ఈ క్రింది పద్యం ఏయే చందస్సులలో ఉందో చెప్పుకోండి చూద్దాం.

ప్రణవ నాదము వింటివా ప్రాభవంబు

కనగఁ జేయును. చక్కగా కాచు నిన్ను.

వినుమ సాధక ! నిన్ను విశ్వేశుఁ జేయు.

ప్రణవ మన్నను దైవ భావంబు. కనుమ.

జైశ్రీరాం,

జైహింద్ 

శ్రీ వేణు గోప కంద గీత గర్భ చంపకోత్పల శతకము. పద్యము 11 / 21 వ భాగము

ఉ:- ఆ వసు; దేవకీ సుతుడవై వసుధాస్థలి శోభ పెంచి భా

      గ్యావనిగా! మహా ఘనతఁ గాంచఁగఁ జేసితి కాంక్ష తీరగా!

      నీ వసమైతిగా! కనుమ నీవ! సమాశ్రయు గౌరవించి ప్రా

      గ్దేవ హరీ! భువిన్ వెలయు తీరుగఁ మమ్ముల వేణు గోపకా!  51.

        భావము:-

        ఓ వేణు గోపకుఁడా! ఆ దేవకీ వసు దేవుల పుత్రుఁడవై పుట్టి  భాగ్యావనిగా

        ఈ భూమి యొక్క శోభను పెంచి; అందరి కోరిక తీరే విధముగా గొప్ప ఘనతను 

        పొందే విధముగ చేసితివి. మిక్కిలి ప్రాచీన కాలము నుండియు ప్రసిద్ధుఁడవైన 

        ఓ శ్రీ హరీ! నీ వశమైయుంటిమి. భూమిపై వెలసే విధముగా మమ్ములను 

        సమధిక గౌరవముతో నీవే చూడుము.

క:- వసు; దేవకీ సుతుడవై -  వసుధాస్థలి శోభ పెంచి భాగ్యావనిగా!

      వసమైతిగా! కనుమ నీవ! సమాశ్రయు గౌరవించి ప్రాగ్దేవ హరీ! 51.

        భావము:-

        దేవకీ వసు దేవుల పుత్రుఁడవై పుట్టి  భాగ్యావనిగా ఈ భూమి యొక్క శోభను పెంచి;  

        మిక్కిలి ప్రాచీన కాలము నుండియు ప్రసిద్ధుఁడవైన ఓ శ్రీ హరీ! నీ వశమైయుంటిమి. 

        మమ్ములను సమధిక  గౌరవముతో నీవే చూడుము.

గీ:- సుతుడవై వసుధాస్థలి శోభ పెంచి -  ఘనతఁ గాంచఁగఁ జేసితి కాంక్ష తీర!

      కనుమ నీవ! సమాశ్రయు గౌరవించి -  వెలయు తీరుగఁ మమ్ముల వేణు గోప!  51.

        భావము:-

        రాజువై అందరి కోరిక తీరే విధముగా వెలయు ఓ వేణు గోపుఁడా! ఈ భూమి యొక్క 

        శోభను పెంచి; గొప్ప ఘనతను పొందే విధముగ భూమిపై మమ్ములను 

        సమధిక గౌరవముతో ఒక తీరైన పద్ధతితో నీవే చూడుము.

చ:- పుర ధర! నిన్నుగా! మునులు పొంది రహింతురు మున్ను జూచి; దే

      వర వనుచున్! మదిన్ కనుల పండువుగా నినుఁ గాంచినారుగా?

      ధర వర మీవయై మనుజ తన్వు రహించిన మమ్ము బ్రోచు! నో

      వరిని హరీ! సదా వినుత భాగ్య విధాతవు వేణు గోపకా! 52.

        భావము:-

        ఓ వేణు గోపకుఁడా! ఈ శరీరమును ధరించిన వాఁడవు నీవే కదా!  నీవు 

        దేవుఁడ వని గ్రహించి; మునులు ముందుగా  తమ శరీరములలో నిన్ను చూచి; 

        వర్ధిల్లును. ఓ శ్రీహరీ! నేను వేదనకు లోనైన వాడిని.ఎల్లప్పుడూ భూమిపై 

        ప్రస్తుతింపఁబడు మా భాగ్య విధాతవు.  మాకు నీవే వరముగా అయి మేము

        మనస్సులలో నిన్ను కన్నుల పండుగగా గాంచినారు కదా! మానవ శరీరమును 

        ధరించిన మమ్ములను బ్రోచుము.  

క:- ధర నిన్నుగా! మునులు పొం  -  ది రహింతురు మున్ను జూచి; దేవర వనుచున్!

      వర మీవయై మనుజ త  -  న్వు రహించిన మమ్ము బ్రోచు! నోవరిని; హరీ!  52.

        భావము:-

        ఓ శ్రీహరీ! భూమిపై  మునులు ముందుగా నిన్నే కదా తమ శరీరములలో చూచి;  

        నీవు దేవుఁడ వని గ్రహించి;  నిన్ను పొంది వర్ధిల్లును. నేను వేదనకు లోనైన వాడిని. 

        భూమిపై మాకు నీవే వరముగా అయి మానవ శరీరమును ధరించిన మమ్ములను బ్రోచుము.  

గీ:- మునులు పొంది రహింతురు మున్ను జూచి - కనుల పండువుగా నినుఁ గాంచినారు

      మనుజ తన్వు రహించిన మమ్ము బ్రోచు! -  వినుత భాగ్య విధాతవు వేణు గోప!  52.

        భావము:-

        ఓ వేణు గోపుడా!  మునులు ముందుగా నిన్ను తమ శరీరములలో చూచి; నిన్ను పొంది 

        వర్ధిల్లును. మానవ శరీరము ధరించిన మమ్ము కాపాడే; పొగడఁ బడే మా భాగ్య విధాతవు. 

        కనుల పండుగగా నిన్ను గాంచినారు కదా! మానవ శరీరమును ధరించిన 

        మమ్ములను బ్రోచుము.  

ఉ:- మా గుణ దోషముల్; కలుగు మాదు నవాంచిత కాంక్షలెన్ని తో?

       శ్రీ గుణుఁడా! కృపన్ కలుగఁ జేయుము దేవర! కాంక్ష తీరగా!

       నీ గణనీయులన్ కనెడి నేర్పును జూపుమ! గాంచి మమ్ము; మున్

       వేగ హరీ! భువిన్ వెలయు విజ్ఞతఁ గొల్పుమ! వే్ణు గోపకా!  53.

         భావము:-

         ఓ వేణు గోపకుఁడా! మాలో ఉండే గుణ దోషములను; మాలో కలిగి యున్న 

         నవాంచిత కాంక్షలను గణించితివా? మంగళప్రదములైన గుణములు కలవాఁడా! 

         ఓ శ్రీ హరీ! మా నవాంచిత కాంక్షలు తీరే విధముగా  కృపతో కోరినవి లభించే విధముగా 

         చేయుము. అట్టి మమ్ములను చూచి గణనీయులను కనే నీ నైపుణ్యమును 

         మా విషయమున ప్రదర్శింపుము. ముందుగా మాకు భూమిపై వెలయుటకు 

         అవసరమగు విజ్ఞతను వేగముగా కలిగించుము.

