కుమార సంభవంలోని గోమూత్రికా బంధ పద్యము.

నన్నెచోడుడు ఒక గొప్ప ప్రాచీన కవి. అతడు కుమార సంభవం అనే తెలుగు పద్య కావ్యం వ్రాసాడు. అందులో అనేకమైన చిత్ర, బంధ కవిత్వాలు కలవు.
ఇతడు గోమూత్రికా చక్ర బంధాలతో కూడా పద్యాలను వ్రాసినాడు. గోమూత్రికా బంధ పద్యములో ఒకటి విడిచి మరొక అక్షరము మొదటి రెండు, చివరి రెండు పాదాలకు సమానముగా ఉంటుంది.
ఈ క్రింది కంద పద్యమున ఒకటవ; మూడవ పాదములందు; రెండవ; నాల్గవ పాదములందు సరి సంఖ్యాక్షరాలు సమానంగా ఉంటాయి. అది మీరు గమనించ వచ్చు.
కం.స్థిరమతి శుభ    సిత మూర్తీ!   వర సుర వర  దనుజ దురిత వనధి సుకీర్తీ!
    హర  దతి శుభయుత మూర్తీ! స్మర పురహర  తనుభి దురిత జనన సుకీర్తీ!
....(10.85)
స్థి   మ    శు    సి     మూ     వ    సు   వ    ద      జ      రి    వ    ధి      కీ
   ర    తి      భ      త       ర్తీ!     ర     ర    ర     ను    దు   త    న    సు      ర్తీ!
హ   ద     శు   యు   మూ   స్మ   పు   హ    త      భి     రి    జ    న      కీ
భావము:- స్థిరమతీ, శుభమైన తెల్లని ఆకారముగలవాడా, సురాసురుల పాపసముద్రాన్ని ఇంకింప జేయువాడా, పాపాలను హరించే మంగళకరమయిన ఆకారము గలవాడా, మన్మథుని, త్రిపురాలను భేదించిన వజ్రాయుధమువంటి దేహముగలవాడా అని ఈశ్వరుని సంబోధిస్తున్నాడు కవి ఈ పద్యములో.
ఒక అక్షరంనుండి తరువాత ఉండ వలసిన అక్షరాన్ని కలుపుతూ అన్నీ అలా కలిపి చూడండి. వచ్చే డిజైన్ నుబట్టి గోమూత్రికా బంధంగా మన కర్థమౌతుంది.
నేను వ్రాసిన పద్యమును ; మన(భా)రవి వ్రాసిన పద్యమును; వ్యాఖ్యానములలో చూడవలసినదిగా మనవి.
మీరూ ప్రయత్నిస్తే అద్భుతంగా ఇలాంటి ప్రయోగం చేసి వ్రాసి ఆంధ్రామృతానికి  పంపగలరు. ప్రయత్నించండి మరి.
జైహింద్. Print this post