శ్రీ వేణు గోప కంద గీత గర్భ చంపకోత్పల శతకము. పద్యము 21 / 21 వ భాగము

చ:- తొలి చిగురాకులో మృదువు తూఁగగ సృష్టిని మేలొనర్చి; కా
       చెడి ప్రభువా! కృపన్ మధువు చిందెడి వృక్ష సుమాలఁ గొల్పి; నీ
       విల సుగుణాకృతిన్ సుజను నేలగ నిల్చితొ? శుభ్ర దేహ! ల
       బ్ధుఁడవె హరీ! దయన్ వెలసి; పూజ్యత నిల్చిన వేణు గోపకా! 101.
         భావము:-
         దయతో పూజ్యముగా నిలిచిన ఓ వేణుగోపకుఁడా! ఓ శుభ్ర దేహుఁడా!
         ఓ శ్రీ హరీ! సృష్టిని తొలి నుండియు చిగురాకు సుకుమారముతో
         సరి తూగు విధముగా మేలుగా చేసి; కాపాడే ఓ పరమాత్మా! తేనెను చిందెడి
         వృక్ష సుమాలను సృష్టించి; నీవే ఈ భూమిపై మంచి గుణముల రూపమున
         మంచివారిని ఏలుట కొఱకు నిలిచితి వేమో! మాకు లభించు వాఁడివే సుమా!

క:-  చిగురాకులో మృదువు తూఁ  -  గగ సృష్టిని మేలొనర్చి; కాచెడి ప్రభువా!
       సుగుణాకృతిన్ సుజను నే  -  లగ నిల్చితొ? శుభ్ర దేహ! లబ్ధుఁడవె హరీ! 101.
         భావము:-
         ఓ శుభ్ర దేహుఁడా!  ఓ శ్రీహరీ! చిగురాకు సుకుమారముతో సరి తూగు విధముగా
         మేలుగా సృష్టిని చేసి; కాపాడే ఓ పరమాత్మా! మంచి గుణముల రూపమున మంచివారిని
         ఏలుట కొఱకు నిలిచితి వేమో! మాకు లభించు వాఁడివే సుమా!

గీ:- మృదువు తూఁగగ సృష్టిని మేలొనర్చి; -  మధువు చిందెడి వృక్ష సుమాలఁ గొల్పి;
      సుజను నేలగ నిల్చితొ? శుభ్ర దేహ!  -  వెలసి; పూజ్యత నిల్చిన వేణు గోప! 101.
        భావము:-
        ఓ శుభ్ర దేహుఁడా! మా వద్ద వెలసి; పూజ్యముగా నిలిచిన  ఓ వేణుగోపుఁడా! మృదుత్వముతో
        తులతూగే విధముగాఈ సృష్టిని మేలుగా చేసి; తేనెలు చిందెడి వృక్ష సుమాలను సృష్టించి;
        సుజనులను పాలించుటకై నిలిచితివేమో!

చ:- నను మది నేలరా! పరమ నైష్ఠ్య! దిగంతుఁడ!; భవ్య తేజ!  ప్రా
      ర్థన వినుమా మదిన్.  బహుళ ధన్యతఁ గొల్పెడి భవ్యమూర్తి! నన్
      కను ముదమారగా ధరణిఁ గాచు దయాంభుధి! తత్వ మెన్నుచున్
      గనర హరీ! దయన్! విపుల కామిత పూరక! వేణు గోపకా! 102.
        భావము:-
        స్వచ్ఛమైన కోరికల నీడేర్చువాఁడా! ఓ వేణుగోపకుఁడా! గొప్ప నిష్ఠా సమన్వితుఁడా!
        దిగంతమూ వ్యాపించియున్న వాఁడా! ఓ గొప్ప తేజస్సు కలవాఁడా! అనేక విధములుగా
        ధన్యతను కొలిపెడి ఓ భవ్య మూర్తీ!  నీ మనసు పెట్టి నా ప్రార్థనను వినుము.
        నన్ను ముదమారా చూడుము. ధరణిని కాపాడెడి దయా సముద్రుఁడా!
        నా తత్వమును గణించుచూ నన్ను చూడుము.

