

అనంతచ్ఛంద సమూహసారథిబ్రహ్మశ్రీ తోపెల్లబాలసుబ్రహ్మణ్యశర్మ గారికి సువర్ణ సింహతలాట సత్కారము...

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

బ్రహ్మశ్రీ వద్దిపర్తి పద్మాకర్ గారి 13వ శతావధానం-విశ్వవ్యాప్తంగా 108మహిళ...ధారణాఘట్టము.

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

సర్వస్య చాహం హృది - ...15 - 15...//....ద్వావిమౌ పురుషౌ లోకే- , , .15 -16,,,//.....పురుషోత్తమయోగము

 జైశీరామ్.

|| 15-15 ||

శ్లో.  సర్వస్య చాహం హృది సన్నివిష్టో

మత్తః స్మృతిర్జ్ఞానమపోహనఞ్చ|

వేదైశ్చ సర్వైరహమేవ వేద్యో

వేదాన్తకృద్వేదవిదేవ చాహమ్.

తే.గీ.  జనుల మదులలోనుందును, జ్ఞానము, మరు

పు, తలపులు, జ్ఞాపకములును పొలయజేయు

దు, విదుడన్ వేదముల నేనె,  ప్రవిమలమతి

నరయుమర్జునానీవిది యహము విడిచి.

భావము.

ఇక నేను అందరి హృదయాలలో ప్రవేశించి ఉన్నాను. నానుండే జ్ఞానము, 

జ్ఞాపకము, మరుపూ కలుగుతాయి. అన్ని వేదాల ద్వారా తెలియబడవలసిన 

వాడిని నేనే, వేదాంతాన్నిచేసిన వాడిని, వేదాన్ని తెలుసుకునే 

వాడిని కూడా నేనే.

|| 15-16 ||

శ్లో.  ద్వావిమౌ పురుషౌ లోకే క్షరశ్చాక్షర ఏవ చ|

క్షరః సర్వాణి భూతాని కూటస్థోऽక్షర ఉచ్యతే.

తే.గీ.  పార్థ!క్షరుడునక్షరుడిల వరలుచుంద్రు,

కూటవర్తియక్షరుడెన్న, కూర్మిని గను

క్షరుడు నశియించిపోవును, ధరను నిజము.

నిరుపముండక్షరుండుడు నిత్యముగను.

భావము.

లోకములో క్షరుడూ, అక్షరుడు అనే ఇద్దరు పురుషులు ఉన్నారు. అన్ని 

ప్రాణులు క్షరమైనవి. కూటస్థుణ్ణి అక్షరుడంటారు.

జైహింద్.

గామావిశ్య చ భూతాని ధార - ...15 - 13...//....అహం వైశ్వానరో భూత్వా- , , .15 -14,,,//...14వ అధ్యాయము. ...పురుషోత్తమయోగము

జైశ్రీరామ్.

 || 15-13 ||

శ్లో.  గామావిశ్య చ భూతాని ధారయామ్యహమోజసా|

పుష్ణామి చౌషధీః సర్వాః సోమో భూత్వా రసాత్మకః.

తే.గీ.  పృథ్విలోనికి నే జొచ్చి పుడమి జీవ

కోటినే మోయుచుంటిని  మేటిగాను,

శశిగ నోషధులిచ్చుచుచక్కగాను

వృక్షవృద్ధిని చేసెడి వెన్నుడనయ.

భావము.

భూమిలోనికి ప్రవేశించి ప్రాణులందరిని నేను నా శక్తితో భరిస్తాను. ఇంకా 

రసాత్మకుడైన చంద్రుడిని అయి ఓషధులన్నింటికీ పుష్టి ని ఇస్తాను.

|| 15-14 ||

శ్లో.  అహం వైశ్వానరో భూత్వా ప్రాణినాం దేహమాశ్రితః|

ప్రాణాపానసమాయుక్తః పచామ్యన్నం చతుర్విధమ్.

తే.గీ.  నేను వైశ్వానరుండను, ప్రాణికోటి

నాశ్రయించి యపానప్రాణమొదల

యినటువంటివానినిగూడుచునలవిధము

లుగను నారగింతును భుక్తి జగతిలోన.