క:- గుణ దోషముల్; కలుగు మా  -  దు నవాంచిత కాంక్షలెన్ని తో? శ్రీ గుణుఁడా!

      గణనీయులన్ కనెడి నే  -  ర్పును జూపుమ! గాంచి మమ్ము; మున్ వేగ హరీ!  53.

        భావము:-

        మంగళప్రదములైన గుణములు కలవాఁడా! ఓ శ్రీ హరీ!  మాలో ఉండే గుణ దోషములను; 

        మాలో కలిగి యున్న నవాంచిత కాంక్షలను గణించితివా? గణనీయులను కనే 

        నీ  నైపుణ్యమును మావిషయమున ముందుగా వేగముగా  ప్రదర్శింపుము.

గీ:- కలుగు మాదు నవాంచిత కాంక్షలెన్ని -  కలుగఁ జేయుము దేవర! కాంక్ష తీర!

      కనెడి నేర్పును జూపుమ! గాంచి మమ్ము- వెలయు విజ్ఞతఁ గొల్పుమ!వేణుగోప!  53.

        భావము:-

        ఓ వేణు గోపకుఁడా! మాలో కలిగి యున్న నవాంచిత కాంక్షలను గణించి; మా 

        నవాంచిత కాంక్షలు తీరే విధముగా కృపతో కోరినవి లభించే విధముగా చేయుము. 

        గణనీయులను కనే నీ నైపుణ్యమును మావిషయమున ప్రదర్శింపుము.  మాకు 

        వెలయుటకు అవసరమగు విజ్ఞతను కలిగించుము.

ఉ:- ఆ నవనీతమే చెలఁగి యాదవు లింట వసించు నీకు తా

      ప్రాణమయెన్ గదా! కలుగ రాదన రాదుగ! గౌరవంబు తో

      డై నవ నీతులన్ గొలుపుటల్సవిధంబుగ కూర్మిఁ జేయు స

      న్మాన హరీ! మహిన్ విమల మాన్యుల కెల్లను వేణు గోపకా! 54.

        భావము:-

        ఓ వేణు గోపకుఁడా! పూజ్యుడవైన ఓ శ్రీ హరీ! ఆ వెన్నయే యాదవులింట ఒప్పిదముగా

        నివసించే నీకు అది ప్రాణమయ్యెను కదా!  ఆ విధముగా అది సంభవించ రాదు అని అనుటకు 

        వీలు లేదు కదా! సరియైన పద్ధతిలో గౌరవ ప్రదమైన;  నూతనమైన నీతులను భూమిపై గల 

        నిర్మలులైన మాన్యుల కందరికీ కలుగఁజేయుట అనే పనులను ప్రేమతోఁ జేయుము.

   

క:- నవనీతమే చెలగి యా  -  దవు లింట వసించు నీకు తాప్రాణమయెన్.

      నవ నీతులన్ గొలుపుట  -  ల్సవిధంబుగ కూర్మిఁ జేయు సన్మాన! హరీ!  54.

        భావము:-

        పూజ్యుఁడవైన ఓ శ్రీ హరీ!  యాదవులింట ఒప్పిదముగానివసించే నీకు  వెన్నయే 

        ప్రాణమయ్యెను. సరియైన పద్ధతిలో గౌరవ ప్రదమైన;  నూతనమైన నీతులను 

        కలుగఁ జేయుట అనే పనులని ప్రేమతోఁ జేయుము.

గీ:- చెలగి యాదవు లింట వసించు నీకు -  కలుగరాదనరాదుగ! గౌరవంబు

      గొలుపుటల్సవిధంబుగ కూర్మిఁ జేయు -  విమల మాన్యుల కెల్లను వేణు గోప!  54.

        భావము:-

        ఓ వేణు గోపుఁడా! యాదవులింట ఒప్పిదముగానివసించే నీకు గౌరవము కలుగ రాదు అని 

        అన రాదు కదా! సరియైన పద్ధతిలో  నిర్మలులైన మాన్యుల కందరికీ గౌరవాదులను 

        కలుగఁ జేయుట అనే పనులను ప్రేమతోఁ జేయుము.

చ:- గమికొనుచున్ భువిన్ ఘడియ కాయను గోవుల కష్టమయ్యు య

      జ్ఞ మనెదవే కదా! యిలను కాసెడి నీకది యిష్ట మాయెగా!

      సమ కొనగాఁ దగున్ పరమ సత్వ నయాన్విత భాగ్య! మమ్ము; భా

      రమొకొ? హరీ! కృపన్ వినుత! రాజిలఁ జేయుమ! వేణు గోపకా!  55.

        భావము:-

        ప్రశంసింపఁ బడెడి వాడా! ఓ వేణు గోపకుఁడా! ఓ శ్రీ హరీ! భూమిపై గోవులను 

        ఒకచో చేర్చుచు వాటిని మేతకుఁ గొని పోయి ఒక్క ఘడియైనను వెన్నంటి 

        కాపలా కాయుట ఎంతయో కష్టమైనపనియే.ఐనప్పటికీ అదే యజ్ఞమని 

        నీ వనెదవే కదా! భూమినే కాసెడి నీకు అది యిష్టమైనదాయెను కదా! నీతితో 

        కూడుకొనిన గొప్ప సత్వ గుణమే భాగ్యముగా కలిగినవాడా! మమ్ములను వహించుట 

        నీకు తగును సుమా! ఇది నీకు భారమైనపనియా యేమి?  కృపా గుణముతో 

        మమ్ములను రాజిలఁ జేయుము.

క:- కొనుచున్ భువిన్ ఘడియ కా  -  యను గోవుల కష్టమయ్యు యజ్ఞ మనెదవే?

      కొనగాఁ దగున్  పరమ స - త్వ నయాన్విత  భాగ్య! మమ్ము భారమొకొ? హరీ! 55.

        భావము:-

        ఓ శ్రీ హరీ! భూమిపై గోవులను వశ పరచు కొనుచు ఒక్క ఘడియైనను వెన్నంటి 

        కాపలా కాయుట ఎంతయో కష్టమైనపనియే. ఐనప్పటికీ అదే యజ్ఞమని నీ వనెదవే కదా! 

        నీతితో కూడుకొనిన గొప్ప సత్వ గుణమే భాగ్యముగా కలిగిన మమ్ములను చేకొనుట 

        నీకు తగును సుమా! ఇది నీకు భారమైన పనియా యేమి?

గీ:- ఘడియ కాయను గోవుల కష్టమయ్యు  -  యిలను కాసెడి నీకది యిష్ట మాయె

      పరమ సత్వ నయాన్విత భాగ్య! మమ్ము - వినుత! రాజిలఁ జేయుమ! వేణుగోప! 55.

        భావము:-

        ప్రశంసింపఁ బడెడి వాడా! ఓ వేణు గోపకుఁడా!  గోవులను ఒక్క ఘడియైనను వెన్నంటి కాపలా

        కాయుట ఎంతయో కష్టమైన పనియే. ఐనప్పటికీ  భూమినే కాసెడి నీకు అది  

        యిష్టమైనదాయెను కదా! నీతితో కూడుకొనిన గొప్ప సత్వ గుణమే భాగ్యముగా కలిగిన 

        మమ్ములను రాజిలఁ జేయుము.