క:- మది నేలరా! పరమ నై  -  ష్ఠ్య! దిగంతుఁడ!; భవ్య తేజ!  ప్రార్థన వినుమా!
      ముదమారగా ధరణిఁ గా  -  చు దయాంభుధి! తత్వ మెన్నుచున్ గనర హరీ! 102.
        భావము:-
        గొప్ప నిష్ఠా సమన్వితుఁడా! దిగంతమూ వ్యాపించి యున్న వాఁడా! ఓ గొప్ప తేజస్సు కలవాఁడా!
        ఓ శ్రీహరీ! నా ప్రార్థన వినుము. మనస్పూర్తిగా నన్నేలుము.  ముదమారా చూడుము.
        ధరణిని కాపాడెడి దయా సముద్రుఁడా! నా తత్వమును గణించుచూ నన్ను చూడుము.

గీ:- పరమ నైష్ఠ్య! దిగంతుఁడ!; భవ్య తేజ!  -  బహుళ ధన్యతఁ గొల్పెడి భవ్యమూర్తి!
      ధరణిఁగాచు దయాంభుధి! తత్వమెన్ను -విపుల కామిత పూరక! వేణుగోప!  102.
        భావము:-
        ఓ గొప్ప తేజస్సు కలవాఁడా!  గొప్ప నిష్ఠా సమన్వితుఁడా! దిగంతమూ వ్యాపించి యున్నవాఁడా!
        ఓ వేణుగోపుఁడా! అనేక విధములుగా ధన్యతను కొలిపెడి ఓ భవ్య మూర్తీ! భూమిని కాపాడే
        దయా సముద్రుఁడా! విపులమైన మా తత్వమును గణించు వాఁడా! విపులమైన
        కామితములూ ఈడేర్చు వాఁడా!

చ:- వినఁ పటు నైపుణుల్ ప్రణుత వేంకట సన్యసి రామ తండ్రి గా
       రును;  కనగా సుధీవర గురుండు; ప్రగణ్యులు! భవ్య మూర్తి తా.
       వినఁ పటు భక్తురాల్ జనని వేంకట రత్నము జన్మ నిచ్చి, గా
       చెనుర హరీ! ననున్ పెనిచె చిత్తముఁ జేరిచి వేణు గోపకా!  103.
         భావము:-
         ఓ వేణుగోపకుఁడా! ఓ శ్రీ హరీ! వినినట్లైతే చింతా వేంకట సన్యాసి రామా రావు తండ్రి గారు;
         అన్నివిషయములలోను పటువైన నిపుణత గలవారలు; ప్రణుతులు. చూచినట్లైతే
         వారు సుధీ వరగురులు. ప్రగణ్యులు; భవ్య మూర్తి. అట్టి వీరునూ; వినినచో గొప్ప భక్తురాలైన
         మాతల్లి  శ్రీమతి వేంకట రత్నం గారును;నాకు ఈ జన్మనిచ్చి; కాపాడిరి.
         నన్ను వారి మనస్సులో నిలుపుకొని పెంచిరి.

క:- పటు నైపుణుల్ ప్రణుత వేం  -  కట సన్యసి రామ తండ్రి గారును;  కనగా
      పటు భక్తురాల్ జనని వేం  -  కట రత్నము జన్మ నిచ్చి, గాచెనుర! హరీ! 103.
        భావము:-
        ఓ శ్రీహరీ!  అన్ని విషయములలోను పటువైన నిపుణత గలవారలైన నమస్కరింపఁబడెడి
        చింతా వేంకట సన్యాసి రామా రావు తండ్రి గారును; చూడగా గొప్ప భక్తురాలైన మాతల్లి
        శ్రీమతి వేంకట రత్నం గారును; నాకు ఈ జన్మనిచ్చి; కాపాడెనయ్యా!

