గణనీయంబగు భాషలందు తెలుగున్ గాంచంగ మేల్మేలు.. తాన్ విన సొంపై , ప్రకటించు భావ సరళిన్ దృప్తిన్, విశేషించి పల్ ఘన కావ్యామృత సంవిధాన మహిమల్ గాంచంగ నాంధ్రామృతం బను యీ బ్లాగును గొల్పి యుంటి. కనుడీ ! ఆంధ్రామృతం బందుడీ ! .

15, డిసెంబర్ 2025, సోమవారం

గణనీయమైన గణితపద్యం. చెప్పుకోండి చూద్దాం.

జైశ్రీరామ్.


సీ.  ఖర్జూర ఫలములు గణకుండు కొనితెచ్చి

సగపాలు మోహంపు సతికి నిచ్చె

నందు నాల్గవ పాలు ననుగు దమ్ముని కిచ్చె

నష్ట భాగం బిచ్చె ననుజు సతికి

తగ తొమ్మిదవ పాలు దనయున కిచ్చెను

దనచేత నాల్గున్ను తల్లికిచ్చె

మొదల తెచ్చిన వెన్ని, మోహంబు సతికెన్ని,

యనుగు తమ్మున కెన్ని, అతని సతికెన్ని,

సుతునకెన్ని యిచ్చె మరియు తల్లికెన్నిచ్చె

దగ వచియింప గణిత మెరిగినట్టి

కరణాల బిలిపించి అడగవలయు దేవ!


ఒక లెక్కలు తెలిసిన వ్యక్తి (గణకుండు) కొన్ని ఖర్జూర పండ్లను కొనుక్కొని వచ్చాడు. ఆ పండ్లను అతను వివిధ వ్యక్తులకు ఈ విధంగా పంచాడు:

​భార్యకు (మోహంపు సతి): మొత్తం పండ్లలో సగం (సగపాలు) ఇచ్చాడు.

​ప్రియమైన తమ్ముడికి (అనుగు దమ్ముడు): మొత్తం పండ్లలో నాలుగో వంతు (నాల్గవ పాలు) ఇచ్చాడు.

​తమ్ముడి భార్యకు (అనుజు సతి): మొత్తం పండ్లలో ఎనిమిదో వంతు (అష్ట భాగం) ఇచ్చాడు.

​కొడుకుకు (తనయుడు): మొత్తం పండ్లలో తొమ్మిదో వంతు (తొమ్మిదవ పాలు) ఇచ్చాడు.

​తల్లికి: వీరందరికీ పంచగా చేతిలో మిగిలిన నాలుగు పండ్లను తల్లికి ఇచ్చాడు.

​చివరికి, అసలు ఆ వ్యక్తి మొదట ఎన్ని ఖర్జూరాలను తెచ్చాడు మరియు ఒక్కొక్కరికి ఎన్ని పండ్లను ఇచ్చాడో లెక్క కట్టి చెప్పమని అడగడం ఈ పద్యం యొక్క సారాంశం.


లెక్క మరియు సమాధానం 

మొదట తెచ్చిన మొత్తం ఖర్జూరాల సంఖ్యను N అనుకుందాం.

1. ఖర్జూరాల సంఖ్య (N) కనుగొనడం:

అందరికీ పంచిన భాగాల మొత్తం:

 * భార్యకు: N / 2

 * తమ్ముడికి: N / 4

 * తమ్ముడి భార్యకు: N / 8

 * కొడుకుకు: N / 9

 * తల్లికి: 4

మొత్తం ఖర్జూరాల సంఖ్య:

(N / 2) + (N / 4) + (N / 8) + (N / 9) + 4 = N

2, 4, 8, 9 యొక్క కనీస సామాన్య గుణిజం (LCM) = 72.

(36N / 72) + (18N / 72) + (9N / 72) + (8N / 72) + 4 = N

(71N / 72) + 4 = N

N విలువను కనుక్కోవడం:

4 = N - (71N / 72)

4 = (72N - 71N) / 72

4 = N / 72

N = 4 * 72

N = 288

మొదట తెచ్చిన ఖర్జూరాల సంఖ్య = 288.


ఆనాటి కవులు అంతటి మేధావంతులు. మరి ఈనాడి మనమో....? వాటిని అర్త్ధం చేసుకోవడానికే సరిపోకున్నాం. కారణం కాలానికే తెలుసు.

జైహింద్.

Print this post

0 comments:

కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి

ఆంధ్రామృత బ్లాగ్ వీక్షకులకు ధన్యవాదములు.