        ( స శేషం )

జైశ్రీరాం.

జైహింద్.

శ్రీ వేణు గోప కంద గీత గర్భ చంపకోత్పల శతకము. పద్యము 10 / 21 వ భాగము

ఉ:- జీవన సారధీ!  మములఁ జే కొనవా కని మంచిఁ జూపి;  గో

       సేవకుఁడా! మహా ఘనుఁడ! శ్రీ పద ధూళిని కల్గఁ జేసి; శ్రీ

       శా! వనమాలివే! మములఁ జక్కన జేయవె మాన్యులట్లు క్ష్మా;

       దేవ హరీ! సదా వినుత తేజ ప్రకల్పక! వేణు గోపకా! 46.

         భావము:-

         ఎల్లప్పుడూ ప్రశంసింపఁబడెడి జ్ఞాన తేజమును ప్రకల్పించువాఁడా! ఓ వేణు గోపకుఁడా!

         భగవంతుఁడివైన ఓ శ్రీ హరీ!  మా జీవన రథ సారథీ! మమ్ములను చూచి

         మంచిని మాకు చూపి; మమ్ములను స్వీకరింపవా? ఓ గోపాలకుఁడా!

         మహా గొప్పవాఁడా!  ఓ లక్ష్మీపతీ! వనమాలివే కదా! భూమిపై నీ పద ధూళిని

         మాకు ప్రాప్తింపఁ జేసి మాన్యుల విధముగ చక్కనగునట్లుగా చేయవా?

క:- వన సారధీ!  మములఁ జే  -  కొనవా కని మంచిఁ జూపి;  గో సేవకుఁడా!

      వనమాలివే! మములఁ జ  -  క్కన జేయవె మాన్యులట్లు క్ష్మా దేవ హరీ! 46.

        భావము:-

        భగవంతుడివైన ఓ శ్రీ హరీ!  వన సారథీ!  మమ్ములను చూచి మంచిని మాకు చూపి;

        మమ్ములను స్వీకరింపవా? ఓ గోపాలకుఁడా! వనమాలివే కదా! భూమిపై నీ పద ధూళిని

        మాకు ప్రాప్తింపఁ జేసి మాన్యుల విధముగ చక్కనగునట్లుగా చేయవా?

గీ:- మములఁ జే కొనవా కని మంచిఁ జూపి? -  ఘనుఁడ! శ్రీ పద ధూళిని కల్గఁ జేసి;

      మములఁ జక్కన జేయవె మాన్యులట్లు -  వినుత తేజ ప్రకల్పక! వేణు గోప! 46.

        భావము:-

        ప్రశంసింపఁబడెడి జ్ఞాన తేజమును ప్రకల్పించువాఁడా! ఓ వేణు గోపుఁడా!     మమ్ములను చూచి

        మంచిని మాకు చూపి; స్వీకరింపవా? మహా గొప్పవాఁడా! నీ పద ధూళిని మాకు

        ప్రాప్తింపఁ జేసి, మాన్యుల విధముగ చక్కనగునట్లుగా చేయవా?

ఉ:- నే వినుతింతు నా హృదయ నిత్య నివాసుఁడ! ఈప్సితార్థ దా!

       శ్రీ వరుఁడా! సదా మధువుఁ జిందెడి సత్కృతి మాకుఁ గొల్పు! రా

       నా వనమాలివై విరుల నందన శోభలఁ వెల్గనిమ్ము తత్

       భావ హరీ! దయన్ వెలయు పద్యము లీవుగ! వేణు గోపకా! 47.

         భావము:-

         నా హృదయమున నిత్యము నివసించు్వాడా! ఓ వేణు గోపకుఁడా! నిన్ను నేను

         వినుతింతును.  ఈప్సితార్థమునొసగెడివాడా! ఓ లక్ష్మీ వరుఁడా! ఎల్లప్పుడూ

         అమృత ప్రాయముగ నుండెడి సత్కవిత్వమును మాకు ప్రసాదింపుము. నా వనమాలివై

         రమ్ము.తద్భావుఁడవైన ఓ శ్రీ హరీ!  విరులతోనొప్పెడి నందన వన శోభను

         మా పరిసరముల తేజరిల్లనిమ్ము. దయతో నా కలమునుండి వెలువడే పద్యములు

         నీవే కదా!

క:- వినుతింతు నా హృదయ ని  -  త్య నివాసుఁడ! ఈప్సితార్థ దా! శ్రీ వరుఁడా!

      వనమాలివై విరుల నం  -  దన శోభలఁ వెల్గనిమ్ము తత్భావ హరీ! 47.

        భావము:-

        నా హృదయమున నిత్యము నివసించువాఁడా!   ఓ శ్రీ హరీ! నిన్ను నేను వినుతింతును.

        ఈప్సితార్థము నొసగెడి వాఁడా! ఓ లక్ష్మీ వరుఁడా!  నా వనమాలివై రమ్ము. తద్భావుఁడవైన

        ఓ శ్రీ హరీ! విరులతో నొప్పెడి నందన వన శోభను మా పరిసరముల తేజరిల్లనిమ్ము.

గీ:- హృదయ నిత్య నివాసుఁడ! ఈప్సితార్థ -  మధువుఁ జిందెడి సత్కృతి మాకుఁ గొల్పు!

      విరుల నందన శోభలఁ వెల్గనిమ్ము! -  వెలయు పద్యము లీవుగ! వేణు గోప! 47.

        భావము:-

        నా హృదయమున నిత్యము నివసించువాడా! ఓ వేణు గోపకుఁడా! నిన్ను నేను వినుతింతును.

        నా ఈప్సితార్థమయిన ఎల్లప్పుడూ అమృతప్రాయముగ నుండెడి సత్ కవిత్వమును మాకు

        ప్రసాదింపుము. విరులతో నొప్పెడి నందన వన శోభను మా పరిసరముల తేజరిల్లనిమ్ము.

        నా కలమునుండి వెలువడే పద్యములు  నీవే కదా!

చ:- మృదు మధురాక్షరా! కరుణ నీ వ్యధ లెన్నుచుఁ గాంచు చుందువా!

       బుధ వినుతా! మహా కృపను బుద్ధుల సద్గతి నిచ్చి చూచి మా

       మది మృదు భావనల్; సుగుణ మాన ధనంబులఁ శోభఁ గూర్చు నా

       యెదను హరీ! సదా! విచలితేక్షణ! మ్రొక్కెద! వేణు గోపకా! 48.

         భావము:-

         మృదు మధురాక్షరుఁడా! ఓ వేణు గోపకుఁడా! ఈ నా వ్యధలను కరుణ కలవాడవై

         లెక్కించుచూ, చూచుచూ ఉందువా? బుధ వినుతుఁడా! ఓ శ్రీ హరీ!  మా మనస్సునందు

         నీ గొప్ప కృపతో బుద్ధుల యొక్క సద్గతిని ఒసగి చూచి; నా మనసులో సుకుమారమైన

         భావనలను; సుగుణ మాన ధనములతో గూడిన శోభను చేకూర్చుము. ఓ విచలితేక్షణుఁడా!