గీ:- ప్రణుత వేంకట సన్యసి రామ తండ్రి  -  వర గురుండు; ప్రగణ్యులు! భవ్య మూర్తి.
      జనని వేంకట రత్నము జన్మ నిచ్చి,  -  పెనిచె చిత్తముఁ జేరిచి వేణు గోప! 103.
        భావము:-
        ఓ వేణుగోపుఁడా! వర గురులు; ప్రగణ్యులు; భవ్య మూర్తి; ప్రణుతులు అయిన
        చింతా వేంకట సన్యాసి రామారావు తండ్రి గారును;   మాతల్లి  శ్రీమతి వేంకట రత్నం గారును;
        నాకు ఈ జన్మనిచ్చి; కాపాడిరి. నన్ను వారి మనస్సులో నిలుపుకొని పెంచిరి.

ఉ:- ఓ యరి నాశకా! రచన నోర్చి రచించితి రామ కృష్ణ చిం
      తా; యను నే; నిటన్ నెనరు; దర్పము; దెల్పగ నీ ప్రశస్తి;  ప్రా
      పై యరమున్.  గనన్ కెలయు బంధుర కందము గీత మిందు తో
      డాయె హరీ! కృపన్ వినుమయా శతకంబును వేణు గోపకా!  104.
        భావము:-
        ఓ శత్రు నాశకుఁడా! ఓ వేణు గోపకుఁడా! చింతా రామ కృష్ణా రావు అనే పేరుఁ గల నేను
        యాతనలనోర్చుకొని; ఇక్కడ నీపై నాకుఁ గల కృతజ్ఞత; నీవు నా పక్షమున కలవన్న గర్వము
        ఉట్టి పడే విధముగ వడిఁ గలదియును; ఆశ్రయమై; ఒప్పెడిదియును అగు నీప్రశస్తిని
        వ్యక్త పరుస్తూ నీకు సంబంధించిన విషయము కల ఈ శతక రచన చేసితిని.
        విడదీసి చూచినట్లైతే ఈ శతకమునందలి ప్రతీ వృత్త పద్యము లోనూ విజృంభమాణముగా
        కంద పద్యము; మరియు తేటగీతి పద్యము తోడై యుండెను. నీవు కృపతో నేను రచించిన
        ఈ శతకమును ఆలకింపుమయ్యా!

క:- యరి నాశకా! రచన నో  -  ర్చి రచించితి రామ కృష్ణ చింతా; యను నే
      యరమున్ గనన్  కెలయు బం  -  ధుర కందము గీత మిందు తోడాయె హరీ!  104.
        భావము:-
        ఓ శత్రు వినాశకుఁడా! ఓ శ్రీహరీ! చింతా రామ కృష్ణా రావు అనే పేరుఁ గల నేను
        యాతనలనోర్చుకొని; ఈ శతక రచన చేసితిని. చూడగా వడిఁ గలిగిన విజృంభమాణమగు
        కంద పద్యము; గీతపద్యము ఈ శతకమున తోడాయెను.

గీ:- రచన నోర్చి రచించితి రామ కృష్ణ  -  నెనరు; దర్పము; దెల్పగ నీ ప్రశస్తి.
      కెలయు బంధుర కందముగీతమిందు-వినుమయా శతకంబును వేణుగోపకా!104.
       భావము:-
       ఓ వేణుగోపుఁడా! రామకృష్ణ యనఁబడే నేను నీపై నాకుఁ గల కృతజ్ఞత; నీవు నా పక్షమున
       కలవన్నగర్వము తెలియఁ జేసే విధముగా నీ ప్రాశస్త్యమును శతకముగా రచన చేసితిని.
       ఇందు ప్రతి వృత్తమునావిజృంభమాణముగా కంద పద్యము; తేట గీతి పద్యము ఉన్నవి.
       ఈ శతకమును ఆలకింపుమయ్యా!