భావము.

నేను వైశ్వానరుణ్ణి అయి ప్రాణుల శరీరాన్ని ఆశ్రయించి, ప్రాణ ఆపానములతో 

కలిసి నాలుగు రకముల అన్నాన్ని ఆరగిస్తాను.

జైహింద్.

యతన్తో యోగినశ్చైనం - ...15 - 11...//....యదాదిత్యగతం తేజో- , , .15 -12,,,//...14వ అధ్యాయము. ...పురుషోత్తమయోగము

 జైశ్రీరామ్

|| 15-11 ||

శ్లో.  యతన్తో యోగినశ్చైనం పశ్యన్త్యాత్మన్యవస్థితమ్|

యతన్తోऽప్యకృతాత్మానో నైనం పశ్యన్త్యచేతసః.

తే.గీ.  సాధనముచేత యోగికి సాధ్యపడును

ఆత్మలోన్నదైవంబునరయువిధము,

జ్ఞాన హీనులకునసాధ్యమౌను కనుట

సాధనముచేయుచున్నను సద్గుణాడ్య!

భావము.

సాధన చేసే యోగులు తమ ఆత్మలో ఉన్న భగవదంశను చూడకలరు. 

మనస్సు పరిపక్వము కాని వారు వివేకహీనులు సరైన జ్ఞానము 

లేనందువలన సాధన చేసినా చూడలేరు.

|| 15-12 ||

శ్లో.  యదాదిత్యగతం తేజో జగద్భాసయతేऽఖిలమ్|

యచ్చన్ద్రమసి యచ్చాగ్నౌ తత్తేజో విద్ధి మామకమ్.

తే.గీ.  చంద్రసూర్యాగ్నులరయుచు జగతికిడెడి

తేజమంతయు నాదని ధీవరేణ్య!

తెలుసుకొనుమయ్య, నా శక్తి, దీప్తి, యుక్తి

తెలివిగా నీవు శ్రద్ధతో తెలుసుకొనుము.

భావము.

జగత్తు నంతటినీ వెలిగించే సూర్యునిలో, చంద్రునిలో, అగ్నిలో ఉన్న 

తేజస్సు ఏదో అది నాదని తెలుసుకో.

జైహింద్.

శ్రోత్రం చక్షుః స్పర్శనం చ - ...15 - 9...//....ఉత్క్రామన్తం స్థితం వాపి- , , .15 -10,,,//...14వ అధ్యాయము. ...పురుషోత్తమయోగము

జైశ్రీరామ్. 

 || 15-9 ||

శ్లో.  శ్రోత్రం చక్షుః స్పర్శనం చ రసనం ఘ్రాణమేవ చ|

అధిష్ఠాయ మనశ్చాయం విషయానుపసేవతే.

తే.గీ. ఇంద్రియమ్ములషట్కమ్మునెక్కి జీవి

విషయలోలుడై జీవించు విలువ మరచి,

ప్రకృతి ధర్మమునకు జీవి పట్టుబడును

తెలియుమిది సత్యమును గను తెలివిగాను.

భావము.

చెవీ, ముక్కూ, కన్నూ, నాలుకా, చర్మమూ, మనస్సు వీటిని అధిష్టించి 

జీవుడు విషయాలను అనుభవిస్తాడు.

|| 15-10 ||

శ్లో.  ఉత్క్రామన్తం స్థితం వాపి భుఞ్జానం వా గుణాన్వితమ్|

విమూఢా నానుపశ్యన్తి పశ్యన్తి జ్ఞానచక్షుషః.

తే.గీ.  దేహముననున్న, పోయినన్ మోహమగ్న

మూఢులెన్నరు దైవమున్ పూజ్యులయిన

జ్ఞానులెన్నుదురునిజంబు, కాన, కనుము‌

సత్యపథమున నడువుము చక్కగాను.

భావము.

శరీరము నుండి నిష్క్రమించేటప్పుడు కానీ, శరీరంలో ఉన్నప్పుడు కానీ 

విమూఢులు ఈయనను చూడరు. జ్ఞానులు మాత్రమే చూస్తారు.