         ఎల్లప్పుడూ నిన్ను నేను మ్రొక్కెదను.

క:- మధురాక్షరా! కరుణ నీ -  వ్యధ లెన్నుచుఁ గాంచు చుందువా! బుధ వినుతా!

      మృదు భావనల్; సుగుణ మా  -  న ధనంబులఁ శోభఁ గూర్చు నాయెదను హరీ! 48.

        భావము:-

        ఓ మధురాక్షరుఁడా! ఓ వేణు గోపకుఁడా! ఈ నా వ్యధలను కరుణ కలవాడవై  లెక్కించుచూ

        చూచుచూ ఉందువా? బుధ వినుతుఁడా! ఓ శ్రీ హరీ! నా మనసులో సుకుమారమైన

        భావనలను; సుగుణ మాన ధనములతో గూడిన శోభను చేకూర్చుము.

గీ:- కరుణ నీ వ్యధ లెన్నుచుఁ గాంచు చుందు! -  కృపను బుద్ధుల సద్గతి నిచ్చి చూచి !

      సుగుణ మానధనంబులఁ శోభఁ గూర్చు -  విచలితేక్షణ! మ్రొక్కెద! వేణు గోప! 48.

        భావము:-

        ఓ వేణు గోపకూఁడా! ఈ నా వ్యధలను లెక్కించుచూ చూచుచూ ఉందువు కదా! నీ గొప్ప కృపతో

        బుద్ధుల యొక్క సద్గతిని ఒసగి చూచి; సుగుణ మానధనములతో గూడిన శోభను

        చేకూర్చుము.ఓ విచలితేక్షణుఁడా! నిన్ను నేను మ్రొక్కెదను.

చ:- తిరుపతి! నీ శుభా కృతులఁ దీప్తి తెఱంగుల నెన్నఁ జాలుదే?

       పరిపరి నే. నినున్ విమల భావన గొల్పగ వేడుకొందుగా!

       ధర నుతిఁ గాంచగా సుఫల దైవత కార్యము చూడఁ జేయు భా

       సురుఁడ! హరీ! మహా వినుత  శోభల వెల్గెడి వేణు గోపకా! 49.

         భావము:-

         గొప్పగా పొగడఁ బడెడి శొభలతో తేజరిల్లెడి ఓ వేణు గోపకుఁడా! ఓ లక్ష్మీ వల్లభుఁడా!

         నీ యొక్క శుభప్రదమైన అనేక విధములుగా కల ఆకారముల తేజస్సును నేను

         మరల మరల ఎన్నుటకు సరిపోదునా! భువిపై పొగడఁ బడు విధముగ

         మంచి ఫలితముల నొసగెడి దేవతా కార్యములను చూడ చేయు; ప్రకాశించెడి ఓ శ్రీ హరీ!

         నిర్మలమైన భావనలను నాలో నెలకొలుపుమని నిన్ను నేను వేడుకొందును కదా!

క:- పతి! నీశుభా కృతులఁ దీ  -  ప్తి తెఱంగుల నెన్నఁ జాలుదే?పరిపరి నే.

      నుతిఁ గాంచగా సుఫల దై  -  వత కార్యము చూడఁ జేయు భాసురుఁడ! హరీ! 49.

        భావము:-

        పొగడఁ బడు విధముగ మంచి ఫలితముల నొసగెడి దేవతా కార్యములను చూడ చేయు;

        ప్రకాశించెడివాఁడా! ఓ శ్రీ హరీ! మా దైవమా! నీ యొక్క శుభప్రదమైన అనేక విధములుగా

        కలిగిన ఆకారముల తేజస్సును నేను మరల మరల ఎన్నుటకు సరిపోదునా!

గీ:- కృతులఁ దీప్తి తెఱంగుల నెన్నఁ జాలు -  విమల భావన గొల్పగ వేడుకొందు!

      సుఫల దైవత కార్యము చూడఁ జేయు -  వినుత  శోభల వెల్గెడి వేణు గోప! 49.

        భావము:-

        మంచి ఫలితముల నొసగెడి దేవతా కార్యములను చూడ చేయు  పొగడఁ బడెడి శొభలతో

        తేజరిల్లెడి ఓ వేణు  గోపకుఁడా!  రచనలలో గల శొభల యొక్క అనేకమైన విధములను

        ఎన్నఁ జాలెడు నిర్మలమైన భావనను నాలో కొలుపుమని నిన్ను నేను వేడుకొందును.

చ:- తడఁబడి లోనఁ గాంచితిని దౌరడ యుండుట చిత్రమౌనురా!

       శిలగ నిలన్ సదా యతుల సృష్టిగ నుండెద వన్నిచోట్లలో

       నిలు కడదాక! నిన్ గనగ నేర్చి; లసద్గుణ గణ్యులెంచు శ్రీ

       శుఁడిగ హరీ! కృపన్ వెలయు శోభయె నీవుగ; వేణు గోపకా! 50.

         భావము:-

         ఓ వేణు గోపకుఁడా! నేను కొంత  తడబడినను నాలో నిన్ను చూచితిని.

         కాంతి రూపమున నీవుండుట మాకు విచిత్రమే సుమా! ఈ సమస్తమైనసృష్టిలో నీవు

         ఈ భూమిపై రాళ్ళ రూపములో అంతటా ఉందువు.కడ వరకూ అదే విధముగా

         నిలిచి యుండుము.నిన్ను చూడ నేర్చిన ప్రకాశించెడి  సద్గుణ గణ్యులు నిన్ను

         లక్ష్మీ పతిగా గణింతురు కదా! ఓ శ్రీ హరీ! కృపతో వెల్లి విరిసే ఈ సమస్తమైన శోభయూ

         నీవే కదా!

క:- బడిలోనఁ గాంచితిని దౌ  -  రడ యుండుట చిత్రమౌనురా! శిలగ నిలన్

      కడదాక నిన్ గనగ నే  -  ర్చి లసద్గుణ గణ్యులెంచు శ్రీశుఁడిగ హరీ! 50.

        భావము:-

        బడిలో నిన్ను చూచితిని.  కాంతి రూపమున నీ వుండుట మాకు విచిత్రమే సుమా! ఓ శ్రీ హరీ!

        ఈ భూమిపై రాళ్ళ రూపములో కడ వరకూ నిన్ను చూడ నేర్చిన ప్రకాశించెడి  సద్గుణ గణ్యులు

        నిన్నులక్ష్మీ పతిగా గణింతురు కదా!

గీ:- చితిని దౌరడ యుండుట చిత్రమౌను!  -  యతుల సృష్టిగ నుండెద వన్నిచోట్ల

      గనగ నేర్చి లసద్గుణ గణ్యులెంచు  -  వెలయు శోభయె నీవుగ; వేణు గోప! 50.

        భావము:-

        ఓ వేణు గోపుఁడా!  చితిని  కాంతి రూపమున నీవుండుట మాకు విచిత్రమే సుమా!