ఉ:- శ్రీ గుణ ధాముఁడా! వినగ ప్రేరణ భద్రము వేణు గోపరా!
      భాగవతాఢ్యుఁడౌ బుధుఁడు వఝ్ల నృసింహుని బోధనంబు కాన్;
      తా గణనీయమై చెలఁగు ధారణ కల్గి రచించి తేను; రా
      వేగ; హరీ! కృపన్ వినర ప్రీతిగ నియ్యది; వేణు గోపకా!  105.
        భావము:-
        ఓ మంగళప్రదమైన సద్గుణముల కాకరమైనవాఁడా! ఓ వేణుగోపకుఁడా! శ్రీ భద్రము
        వేణు గోపాలాచార్య అష్టావధానియు. పరమ భాగవతులలో శ్రేష్ఠుడగు శ్రీ వజ్ఝల
        నరసింహమూర్తి కవి బోధనయును ఈ శతక రచనకు ప్రేరణ కాగా; అది
        గణనీయమగుచూ చెలగేటువంటి ధారణ కలిగినందున నేను రచించితిని. ఓ శ్రీ హరీ!
        వేగముగా రమ్ము. ప్రీతితో ఈ శతకమునాలకింపుము.

క:- గుణ ధాముఁడా! వినగ ప్రే  -  రణ భద్రము వేణు గోపరా! భాగవతా!
      గణనీయమై చెలఁగు ధా  -  రణ కల్గి రచించి తేను; రావేగ; హరీ! 105.
       భావము:-
       సద్గుణముల కాకరమైనవాఁడా! ఓ శ్రీహరీ! భాగవతుఁడుగ నీవే ఐనవాఁడా! ఈ శతక రచనకు
       ప్రేరణ శ్రీ భద్రము వేణు గోపాలాచార్య అష్టావధానియే. ధారణ కలిగి నేనిది రచించితిని సుమా!
       నీవు వేగముగా నాకడకు రమ్ము.

గీ:- వినగ ప్రేరణ భద్రము వేణు గోప .-  బుధుఁడు వఝ్ల నృసింహుని బోధనంబు ;
      చెలఁగు ధారణ కల్గి రచించి తేను;  -  వినర ప్రీతిగ నియ్యది; వేణు గోప! 105.
        భావము:-
        ఓ వేణుగోపుఁడా! శ్రీ భద్రము వేణు గోపాలాచార్య అష్టావధానియు; కవి పండితులు
        శ్రీ వజ్ఝల నరసింహమూర్తియొక్క బోధన కారణము కాగా చెలగెడి ధారణఁ గలిగి
        నే నియ్యది రచించితిని. నేను రచించిన ఈ శతకమును ప్రీతితో వినుము.

చ:- దొర! నగ ధారి! మా అఖిల దోష గుణంబుల నాపుమయ్య!సా
       దరముగ నన్ తగన్ కనుమ దారిని చూపుచు కాంక్ష తీర; స
       చ్చిర సుగుణాకృతిన్ వరలఁ జేయగ నీకది భావ్య మయ్య! ఆ
       సురుఁడ! హరీ! కృపన్ వినర! చూడర! నాకృతి! వేణు గోపకా! 106.
         భావము:-
         ఓ నగధారీ! ఓ మా దొరా! ఓ వేణుగోపకుఁడా!  మాకు సంబంధించిన సమస్తమైన
         దోషావహమైన గుణములను నిలిపివేయుము. సాదరముగా తగిన రీతిగా
         నన్ను చూడుమా! నా కోరిక తీరే విధముగా మంచి దారిని మాకు చూపుము.
         నిజమైన శాశ్వితమైన సుగుణాకృతిగా ఈ శతకమును వరలఁ జేయుట అనునది
         నీకు భావ్యమయ్యా! ఓ మూల విరాట్టూ! ఓ శ్రీ హరీ! కృపతో నన్ను చూడుము.
         నేను రచించిన ఈ శతకమును వినుము.