జైహింద్.

శతాధిక పురస్కారగ్రహీత్ రాధాశ్రీ తన సాహెతీ జీవిత స్వర్ణోత్సవం సందర్భంగా నన్ను సత్కరించుచున్నసన్నివేశం.

 జైశ్రీరామ్.

జైశ్రీరామ్.

 

రాధశ్రీ సాహిత్య స్వర్ణోత్సవము సందర్భముగా సమర్పించిన

అభినందన పంచ రత్నావళి.తే.16 . 10 . 2022

రచన…సమర్పణ …చింతా రామకృష్ణారావు.

రాధశ్రీ

శా.  శ్రీమన్మంగళ భారతీ జనని! రాశీభూత కందప్రభా

      ధాముండై వెలుగొందుచున్న మన రాధాశ్రీ కవిన్ బ్రేమతో

      క్షేమంబొప్పగ కావుమమ్మ సతమున్, శ్రేయంబులన్ గూర్చుచున్,

      ధీమంతుండగు వీరి సేవ గొనుచున్ దీవించు మీ సత్కవిన్.

శ్రీ రాధాశ్రీ నామ గోపన చిత్రము.

ఉ.  శ్రీమధురంపు సత్కవన చిద్వర తేజమదెట్లు కల్గె? ధా

      రా మధురార్ణవంబె యన వ్రాయక చెప్పుటదెట్లు వచ్చె? రా

      ధా మధురాక్షర ప్రభయె ధారణ శక్తిని గొల్పుటేట్లగున్?

      శ్రీమహనీయ మీ కృషియె చెప్పగ,  వీటికి నుత్తరంబగున్.

మ.శతవర్షంబులు సాహితీ సుధలకున్ సంకల్పమున్ జేయ నే

     డతులంబై యిట నిర్వహింపఁబడె ధ్యేయంబొప్ప  స్వర్ణోత్సవం

     బతి సామాన్యులు విన్న గాని పొగడంగా కందధారార్ణవం

     బతిలోకోత్తరమై స్రవించు మహితంబై వీరి కంఠప్రభన్.

మ. గతినావేశము నాప సాధ్యమగునా కందప్రభావృష్టిగా

     మతిమంతుల్ గణియించి మెచ్చునటులన్ గానంబుగా వెల్వడన్

     క్షితి, మీ సేవలనెన్నలేముకద మీ కీర్తిన్ దెసల్ నిండెగా,

     కృత పుణ్యుల్ కద మీరలెన్న భువిపై  క్షేమంబుగా వెల్గుడీ!

 

ఉ.మంగళ మౌత మీకునిల, మాన్యమహోదయ! కందభాస్కరా!

    మంగళమౌత మీ కవన మాధురికిన్, పరమార్థ సేవకున్,

    మంగళముల్ సుధామధుర మాన్య కవిత్వ కవీశ్వరాళికిన్,

    మంగళమౌత శ్రీ భరత మాతకు నిత్య సుమంగళంబులౌన్.

   

మంగళమ్           మహత్         శ్రీశ్రీశ్రీశ్రీశ్రీ

జైహింద్.

మమైవాంశో జీవలోకే - ...15 - 7...//.... శరీరం యదవాప్నోతి- , , .15 - 8,,,//...14వ అధ్యాయము. ...పురుషోత్తమయోగము

 జైశ్రీరామ్

|| 15-7 ||

శ్లో.  మమైవాంశో జీవలోకే జీవభూతః సనాతనః|

మనఃషష్ఠానీన్ద్రియాణి ప్రకృతిస్థాని కర్షతి.

తే.గీ.  నా సనాతనాంశయె జీవి, యాశ గొలిపి

ప్రకృతి నుండి యాకర్షించు భ్రమనుచెంది

యింద్రియంబులవశమయి యిలను చెలగు

జీవి ననుచూడజాలమిన్ చేరలేడు.

భావము.