        ఈ సమస్తమైనసృష్టిలో నీవు అంతటా ఉందువు. వెల్లి విరిసే ఈ సమస్తమైన శోభయూ

        నీవే యని నిన్ను చూడ నేర్చిన ప్రకాశించెడి  సద్గుణ గణ్యులు  నిన్నుగుర్తింతురు.

           ( సశేషం ) 

జైశ్రీరాం. 

జైహింద్.   

శ్రీ వేణు గోప కంద గీత గర్భ చంపకోత్పల శతకము. పద్యము 9 / 21 వ భాగము

చ:- ముని జనముల్ గనే త్రి గుణముల్ విన నీవగు దివ్యతేజ! పే

       దను కనుమా! కృపన్ సుగుణ ధైర్యములొప్పుగ చూచి యిమ్మురా!

       విని కనుమా దయన్. నిగమ వేద్య నిధానమ! నిర్మలాత్మ హా

       యి నిడు హరీ! దయన్ పిలిచి యిమ్ముర నింపుగ! వేణు గోపకా! 41.

         భావము:-

         ముని జనములు చూచేటువంటి త్రిగుణాత్మకుడఁవు నీవే అయిన ఓ దివ్య తేజుఁడా!

         ఓ వేణుగోపకుఁడా! నిర్మలాత్మను; హాయిని దయచేయు ఓ శ్రీ హరీ!.  నేను భక్తి చేత

         నిరు పేదవాఁడిని. అట్టి నన్ను చూడుమా! నన్ను చూచి సుగుణమును ధైర్య గుణమును

         కృపతో తగిన విధముగా ప్రసాదించుము. నా మాటలు విని దయతో నన్ను చూడుము.

         నిగమ వేద్యుఁడవైన ఓ పెన్నిధీ! నేను కోరినవి నన్ను పిలిచి నా కొఱకు నింపుగా  ఇమ్ము.

క:- జనముల్ గనే త్రి గుణముల్  -  విన నీవగు దివ్యతేజ! పేదను కనుమా!

      కనుమా దయన్. నిగమ వే  -  ద్య నిధానమ! నిర్మలాత్మ హాయి నిడు హరీ! 41.

        భావము:-

        ఓ శ్రీ హరీ!  శ్రద్ధతో వినినట్లైతే జనులు చూచెడి త్రిగుణములు నీవే అయినటువంటి ఓ దివ్యతేజా!

        పేదవారిని చూడుము. అదియు దయతో చూడుము. నిగమములందు ఎఱుఁగఁ బడెడి

        ఓ పెన్నిధీ! నిర్మలాత్మను; హాయిని ప్రసాదించుము.

గీ:- త్రి గుణముల్ విన నీవగు దివ్యతేజ! -  సుగుణ ధైర్యము లొప్పుగ చూచి యిమ్ము!

      నిగమ వేద్య నిధానమ! నిర్మలాత్మ -  పిలిచి యిమ్ముర నింపుగ! వేణు గోప!  41.

        భావము:-

        వినగా త్రిగుణాత్మక స్వరూపము నీవే ఐన ఓ దివ్య తేజుఁడా! ఓ వేణు గోపుఁడా! నాకు

        ఒప్పిదమగునట్లుగా చూచి సుగుణమును; ధైర్యమును ప్రసాదింపుము. నిగమ వేద్యుఁడవైన

        ఓ మా పెన్నిధీ! నన్ను పిలిచి మరీ నాకు నిర్మలమైన ఆత్మను దయచేయుము.

చ:- పరి తపమేలనో కనఁగ భక్త పటిష్ఠుఁడు కానిపించు తా

       శరణముగా! తగన్. మహిని శాశ్వతమిద్దని మాయఁ గొల్పు. తే

       లెర!  ఉపలబ్ధుడా!  విడువ లేనె! పరాత్పర! వెల్గు నిన్నునే

       ధరను హరీ! సదా వినుత ధర్మ పరాశ్రయ! వేణు గోపకా! 42.

         భావము:-

         ఆలోచించి చూడగా భక్త పటిష్టుడైన పరమాత్మయే శరణముగా తగిన విధముగా

         తానే నిలిచి కానిపించగా ఇక మేము పరితపించుట ఎందులకు? ఎల్లప్పుడూ నుతింపఁబడెడి

         ధర్మమునే పరముగా ఆశ్రయించి యున్న ఓ వేణు  గోపకుఁడా! భూమిపై ఇది యంతయు

         శాశ్వితము అని మాయను కలిగించు చుందువు కదా!  నీ సంగతి మాకు తెల్లమయ్యెను.

         మాకు లభించిన ఓ పరాత్పరా!  ఓ శ్రీహరీ! ఈ ధరపై అన్నిటా ప్రకాశించే్ నిన్ను

         నేను విడువ లేను కదా!

క:- తపమేలనో కనఁగ భ  -  క్త పటిష్ఠుఁడు కానిపించు తా శరణముగా!

      ఉపలబ్ధుడా!  విడువ లే  -  నె! పరాత్పర! వెల్గు నిన్ను నే ధరను హరీ! 42.

        భావము:-

        భక్తులకు పటిష్టుడైన ఆ పరాత్పరుడే తనకు తానుగానే శరణముగా కనిపించును.

        ఇక అతనిని చూచుటకై తపించ  వలసిన పని యేమున్నది? మాకు లభించిన ఓ శ్రీ హరీ!

        భూమిపై అన్నిటా వెలుగులీనెడి నిన్ను నేను విడువ లేను సుమా!

గీ:- కనఁగ భక్త పటిష్ఠుఁడు కానిపించు  -  మహిని శాశ్వతమిద్దని మాయఁ గొల్పు.

      విడువ లేనె! పరాత్పర! వెల్గు నిన్ను  -  వినుత ధర్మ పరాశ్రయ! వేణు గోప! 42.

        భావము:-

        చూచినట్లైతే భక్తులకు బలమైన ఆధారమైన పరమాత్మకనిపించును. భూమిపై ఈ కనిపించెడి

        సర్వస్వమును శాస్వితమనే భావన కల్పించి మాయలో ముంచును. ప్రశంసింపఁ బడెడి

        ధర్మమునే పరముగా ఆశ్రయించియున్న ఓ వేణు గోపుడా! ఓ పరాత్పరుఁడా! 

        అన్నిటా ప్రకాశించే నిన్ను నేను విడువ లేనయ్యా!

              

చ:- అల ఘన పాద! నీ కరములంట నయాచిత జ్ఞాన మొందుట  

      ల్లల మృదు వై న నీ పదములంట నయాచిత భాగ్య మొందుటల్.                    

      అల గుణ గణ్యమౌ నయనమంట నయాచిత న్యాయ మొందుటల్.

      కలుఁగు హరీ! యిటుల్ వెలయఁ గల్గుట నీ కృప వేణు గోపకా!  43.

        భావము:-

        ప్రసిద్ధమైన గొప్ప పాదములు కలవాఁడా! ఓ వేణు గోపుఁడా!  ఓ శ్రీ హరీ! నీ హస్తములు

        స్పర్శించినచో అయాచితమైన జ్ఞానము పొందుట జరుగును సుమా! ప్రసిద్ధమైన

        నీ మృదువైన పదము లంటినచో అయాచితమైన భాగ్యము పొందుట జరుగును సుమా!