క:- నగ ధారి! మా అఖిల దో  -  ష గుణంబుల నాపుమయ్య సాదరముగ! నన్
      సుగుణాకృతిన్ వరల జే  -  యగ నీకది భావ్య మయ్య! ఆసురుఁడ! హరీ! 106.
        భావము:-
        ఓ నగధారీ! మూల విరాట్టువైన  ఓ శ్రీహరీ! నాపై అదరము చూపుతూ; నాలోను,
        నా యీ రచన లోను కలిగిన  సమస్తమైన దోషములను నిలిపివేయుము. నన్ను
        సుగుణాకారునిగా వరలే విధముగా చేయుట యనునది నీకు భావ్యముసుమా!

గీ:- అఖిల దోష గుణంబుల నాపుమయ్య! -  కనుమ దారిని చూపుచు కాంక్ష తీర
      వరల జేయగ నీకది భావ్య మయ్య!  -  వినర! చూడర! నాకృతి! వేణు గోప! 106.
        భావము:-
        ఓ వేణుగోపుఁడా! నాలోను నా యీ రచన లోను కలిగిన సమస్తమైన దోషములను
        నిలిపివేయుము. నా కోరిక తీరే విధముగా మంచి దారిని మాకు చూపుచు దయతో
        చూడుము. నన్ను వరలే విధముగా చేయుట యనునది నీకు భావ్యముసుమా!
        నన్ను చూడుము నాకృతిని వినుము.

చ:- సుమ మధురీతిగా వినినచో ప్రథమంబుగ వేణు గోప ప
      ద్యములు; కృపన్ సదా శతక మందు కనంబడి; క్షామ మంతటిన్;
      తమ వ్యధలన్నిటిన్ తరిమి;  తన్మధురంబగు తత్వ మిమ్ము! నా
      డె మను హరీ! భువిన్. విదితుడే నిను గాంచును వేణు గోపకా! 107.
        భావము:-
        ఓ వేణుగోపకుఁడా! ఓ శ్రీహరీ!  పాఠకులు ముఖ్యముగా భావించి యీ
        వేణు గోప శతకమునందలి పద్యములు వినినట్లైతే పూల తేనెవలె ఒప్పునట్లుగా చేయుచు;
        కృపతో ఎల్లప్పుడూ ఈ శతకములో నీవు ప్రత్యక్షమయి; సమస్తమైన క్షామమును;
        తమను గూర్చిన శంక వలన కలిగిన వ్యధ లన్నిటినీ తరిమి; ఆ మధురమైన
        పరమాత్మ తత్వమును కలుఁగఁ జేయుము.  అప్పుడే భూమిపై మనుట జరుగును.
        నిన్ను గూర్చి ఎఱిఁగిన వాడే నిన్ను చూడఁగలుగును సుమా!

క:- మధురీతిగా వినినచో  -  ప్రథమంబుగ వేణు గోప! పద్యములు; కృపన్
      వ్యధలన్నిటిన్ తరిమి;  త  -  న్మధురంబగు తత్వమిమ్ము. నాడె మను హరీ! 107.
        భావము:-
        ఓ శ్రీహరీ! అమృతముగా భావించి యీ శ్రీ వేణు గోప శతక పద్యములను ముఖ్యముగా భావించి
        వినినచో నీ కృపతో పాఠకుల వ్యధలన్నిటినీ పోఁ గొట్టి; అందుఁ గల నీకు సంబంధించిన
        ఆ మధురమైన పరమాత్మ తత్వమును ప్రసాదించుము.

గీ:- వినినచో ప్రథమంబుగ వేణు గోప  -  శతక మందు కనంబడి; క్షామ మంత;
      తరిమి;  తన్మధురంబగు తత్వమిమ్ము!-విదితుడే నినుగాంచును వేణుగోప! 107.
        భావము:-
        ఓ వేణుగోపుఁడా! ముఖ్యమని భావించి యీ శ్రీ వేణు గోప శతకమును ఎవరైనను వినినచో
        వారికి నీవు శతకమునందు దర్శనమిచ్చి; క్షామమును పోఁ గొట్టి; అందుగల
        మధురమైనటువంటి నిన్ను గూర్చిన తత్వమును ప్రసాదించుము. నిన్ను గూర్చి
        తెలుసుకొన్న వాడే నిన్ను చూడ గలుగును సుమా!