సనాతనమైన నా అంశే జీవలోకములో జీవుడిగా మారి, ప్రకృతినుండి 

మనస్సుతో కూడిన ఆరు ఇంద్రియాలను ఆకర్షిస్తుంది.

|| 15-8 ||

శ్లో.  శరీరం యదవాప్నోతి యచ్చాప్యుత్క్రామతీశ్వరః|

గృహీత్వైతాని సంయాతి వాయుర్గన్ధానివాశయాత్.

తే.గీ. దేహమీశుండు పొందినన్, దేహమువిడి

పోయినప్పుడునింద్రియ మాయఫలము

లంది గొనిపోవుచుండుననవరతము,

నీవు గ్రహియింపుమర్జునా నేర్పుమీర.

భావము.

ఈశ్వరుడు శరీరాన్ని పొందినప్పుడూ, విడిచినప్పుడూ వాయువు పూలలోంచి 

వాసనను తీసుకుపోయే విధముగా ఈ ఆరింటిని తీసుకొని ప్రయాణిస్తాడు.

జైహింద్.

మా యింటికి వచ్చి మాకానందం కలిగించిన డా.సంగనభట్ల నరసయ్య మహోదయులు.

 జైశ్రీరామ్.

డా.సంగనభట్ల నరసయ్య మహోదయులు ఈ రోజు అభిమానంతో 

మాయింటికి వచ్చి మాకందరికీ ఆనందం కలిగించారు. 

వారికి నా హృదయ పూర్వక కృతజ్ఞతలు తెలియఁజేసుకొంటున్నాను.

ఉ.  సంగనభట్లవంశ నరసయ్య మహోదయ! సంతసంబు, మీ

సంగతి, పుణ్య సత్ఫలము, సౌమ్యగుణాలయ! దివ్యమైన సం

పంగి మహత్వతావియగు పల్కులు మీవి  శుభావహంబులే

బెంగలు లేని జీవితము ప్రీతినిమీకు నృసింహుడిచ్చుతన్.

జైహింద్.

నిర్మానమోహా జితసఙ్గదోషా - ...15 - 5...//....న తద్భాసయతే సూర్యో న- , , .15 - 6,,,//...14వ అధ్యాయము. ...పురుషోత్తమయోగము

 జైశ్రీరామ్

|| 15-5 ||

శ్లో.  నిర్మానమోహా జితసఙ్గదోషా

అధ్యాత్మనిత్యా వినివృత్తకామాః|

ద్వన్ద్వైర్విముక్తాః సుఖదుఃఖసంజ్ఞైర్-

గచ్ఛన్త్యమూఢాః పదమవ్యయం తత్.

తే.గీ.  దూర మానమోహు లసంగులారయాత్మ

జ్ఞాన పూర్ణులవాంఛులున్ కనగ నేర్త్రు

రవ్యయానందమున్ మూఢరహితులగుచు

నీవు గ్రహియింపుమర్జునా నేర్పుమీర.

భావము.

మానవ మోహాన్ని త్యజించిన వాళ్ళూ, సంగదోషాన్ని జయించిన వాళ్ళూ, 

సదా ఆత్మ జ్ఞానంలో నిమగ్నమైన వారు, విషయ వాంఛలన్నీ వెనుకకు 

మరలించిన వాళ్ళూ, సుఖ దుఃఖాలనే ద్వందాలనుండి విముక్తులైన వారు, 

మూఢత్వము పోయి అవ్యయ పదాన్ని చేరు కుంటారు.

|| 15-6 ||

శ్లో.  న తద్భాసయతే సూర్యో న శశాఙ్కో న పావకః|

యద్గత్వా న నివర్తన్తే తద్ధామ పరమం మమ.

తే.గీ.  ఆ పరమగు పథము నాది, యదిగనినను

ముక్తులగుదురు, వెలిగింప పోల రెరుగ

రవి,శశియు,నగ్నియున్, మార్గమవగతమగు

నీవు గ్రహియింపగల్గినన్ నేర్పుమీర.

భావము.

ఆ పదాన్ని సూర్యుడు, చంద్రుడు, అగ్ని వెలిగించరు. ఎక్కడకు వెళితే 

తిరిగి రారో అది నా పరమ ధామము

జైహింద్.