        ప్రసిద్ధమైన నీ గుణ గణ్యమగు నేత్రములనంటిన అయాచితమైన న్యాయము పొందుట

        జరుగును సుమా! ఈ విధముగా మేము వెలయగల్గుట యన్నది నీకృపయే కాని

        వేరు కాదు కదా!  

క:- ఘన పాద! నీ  కరములం  -  ట నయాచిత జ్ఞాన మొందుటల్లల మృదు వై

      గుణ గణ్యమౌ నయనమం  -  ట నయాచిత న్యాయ మొందుటల్ కలుఁగు హరీ!  43.

        భావము:-

        గొప్ప పాదములు కలవాడా! ఓ శ్రీ హరీ! నీ హస్తములు స్పర్శించినచో అయాచితమైన జ్ఞానము

        పొందుట జరుగును సుమా! ప్రసిద్ధమైన మీ మృదువైన గుణ గణ్యమగు నేత్రములనంటిన

        అయాచితమైన న్యాయము పొందుట జరుగును సుమా!

గీ:- కరములంట నయాచిత జ్ఞాన మొందు -  పదములంట నయాచిత భాగ్య మొందు. 

      నయనమంటనయాచిత న్యాయమొందు - వెలయఁ గల్గుట నీ కృప వేణుగోప! 43. 

        భావము:-

        ఓ వేణు గోపుఁడా!  నీ హస్తములు స్పర్శించినచో అయాచితమైన జ్ఞానము పొందుట

        జరుగును. పదము లంటినచో అయాచితమైన భాగ్యము పొందుట జరుగును.

        నేత్రములనంటిన అయాచితమైన న్యాయము పొందుట జరుగును. ఈ విధముగా

        మేము వెలయఁ గల్గుట యన్నది నీకృపయే కాని వేరు కాదు కదా!                       

      

చ:- శుభ వసుధాస్థలిన్ చినుకు చుక్క సముద్రము చేతువీవెగా!

       అభయ దుడా! వినన్ పలుకు లందున తేనెలు పాఱఁ జేతువే?

       అభి వసియింతుమా - జననమంద ససేమిర సల్పనీవు ధై

       వభవ హరీ! కృపన్ వెలయ భక్తుల కాచెడి వేణు గోపకా!  44.

         భావము:-

         భక్తులను వెలయునట్లుగా కృపతో కాపాడే ఓ వేణు గోపకుఁడా! దైవత్వము నుండి పుట్టిన

         ఓ శ్రీహరీ! శుభప్రదమైన ఈ భూమిపై చినుకు చుక్కయే సముద్రముగా నీవేగదా

         చేయుదువు? ఓ అభయము నిచ్చువాడా! మేము వినునట్లుగా నీ మాటలలో

         తేనె ప్రవహింప చేయుదువు కదా? మాతో బాగుగా వసింతువు. మాయొక్క పుట్టుట

         యనునది ససేమిరా జరుగనీయవు కదా!

క:- వసుధాస్థలిన్ చినుకు చు  -   క్క సముద్రము చేతువీవెగా! అభయదుడా!

      వసియింతుమా  జననమం  -   ద ససేమిర సల్పనీవు ధైవ భవ హరీ!  44.

        భావము:-

        దైవత్వము నుండి పుట్టిన ఓ శ్రీహరీ! శుభప్రదమైన ఈ భూమిపై చినుకు చుక్కయే

        సముద్రముగా నీవే గదా చేయుదువు? ఓ అభయమునిచ్చువాడా!  మాతో బాగుగా

        వసింతువు. మా యొక్క పుట్టుట యనునది ససేమిరా జరగనీయవుకదా!

గీ:- చినుకు చుక్క సముద్రము చేతువీవె! -  పలుకులందున తేనెలు పాఱఁ జేతు?

      జననమంద ససేమిర సల్పనీవు  -  వెలయ భక్తుల కాచెడి వేణు గోప!  44.

        భావము:-

        భక్తులను వెలయునట్లుగా కాపాడే ఓ వేణు గోపుఁడా!  చినుకు చుక్కయే సముద్రముగా

        నీవే కదా చేయుదువు? మాటలలో తేనె ప్రవహింప చేయుదువు కదా?   మమ్ములను మరల

        పుట్టనీయవు కదా? ( మాకు ముక్తి నొసగెదవు )

చ:- ధర కరుణాలయా!  కనగ దాపరికం బెఱుగంగఁ జాల భా

       స్కర సదృశా! నినున్ కనుల గాంచగ కోరిక; కాంచఁ జేసి; శ్రీ

       ధర తెరువున్ గనన్ కనుల దాల్చి రహింపుచు కాచుమయ్య!  శ్రీ

       వరద హరీ! మహా విజయ భాగ్య ప్రదాయక! వేణు గోపకా! 45.

         భావము:-

         భూమిపై కరుణకు ఆలయమైనవాడా! గొప్ప విజయములు అనెడి భాగ్యమును 

         మాకు కల్పించు వాఁడా! ఓ వేణు గోపకుఁడా! చూడగా దాపరికమనునది నే నెఱుగను. 

         సూర్య భగవానుని వంటి

         వాఁడా! మంగళప్రదములగు వరములనొసగు ఓ శ్రీహరీ!  ఓ శ్రీధరుఁడా! నిన్ను 

         కనులతో చూడ వలెనని నా కోరిక. ఆ విధముగ చూచునట్లుగనూ; దాని కొఱకు 

         ఉపాయమును కనుగొను విధముగను మమ్ములను చేసి; నీ కళ్ళలో పెట్టుకొని; 

         మమ్ములను వృద్ధి చేయుచూ, కాపాడుము.

క:- కరుణాలయా!  కనగ దా  -  పరికం బెఱుగంగ జాల భాస్కర సదృశా!

      తెరువున్ గనన్ కనుల దా  -  ల్చి రహింపుచు కాచుమయ్య! శ్రీవరద హరీ! 45.

        భావము:-

        కరుణకు ఆలయమైనవాడా! మంగళ ప్రదమగు వరముల నొసగు ఓ శ్రీ హరీ! 

        ఆలోచించి చూడగా దాపరికమనునది నే నెఱుగను. సూర్య భగవానుని వంటి వాడా! 

        మార్గమును కనుగొను విధముగను మమ్ములను చేసి; నీ కళ్ళలో పెట్టుకొని; మమ్ములను  

        వృద్ధి చేయుచూ; కాపాడుము.

గీ:- కనగ దాపరికం బెఱుగంగఁ జాల  -  కనుల గాంచగ కోరిక; కాంచఁ జేసి;

      కనుల దాల్చి రహింపుచు కాచుమయ్య!  -  విజయ భాగ్య ప్రదాయక! వేణు గోప! 45.

