వసు స్వారోచిషోపాఖ్యానము (ద్వ్యర్థి కావ్యము) వసుచరిత్ర పరముగ అర్థ వివరణము. 4 / 14

జైశ్రీరామ్.

కోలాహలుఁడు శుక్తిమతిని అడ్డగించుట.

ఆః-
అతని రాకఁ జూచి, హర్షంబుతో నెదు - రేగి, గౌరవింప నెంచి తోడి
తెచ్చి యిష్ట వస్తు దృప్తిని దేలించి - మెలఁగు నా సమీర మెలసి యంత.౧౬
అంత అత (ఆ వసంతు) ని రాకఁ జూచి, గౌరవింప (ఋతు శోభను వృద్ధి చేయ) నెంచి, హర్షంబుతో నెదురేగి, తోడి తెచ్చి, ఇష్ట  (సుగంధాది)  వస్తు(వులచే) తృప్తినిఁ దేలించి, ఎలసి(ప్రవర్తించి) ఆ సమీర (మలయ మారుత) ము మెలఁగును. 
గీః-
చెలఁగ నీ రెందుఁ బోవుచు క్షితిని నిందు - రాక యయ్యెను సిద్ధ మహా కుతుకము,
తీర్థములఁ జూచు వేడుక దీర్ఘమయ్యె. - ననఁ బసరు పూసెనంతట ఘనము గాఁగ . ౧౭.
ఎందు ఐనను నీరు ఇంకి పోవుచు (ఉన్నందున), క్షితిని ఇందు(ని)రాక సిద్ధ(చేకూర్చిన)  మహా కుతుకము(గొప్ప సంతోషముకలది)అయ్యెను.(నిర్జలము వలన కలిగిన తాపమును చంద్రాగమనము తీర్చి భూమిని సంటోష పెట్టు చున్నది) తీర్థ (ఉదక) ములఁ జూచు వేడుక(కోరిక)దీర్ఘ్మయ్యెను.అంతటను ఘనము గాఁగ ననన్ (చిగురు తాకుల యొక్క) బసరు(పచ్చ దనము)  పూసెను, (పొటమరించెను.)
గీః-
వేఁడి వేలుపు మహిమంబు విపులమైన - హిమ నగము పాద లేపనముమిషగాఁగఁ
జేరె సంతోషమున మంచు, చేతఁ బాసి - యొండు చోటికిఁ బోలేక యుండు నచట. ౧౮.
వేడి వేలుపు అయిన సూర్యుని యొక్క ప్రభ విస్తారము కాగా, మంచు తన చేతనమును  పాసి,ఒండు(మరియొక)  చోటికి పోలేక, పాద (ప్రత్యంత పర్వతముల యందు) లేపనముకొండకు పులుముకొని వ్యాపించుత యను మిష, కాగా కుతూహలముతో హిమ నగమును చేరెను.అచట నుండును.
మః-
పువులం బండ్లను, బల్లవంబులను నొప్పుల్ గుల్కి రంజిల్లఁగాఁ
దవు తీవల్ పొదలున్ దరుల్ బహుళమై దౌదౌల నేత్రోత్సవం
బవుచున్, దేటులుఁ జిల్కులున్ బికము లాహ్లాదంబుగా నంతటన్
రవళిన్ బల్కులఁ గూతలం జెవులకున్ రమ్యంబు గావింపఁగన్.౧౯.
అంతటను ఆహ్లాదంబుగా తవు (ఒప్పిదమైన) తీవలు, పొదలు, తరులు, పూవుల చేతను, పండ్ల చేతను, పల్లవంబుల చేతనుఒప్పులు గులుకుచు, బహుళమై దౌదౌల(సమీపప్రదేశములలో)నేత్రోత్సవము అవుచు,రంజిల్లగా, తేటులు, చిల్కలు, పికములు, రవళులు, పల్కులు, కూతలతో, చెవులకు రమ్యము గావింపగా.....
గీః-
అటవి రక్షక చిత్తుఁడై యతఁడు తేరు - కొని కడుం ద్రిమ్మరుచుఁ జెంత గొనబు మీఱు
పాట నొప్పెడు కోనను బాఱఁ జూచి - తన ప్రధాన వర హృదయ మనుగమింప.౨౦.
ఆ వసురాజు తేరు  (రథము) కొని (గ్రహించి) అటవిని రక్షించ వలెననేది చిత్తము కలవాఁడై, కడు మిక్కిలి) త్రిమ్మరు (తిరుగు) చు, ఆ చెంతనే గొనబు (సౌందర్యము) మీఱు (అతిశయించు) పాటతో నొప్పెడు కోనను బాఱఁ జూచి, తన ప్రథాన (సచివుని) వర (శ్రేష్టమైన) హృదయమును అనుగమింపగా....
(సశేషం)

జైహింద్

Print this post