ఒకప్పుడు మల్లయోధుడు ! నేడు నడిచే మంత్రం - Kurtala Peetadhipathi Sri Sidd...

జైశ్రీరమ్.

జైహింద్.

గణపతి తాళమ్.....Ganapathi Thalam #mantras

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

న రూపమస్యేహ తథోపలభ్యతే - ...15 - 3...//....తతః పదం తత్పరిమార్గితవ్యం- , , .15 - 4,,,//...14వ అధ్యాయము. ...పురుషోత్తమయోగము

 జైశ్రీరామ్

|| 15-3 ||

శ్లో.  న రూపమస్యేహ తథోపలభ్యతే

నాన్తో న చాదిర్న చ సమ్ప్రతిష్ఠా|

అశ్వత్థమేనం సువిరూఢమూలం

అసఙ్గశస్త్రేణ దృఢేన ఛిత్త్వా.

తే.గీ.  దాని రూపముండదటుల తలచిచూడ,

దాని తుదిమొదల్ కనరావు, దాని నిల న

సంగభావంబుతో చెండి,  పొంగదగును.

నీవు గ్రహియింపుమర్జనా! నేర్పుమీర.

భావము.

దాని రూపము ఆ ప్రకారము(తల క్రింద ఉండే చెట్టులా)ఇక్కడ కనిపించదు. 

దాని మొదలూ, తుదీ, ఆధారము ఏవీ కనిపించదు. గట్టిగా పాతుకు పోయిన 

ఈ అశ్వత్థానిని దృఢమైన అసంగ భావమనే ఆయుధంతో ఛేధించి,

|| 15-4 ||

శ్లో.  తతః పదం తత్పరిమార్గితవ్యం

యస్మిన్గతా న నివర్తన్తి భూయః|

తమేవ చాద్యం పురుషం ప్రపద్యే|

యతః ప్రవృత్తిః ప్రసృతా పురాణీ.

తే.గీ.  ఎక్కడికిపోవనికరారొ యెరిగి వెతుక

వలయు, సృష్టి యెవరినుండి వరలు నతని

నాదిపురుషుని శరణంబు ననుపమగతి

వేడుదును నేను ముక్తికై వేల్పతండె.

భావము.

ఆ తరవాత ఎక్కడికి పోతే మరలా తిరిగి రారో ఆ స్థానాన్ని వెదకాలి. 

ఎవరినుండి ఈ పురాతన సృష్టి కార్యము ప్రారంభము ఐనదో , 

ఆ ఆది పురుషుణ్ణే నేను శరణు వేడుతాను

జైహింద్.

మీకు దీపావళి శుభాకాంక్షలు.

 

జైశ్రీరామ్.

ఒం నమో నారాయణాయ.

ఈ రోజు దీపావళి పర్వదినము మనలో ఉన్నజీవాత్మ పరమాత్మలనే 

సత్యాకృష్ణులు షట్ శతృవులూ ఏకమై ఉన్న నరకుని సంహరించి 

అనంత తేజస్సు అనే దీపావళిని ప్రకాశింప చేసిన దినము. ఈ సందర్భముగా 

 సత్యా కృష్ణుల దివ్య ఆశీస్సులు మనందరికీ లభించాలని ఆకాంక్షిస్తూ 

మీకు నా శుభాకాంక్షలు తెలియఁజేస్తున్నాను.

జైశ్రీకృష్ణ.

జైహింద్.

అనంత చ్ఛందము అపురూప గ్రంథావిష్కరణ...Dr.Nanduri Ramakrishnama charya's Sata jayanti Celebrations ||

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

ఊర్ధ్వమూల మధఃశాఖ - ...15 - 1...//....మాంచయోవ్యభిచారేణ- , , .15 - 2,,,//...14వ అధ్యాయము. ...పురుషోత్తమయోగము

జైశ్రీరామ్. 

అథ పఞ్చదశోధ్యాయః - పురుషోత్తమయోగః

శ్రీభగవానువాచ|.

భావము.