        భావము:-

        విజయ భాగ్య ప్రదాయకుఁడవైన ఓ వేణు గోపకుఁడా! చూడగా దాపరికమన్నది 

        నేనెఱుగఁ జాలను. కనులారా నిన్ను చూడాలనే కోరిక గలవాడను. ఆవిధముగ 

        నిన్ను చూచునట్లు చేసి; నీ కన్నులలో పెట్టుకొని కాపాడుచూ నన్ను వృద్ధి చేయుము.
           ( సశేషం ) 
జైశ్రీరాం.జైహింద్.            

శ్రీ వేణు గోప కంద గీత గర్భ చంపకోత్పల శతకము. పద్యము 8 / 21 వ భాగము

చ:- నిను కని భక్తితో మదుల నిల్పు నిరామయ! మాన్యపాళిఁ బొం

      దను శిలలే సదా ఎదురు తప్పక చూచెడు; నెన్ని  చూడ; బా

      ధను మనమందునన్ నిలిపి తాము నిరంతర నిశ్చలాత్మమున్

      గనవె?  హరీ! సదా వెలయఁ గల్గును; నీ కృప! వేణు గోపకా ! 36.

      భావము:-

      ఓ వేణు గోపకుఁడా!  ఓ నిరామయా! ఓ శ్రీ హరీ!  ఎన్నికతో చూడగా;  నిన్ను చూచి; భక్తితో తమ

      మనస్సులలో నిన్ను నిలిపెడి మాన్యులను పొందుట కొఱకు బండ రాళ్ళే తప్పక ఎదురు

      చూచుచు దేవుని గుడి మెట్లుగా రూపు దాల్చును. అవి వారు తమపై పాదములు

      మోపు చున్నందు వలన కలిగెడి బాధను మనస్సు నందే నిలిపి; అవి నిరంతర నిశ్చలాత్మను

      చూడవా? అందు వలననే అవి ఎల్లప్పుడూ వెలియఁ గలుగును. అది నీ కృప చేతనే సుమా!

క:- కని భక్తితో మదుల ని  -  ల్పు నిరామయ మాన్యపాళిఁ బొందను శిలలే

      మనమందు నిన్ నిలిపి తా  -  ము నిరంతర నిశ్చలాత్మము న్గనవె?  హరీ! 36.

      భావము:-

      ఓ నిరామయా! ఓ శ్రీ హరీ!   భక్తితో తమ మనస్సులలో నిన్ను నిల్పు మాన్యులను చూచి;

      వారిని పొందుట కొఱకు  బండ రాళ్ళే మనస్సునందు నిన్ను నిలిపి తాము నిరంతర

      నిశ్చలాత్మమును చూడవా?

గీ:- మదుల నిల్పు నిరామయ మాన్యపాళిఁ -  ఎదురు తప్పక చూచెడు; నెన్ని  చూడ;

      నిన్ నిలిపి తాము నిరంతర నిశ్చలాత్మ - వెలయఁ గల్గును; నీ కృప! వేణుగోప! 36.

      భావము:-

      ఓ నిరామయా!  ఓ వేణు గోపుడా! నిన్ను తమ మనస్సులలో నిల్పెడు మాన్యులు ఎన్నికతో

      నిన్ను చూచుటకు తప్పక ఎదురు చూచును. నీ కృప కారణముగా నిన్ను నిలిపి

      నిశ్చలాత్మతో వారు వెలయును.

చ:- పలకల లోపలన్ కనగ బండల లోపల కల్గు దీవు. ట

      క్కులు సరిలే! భువిన్ కనుల కుం దగఁగా మముఁ గాన రావు. లో

      కుల పలు మాటలన్ మదులు కొందలమందెడు మమ్ము జూడు. ద

      ర్పిలఁగ హరీ! సదా వినుత ప్రేమ గుణావృత! వేణు గోపకా! 37.

      భావము:-

      ఎల్లప్పుడూ పొగడఁ బడెడి ప్రేమ గుణము చేత ఆవరింపఁ బడిన  ఓ వేణు గోపకుఁడా!

      ఓ శ్రీ హరీ! కనిపెట్టి చూడగా  పలకలలోపలను; బండలలోపలను కూడా నీవు ఉందువు కదా!

      భూమిపై కనులున్నందులకు తగు విధముగా కనుటకు వీలుగా కనఁబడవు కదా!

      నీ టక్కులిక చాలించు. లోకులు నీ అస్థిత్వమును శంకించుచూ ఆడెడి పలు మాటలకు

      మా మనస్సులు క్షోభించు చుండెను. మేము గర్వ పడే విధముగా మమ్ములను చూడుము.

క:- కల లోపలన్ కనగ బం  -   డల లోపల కల్గు దీవు. టక్కులు సరిలే!

      పలు మాటలన్ మదులు కొం  -  దలమందెడు మమ్ము జూడు. దర్పిలఁగ హరీ! 37.

      భావము:-

      ఓ శ్రీ హరీ!  మేము నిన్ను కలలో చూడగా అది సత్యమై బండలలోపల దర్శనమిచ్చెదవు.  నీ

      టక్కులిక చాలించు. లోకులు నీ అస్థిత్వమును శంకించుచూ ఆడెడి పలు మాటలకు మా

      మనస్సులు క్షోభించు  చుండెను. మేము గర్వ పడే విధముగా మమ్ములను చూడుము.

గీ:- కనగ బండల లోపల కల్గు దీవు. -  కనుల కుం దగఁగా మముఁ గాన రావు.

      మదులు కొందలమందెడు మమ్ముఁజూడు-వినుత ప్రేమ గుణావృత! వేణుగోప!37.

      భావము:-

      పొగడఁ బడెడి ప్రేమ గుణము చేత ఆవరింపఁ బడిన ఓ వేణు గోపుఁడా! కనుగొనగా బండల లోపల

      విగ్రహ రూపములో నీవుందువు. మా కనులకు తగునట్లుగా చూచెదమన్న  మమ్ములను

      చూచుటకు రావు. మానసికముగా క్షోభిస్తున్న మమ్ములను చూడుము.

చ:- దశ దిశలందునన్ పరగు ధర్మ శతహ్రద భాష్యమీవ! మా

      వశమగుదే? మహా మహిత భావ పరంపర మాన్యుడీవ! మా

      దశ భృశమై కనన్ కనుల దాగి; శయించెడి కాంతి వీవ! కృ

      ష్ణ! శివ హరీ! మహా వినుత శౌర్య పరాత్పర! వేణు గోపకా! 38.

      భావము:-

      గొప్పగ పొగడ బడెడి శౌర్య పరాత్పరుఁడా ! ఓ వేణు గోపకా! ఓ నల్లనయ్యా! శుభంకరుడవైన

      ఓ శ్రీహరీ! దశ దిశలందూ ఒప్పుచున్నటువంటి ధర్మమనెడి మెఱపునకు భాష్యము నీవే !

      ( అన్నిదిశలందూ ప్రకా శించు ధర్మము నీవే ) అట్టి నీవు మా వశమగుదువా?

      చాలా గొప్ప దైన భావపు దొంతరలో నుండే మాన్యుఁడవు నీవే. మా యొక్క మంచి దశ అధికమై;

      నిన్ను చూడగా; మా కళ్ళలోనే దాగి విశ్రమించెడి కాంతివి నీవే అయి యున్నావు.