ఉ:- మంగళ మందుమా! మధుర మంగళ  గీతుల మంగళంబుగా!
       మంగళుఁడా! సుధా మధుర మంగళ కందపు మంగళంబురా!
       మంగళ మందుమా! మధుర మంగళ వృత్తుల మంగళంబుగా;
       మంగ హరీ! సదా వినుత మంగళ రూపుఁడ! వేణు గోపకా! 108.
         భావము:-
         ఎల్లప్పుడూ పొగడఁ బడెడి మంగళ స్వరూపుఁడా! ఓ వేణుగోపకుఁడా! మంగళప్రదముగా
         మేము పాడెడి మంగళ గీతుల మూలమున జయములు పొందుము.
         మంగళమే నీ వైనవాఁడా! అమృతము వలె మధురమైన మంగళమైన
         కందపద్య రూపమగు మంగళము.  మధురమైన మంగళ వృత్తులతో నీకు మంగళము.
         అట్టి మంగళము స్వీకరింపుమా!.

క:- గళ మందు; మా మధుర మం  -  గళ  గీతుల మంగళంబు గా! మంగళుఁడా!
      గళ మందుమా! మధుర మం  -  గళ వృత్తుల మంగళంబు గా!  మంగ హరీ! 108.
        భావము:-
        ఓ అలమేలు మంగా సమేతుఁడ వైన శ్రీహరీ! మా గొంతుకలనుండి వెలువడు మధురమైన
        మంగళ ప్రదమైన తేట తేట గీతుల మూలమున మంగళ మగును గాక! మధురమైన
        మంగళ ప్రదమైన వృత్తులతో గూడిన మా గళ మందు మా మంగళ మందుము.

గీ:- మధుర మంగళ  గీతుల మంగళంబు!  -  మధుర మంగళ కందపు మంగళంబు!
      మధుర మంగళ వృత్తుల మంగళంబు!-వినుత మంగళ రూపుఁడ!వేణుగోప!108.
       భావము:-
       పొగడఁ బడెడి మంగళ ప్రదమైన స్వరూపము కలవాఁడా! ఓ వేణుగోపుఁడా! నీకు మధురమైన
       మంగళ ప్రదమైన గీతులతో మంగళము పలుకు చుంటిని. నీకు మధురమైన మంగళప్రదమైన
       కంద పద్యములతో మంగళము పలుకు చుంటిని. నీకు మధురమైన మంగళ ప్రదమైన
       వృత్తులతో మంగళము పలుకు చుంటిని. నీకు శుభమంగళమ్.

// అంకితము //

చః-
త్రిక పర తత్వమై విపుల ధీ వరదాయికి, వేణు గోపబా
లక మణికిన్, బ్రభాంకునకు,లక్ష్మి హృదీశ్వర కూర్మ మూర్తికిన్,
త్రిక వరుడౌ  పినాకి నుత ధీవరుకిత్తు సుఖింప దీని, పా
వకుఁడ! హరీ!మదిన్ వినుమ! వర్ధిలఁ జేయుమ! వేణు గోపకా!

కః-
పర తత్వమై విపుల ధీ
వరదాయికి, వేణు గోప బాలక మణికిన్
వరుడౌ పినాకి నుత ధీ
వరుకిత్తు సుఖింప దీని, పావకుఁడ! హరీ!

గీః-
విపుల ధీ వర దాయికి, వేణు గోప
కునకు,లక్ష్మి హృదీశ్వర కూర్మ మూర్తి
కి, నుత ధీవరుకిత్తు సుఖింప దీని,
వినుమ! వర్ధిలఁ జేయుమ! వేణు గోప!

మంగళం                                   మహత్                                          

శ్రీశ్రీశ్రీశ్రీశ్రీ

జైశ్రీరాం.

జైహింద్.

Print this post