శ్రీ భగవానుడన్నాడు:

|| 15-1 ||

శ్లో.  ఊర్ధ్వమూల మధఃశాఖ మశ్వత్థం ప్రాహురవ్యయమ్|

ఛన్దాంసి యస్య పర్ణాని యస్తం వేద స వేదవిత్.

తే.గీ.  మొదలు పైకి, శాఖలుక్రిందికి దలప నుండు

నందురశ్వత్థమును ఘనులరసిచూడ

నాకులే ఛందములు, దీని నరయువారు

వేదవిదులర్జునా, కాంచు ప్రీతితోడ.

భావము.

మొదలు పైకి శాఖలు క్రిందకు ఉన్న అశ్వత్థమును అవ్యయమైనదని పె

ద్దలు చెప్తారు. దాని ఆకులు ఛందస్సులు. దీనిని ఎరిగినవాడు వేదాలను 

ఎరిగినట్లే.

|| 15-2 ||

శ్లో.  అధశ్చోర్ధ్వం ప్రసృతాస్తస్య శాఖా

గుణప్రవృద్ధా విషయప్రవాలాః|

అధశ్చ మూలాన్యనుసన్తతాని

కర్మానుబన్ధీని మనుష్యలోకే.

తే.గీ.  క్రిందికిన్ బైకి బెరుగుచు బంధనములు

భూమిపై పెంచు, నీశాఖ లేమనందు,

మాయలోముంచి మనలను మదనపరచు,

నీవు గ్రహియింపుమర్జునా నేర్పు మీర.  

భావము.

దానికొమ్మలు క్రిందికి పైకి విస్తరించుకొని ఉన్నాయి. గుణాలచే పెరుగుతాయి. 

విషయ వస్తువులనే చిగుళ్ళు కలవి. కర్మలలో బంధిస్తాయి. దాని వేళ్ళు క్రింద 

బాగా పాతుకొని మనుష్య లోకం అంతా వ్యాపించి కర్మలతో బంధిస్తాయి.

జైహింద్.

బ్రహ్మణో హి ప్రతిష్ఠాహమమృత - ...14 - 27...//....చతుర్దశోధ్యాయః - గుణత్రయవిభాగయోగః

 జైశ్రీరామ్

|| 14-27 ||

శ్లో.  బ్రహ్మణో హి ప్రతిష్ఠాహమమృతస్యావ్యయస్య చ|

శాశ్వతస్య చ ధర్మస్య సుఖస్యైకాన్తికస్య చ.

తే.గీ.  అవ్యయామృత, శాశ్వత, భవ్య ధర్మ

రూపము, నఖండ, సద్ఫ్రహ్మ రూపమునకు

నునికిపట్టు నేనర్జునా!కనుము మదిని,

నీవు గ్రహియింపుమియ్యది నేర్పు మీర.

భావము.

అవ్యయమైన, అమృతమైన, శాశ్వతమైన, ధర్మ స్వరూపమైన, అఖండానంద 

స్వరూపమైన బ్రహ్మస్వరూపమునకు ఉనికిపట్టుగ మూలాధార్ముగ నున్నది 

నేనే కదా.

ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు

బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే

గుణత్రయవిభాగయోగో నామ చతుర్దశోऽధ్యాయః

జైహింద్.

మానావమానయోస్తుల్య - ...14 - 25...//....మాంచయోవ్యభిచారేణ- , , .14 - 26,,,//...చతుర్దశోధ్యాయః - గుణత్రయవిభాగయోగః

 జైశ్రీరామ్.

|| 14-25 ||

శ్లో.  మానావమానయోస్తుల్యస్తుల్యో మిత్రారిపక్షయోః|

సర్వారమ్భపరిత్యాగీ గుణాతీతః స ఉచ్యతే.

తే.గీ.  ఎవడు మానావమానము లెంచు సమము

శత్రుమిత్రులన్ సమముగ ధాత్రి గనుచు

సర్వకర్మలారంభముల్ చక్కగ విడి

చిమెలగు నతడు జితగుణుడు మహి పార్థ!

భావము.