క:- దిశలందునన్ పరగు ధ  -  ర్మ శతహ్రద భాష్యమీవ! మావశమగుదే?

      దశ భృశమై కనన్ కనుల దా  -  గి; శయించెడి కాంతి వీవ! కృష్ణ! శివ హరీ! 38.

      భావము:-

      ఓ నల్లనయ్యా! శుభంకరుడవైన ఓ శ్రీహరీ! దశ దిశలందూ ఒప్పుచున్నటువంటి ధర్మమనెడి

      మెఱపునకు భాష్యము నీవే ! ( అన్ని దిశలందూ ప్రకా శించు ధర్మము నీవే ) అట్టి నీవు మా

      వశమగుదువా? మాయొక్క మంచి దశ అధికమై నిన్ను చూడగా; మా కళ్ళలోనే దాగి

      విశ్రమించెడి కాంతివి నీవే అయి యున్నావు.

గీ:- పరగు ధర్మ శతహ్రద భాష్యమీవ! -  మహిత భావ పరంపర మాన్యుడీవ!

      కనుల దాగి; శయించెడి కాంతి వీవ! -  వినుత శౌర్య పరాత్పర! వేణు గోప! 38.

      భావము:-

      గొప్పగ పొగడఁ బడెడి శౌర్య పరాత్పరుఁడా ! ఓ వేణు గోపుఁడా! దశ దిశలందూ

      ఒప్పుచున్నటువంటి ధర్మమనెడి మెఱపునకు భాష్యము నీవే ! ( అన్ని దిశలందూ

      ప్రకాశించు ధర్మము నీవే ) చాలా గొప్ప దైన భావపు దొంతరలోనుండే మాన్యుఁడవు నీవే.

      మా కళ్ళలోనే దాగి విశ్రమించెడి కాంతివి నీవే అయి యున్నావు.

చ:- భవ జనులందునన్ పరమ పావన  భక్తుల పాద ధూళి ప్రా

      భవమలరన్ గ తా శిరము పైనను దాల్చిన; చిత్ర మొప్ప గా

      నివి  ఘనతన్ మహా వరము లిచ్చును  కొల్చిన భక్తి తోడ; చూ

      డవయ హరీ! మహా విదితుఁడా! యిది నీ కృప; వేణు గోపకా! 39.

      భావము:-

      గొప్పగా వ్యక్తమయేవాఁడా! ఓ వేణు గోపకా! శుభప్రదమైన జనులలో పరమ పవిత్రుల యొక్క

      పాద ధూళి గొప్పతనము ఉట్టి పడే లాగున ఎవరైననూ సరే తాను శిరముపై ధరించినట్లైతే భక్తితో

      ప్రార్థించినంతనే ఈ పాదరేణువులు విచిత్రముగా ఘనతతో కూడిన గొప్ప వరములనిచ్చును.

      ఓ శ్రీహరీ! ఇది చూడుము. ఇది నీ కృపయే కదా!

క:- జనులందునన్ పరమ పా  -  వన  భక్తుల పాద ధూళి ప్రాభవమలరన్

      ఘనతన్ మహా వరము లి  -  చ్చును  కొల్చిన భక్తి తోడ; చూడవయ హరీ! 39.

      భావము:-

      ఓ శ్రీ హరీ! ఇది చూడుము. శుభప్రదమైన జనులలో పరమ పవిత్రుల యొక్క పాద ధూళి

      భక్తితో ప్రార్థించినంతనే గొప్పతనము ఉట్టి పడే లాగున ఘనతతో కూడిన

      గొప్ప వరములనిచ్చును.

గీ:- పరమ పావన  భక్తుల పాద ధూళి -  శిరము పైనను దాల్చిన; చిత్ర మొప్ప

      వరము లిచ్చును  కొల్చిన భక్తి తోడ; -  విదితుఁడా యిది నీ కృప; వేణు గోప! 39.

       భావము:-

       గొప్పగా వ్యక్తమయేవాఁడా! ఓ వేణు గోపకా! పరమ పవిత్రుల యొక్క పాద ధూళి శిరముపై

       ధరించినట్లైతే ఈ పాదరేణువులు భక్తితో ప్రార్థించినంతనే  విచిత్రముగా ఘనతతో కూడిన గొప్ప

       వరములనిచ్చును. ఇది నీ కృపయే కదా!

చ:- హరి పరమాత్ముఁడా! సుమధురాక్షర రూపముఁ జూడ నీదెగా !

      మురహరుఁడా! కనన్; నికర మోక్ష రమాకృతి నీవె గాదె! శ్రీ

      హరి సుర సేవితా! సుమధురాక్షర హారతి చూడ నీకెగా!

      శరణు హరీ! మహావినుత! ఛంద సుగోచర! వేణు గోపకా! 40.

      భావము:-

      పరమాత్ముఁడవైన ఓ శ్రీ హరీ! ఓ వేణు గోపకుఁడా! మంచి మధురమైన అక్షరమైన రూపము

      చూడగా అది నీదే అగును కదా! మురహరుఁడా! ఓ శ్రీ హరీ! చూడగా నికరమైన

      మోక్ష రమాకృతి యన్నఅదియు నీవే కదా! మంగళ ప్రదులైన ఇంద్రాది దేవతా సేవితుడా!

      నే నర్పిస్తున్న సుమధురాక్షర హారతి అది నీకే గదా! గొప్పగా వినుతింపఁ బడెడివాఁడా!

      ఈ నా ఛందమున సుగోచరమయే శ్రీ హరీ! నీవే నాకు శరణు.

క:- పరమాత్ముఁడా! సుమధురా  -  క్షర రూపముఁ జూడ నీదెగా !మురహరుఁడా!

      సుర సేవితా! సుమధురా  -  క్షర హారతి చూడ నీకెగా!శరణు హరీ! 40.

      భావము:-

      ఓ పరమాత్ముఁడా! మంచి మధురమైన అక్షరమైన రూపము చూడగా అది నీదే అగును కదా!

      మురహరుఁడా! మంగళ ప్రదులైన ఇంద్రాది దేవతా సేవితుఁడా! నే నర్పిస్తున్న సుమధురాక్షర

      హారతి అది నీకే గదా! గొప్పగా వినుతింపఁ బడెడి ఈ నా ఛందమున సుగోచరమయే శ్రీ హరీ!

      నీవే నాకు శరణు.

గీ:- సుమధురాక్షర రూపముఁ జూడ నీదె ! -  నికర మోక్ష రమాకృతి నీవె గాదె!

      సుమధురాక్షర హారతి చూడ నీకె!  -  వినుత!  ఛంద సుగోచర! వేణు గోప! 40.

      భావము:-

      గొప్పగా వినుతింపఁ బడెడివాఁడా! ఈ నా ఛందమున సుగోచరమయే  ఓ వేణు గోపకుఁడా! మంచి

      మధురమైన అక్షరమైన రూపము చూడగా అది  నీదే అగును కదా! నికరమైన మోక్ష రమాకృతి

      యన్న అదియు నీవే కదా! నే నర్పిస్తున్న సుమధురాక్షర హారతి అది నీకే గదా! 

        ( సశేషం ) 
జైశ్రీరాం.

జైహింద్.