కాళిదాసు కృత దేవీ అశ్వధాటిDevi Aswadhati 08 వివరణ.

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

శ్లో:-

జంభారి కుంభి పృథు కుంభాపహాసి కుచ సంభావ్య హార లతికా

రంభా కరీంద్ర కర దంభాపహోరు గతి డింభానురంజిత పదా

శంభా ఉదార పరి రంభాంకురత్పులక దంభానురాగ పిశునా

శం భాసు రాభరణ గుంఫా సదా దిశతు శుంభాసుర ప్రహరణా!౮.

సీ:-

జంభారి కరి యొక్క కుంభస్థలముమించు 

పాలిండ్ల ముత్యాల పేరు తోడ;

అరటి బోదలయొక్క హస్తి హస్తముయొక్క 

గర్వమ్ము నణచెడి యూర్వులొప్ప;

నడచేటి సమయాన నవ జాత శిశువుల

పాదాలఁ బోలెడి పాదములది;

శివుని కౌగిలి చేత ధవళాక్షిపులకలు

ప్రణయ సూచకముగ ప్రబలు జనని;

గీ:-

తేజరిలు సొమ్ములను దాల్చు దివ్య తేజ.

శుంభుడను దుష్టు దునిమిన శూలి రాణి;

అండ దండగ నాకెపుడుండు గాక.

ఈప్సితార్థము; శుభములు నిచ్చు గాక.

భావము:-

జంభాసురుని సంహరించిన ఇంద్రుఁడి ఏనుగైన ఐరావతము యొక్క మిక్కిలి గొప్పదైన కుంభ స్థలమును అపహసిస్తున్న స్తనాల మీద మిక్కిలి అందగించే ముత్యాల హారము కలదీ; అరటి బోదెల యొక్క; శ్రేష్ఠమైన ఏనుగు తొండము యొక్క గర్వాన్ని పోగొట్టే తొడలు కలిగి; నడక చేత పిల్లలకు వలె ఎఱ్ఱఁ బడిన పాదాలు కలదీ; శివుని తోడి గాఢమైన ఆలింగనం వల్ల మోసులెత్తుతున్న గగుర్పాటు అధికమైన ప్రేమకు సూచన ఐనదీ; ప్రకాశిస్తున్న సొమ్ముల కూర్పు కలదీ; శుంభుఁడనే రాక్షసుని శిక్షించినదీ ఐన పార్వతీ దేవి (నాకు) శుభాన్ని ఎల్లప్పుడూ ఇచ్చు గాక.

జైహింద్.

Print this post