మానావమానములందు సమచిత్తముతోనుండి, శత్రుమిత్రులందు సముడై 

సర్వ కర్మలను పరిత్యజించి ఎవడు సర్వదా చిదాకాశ దైవప్రఙ్ఞతో 

ప్రకాశించుచుండునో వాడే త్రిగుణాతీతుడని చెప్పబడుచున్నాడు.

|| 14-26 ||

శ్లో.  మాంచయోవ్యభిచారేణ భక్తియోగేన సేవతే|

స గుణాన్సమతీత్యైతాన్బ్రహ్మభూయాయ కల్పతే.

తే.గీ. భక్తితోనన్నెవడిలను పరవశించి

కొలుచు త్రిగుణంబులన్  దాను గెలుచి, బ్రహ్మ

తత్వ మెరుగుచున్ బొందును ధరను నిజము,

నీవు గ్రహియింపుమర్జునా నేర్పుమీర.  

భావము.

ఎవడు అచంచలమైన భక్తియోగముతో నన్నే సేవించుచున్నాడో వాడే 

ఈ త్రిగుణములను సులభముగ నతిక్రమించి బ్రహ్మాకాశ విశ్వగర్భస్వరూపమును 

పొందుట కర్హుడగుచున్నాడు.

జైహింద్

ఉదాసీనవదాసీనో - ...14 - 23...//.....సమదుఃఖసుఖః స్వస్థః - , , .14 - 24,,,//...చతుర్దశోధ్యాయః - గుణత్రయవిభాగయోగః

 జైశ్రీరామ్.

|| 14-23 ||

శ్లో.  ఉదాసీనవదాసీనో గుణైర్యో న విచాల్యతే|

గుణా వర్తన్త ఇత్యేవం యోవతిష్ఠతి నేఙ్గతే.

తే.గీ. తెలియు నెవ్వడు చర్యలు త్రిగుణములవ

నుచును, తానుదాసీనుడై యచలితమతి

నుండునో చిదాకాశ మందుండు వాడు, 

త్రిగుణములనుజయించిన ధీరుడతడు.

భావము.

ఎవడు ప్రకృతిగుణములే ప్రవర్తించుచున్నవని తెలిసి, ఉదాసీనుడై ఉండి, 

త్రిగుణములచే చలింపక చిదాకాశ స్వరూపస్థితిలో సదా విలసిల్లుచుండునో 

వాడే త్రిగుణాతీతుడు.

|| 14-24 ||

శ్లో.  సమదుఃఖసుఖః స్వస్థః సమలోష్టాశ్మకాఞ్చనః|

తుల్యప్రియాప్రియో ధీరస్తుల్యనిన్దాత్మసంస్తుతిః.

తే.గీ.  దుఃఖ సుఖములన్ సమముగా, తోచు నెవని

కిలను మట్టియు పుత్తడి నెంచ నొకటి

గా కనునెవండు, తిట్లుపొగడ్తలొక్క

టిగనె నెన్ను గుణాతీతునిగగణించు.

భావము.

సమ దు:ఖ అనంత చిదాకాశ స్వరూపమందు స్థిరుడై, సుఖదు:ఖములందు 

సమముగనుండి, మట్టిని, రాతిని, బంగారమును సమముగ జూచుచు, ఇష్టానిష్ట 

వస్తుప్రాప్తితో సమచిత్తమునే కలిగి దూషణభూషణములందు చలింపక, ధీరుడై 

ఎవడు విలసిల్లునో వాడే త్రిగుణాతీతుడు.

జైహింద్.

కైర్లిఙ్గైస్త్రీన్గుణానేతానతీతో - ...14 - 21...//.....ప్రకాశం చ ప్రవృత్తిం చ - , , .14 - 22,,,//...చతుర్దశోధ్యాయః - గుణత్రయవిభాగయోగః

 జైశ్రీరామ్

అర్జున ఉవాచ

భావము.

అర్జునుడిట్లనియెను:

|| 14-21 ||

శ్లో.  |కైర్లిఙ్గైస్త్రీన్గుణానేతానతీతో భవతి ప్రభో|

కిమాచారః కథం చైతాంస్త్రీన్గుణానతివర్తతే.

తే.గీ.  త్రిగుణ దూరుడెట్లుండును? దీనబంధు!

యెట్లు వర్తించునోయాత?డెట్లతండు

త్రిగుణములనుజయించును? దేవదేవ

తెలియ జెప్పుమా నాకిల తెల్లమవగ.

భావము.

హే ప్రభో! సత్త్వరజస్తమోగుణములను మూడింటిని అతిక్రమించినవాడు 

ఏ లక్షణములతో నుండును? వాని వర్తన ఎట్లుండును? ఈ త్రిగుణములను 

వాడెట్లు అతిక్రమించుచున్నాడు?

శ్రీభగవానువాచ|

భావము.

శ్రీ భగవానుడిట్లనియెను

|| 14-22 ||

శ్లో.  ప్రకాశం చ ప్రవృత్తిం చ మోహమేవ చ పాణ్డవ|

న ద్వేష్టి సమ్ప్రవృత్తాని న నివృత్తాని కాఙ్క్షతి.

తే.గీ. త్రిగుణ సంభవ ఫలములన్ దిట్టడెవడొ,

విడిచిపెట్టిన వాటిపై ప్రీతి వీడి

మరలనాశింపడో, వాడె మహితుడిలను,

త్రిగుణ దూరుడై వర్ధిల్లు ప్రగణితముగ.

భావము.

హే పాండవా! సంప్రాప్తములైన సత్త్వగుణ సంబంధమగు ప్రకాశమును, 

రజోగుణ సంబంధమగు కర్మప్రవృత్తిని, తమోగుణ సంబంధమగు 

మోహమును ఎవడు ద్వేషింపడో, ఇవి విడిచిపోయినచో వీటిని 

తిరిగి కోరడో అట్టివాడు త్రిగుణాతీతుడగును.

జైహింద్.

నాన్యం గుణేభ్యః కర్తారం - ...14 - 19...//.....గుణానేతానతీత్య త్రీన్దేహీ - , , .14 - 20,,,//...చతుర్దశోధ్యాయః - గుణత్రయవిభాగయోగః

 జైశ్రీరామ్.

|| 14-19 ||

శ్లో.  నాన్యం గుణేభ్యః కర్తారం యదా ద్రష్టానుపశ్యతి|

గుణేభ్యశ్చ పరం వేత్తి మద్భావం సోధిగచ్ఛతి.

తే.గీ.  కర్మలన్ ద్రిగుణప్రకృతి కాంక్ష గొలిపి

చేయజేయును, నేన గాదు చేయువాడ

నాత్మ నాకాశమేనంచు నాత్మనెన్ను

వాడు సన్ముక్తుడై తాను వరలగలడు.

భావము.

ఎవడు సర్వకర్మలను ప్రేరేపించి చేయునది త్రిగుణాత్మిక ప్రకృతితప్ప 

అన్యమెవరూ కాదనియు, తానీప్రకృతికంటె వేరైన గగనాత్మ స్వరూపునిగ 

నెపుడు తెలియునో అపుడు వాడు నా అనంత చిదాకాశ విశ్వగర్భస్వరూపమునే 

పొందుచున్నాదు.

|| 14-20 ||

శ్లో.  గుణానేతానతీత్య త్రీన్దేహీ దేహసముద్భవాన్|

జన్మమృత్యుజరాదుఃఖైర్విముక్తోమృతమశ్నుతే.

తే.గీ.  త్రిగుణ దూరుడౌ జీవుడు  ప్రగణితముగ

నైహికంబగు బాధలనధిగమించి

జననమరణముల్ లేనట్టి చక్కనైన

ముక్తిసన్మార్గమందున పొలుపుగాంచు.

భావము.

దేహోత్పత్తికి కారణభూతములైన ఈ త్రిగుణముల నతిక్రమించి జీవుడు 

జనన మరణ వార్ధక్య దు:ఖములనుండి విముక్తుడై జననమరణములులేని 

అమృత చిదాకాశ దైవస్వరూపమును పొంది శాశ్వతముగ శోభిల్లుచున్నాడు.

జైహింద్.

తే.22 - 10 - 2022న విశాఖపట్టణంలో అనంత ఛందస్సౌరభము.

 జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.