వ్యాఘ్రేశ్వరలింగావిర్భూతి...... వివరణ....శ్రీ క్రొవ్విడి నేంకట రాజారావు.

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

విశ్వావసు ఉగాది పురస్కారాలకు దరఖాస్తులనాహ్వానిస్తున్న ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వము.

 

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

కూరగాయల మార్కెట్ లో సంస్కృత సంభాషణ Conversation in Sanskrit #samskrutam...

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

మహా శివరాత్రి సంస్కృత సంభాషణ Conversation in Sanskrit #మహాశివరాత్రి #m...

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

ఏకో౽పి కృష్ణస్య కృతః ప్రణామః ... మేలిమిబంగారం మన సంస్కృతి

 జై శ్రీరామ్.

శ్లో. ఏకో౽పి కృష్ణస్య కృతః ప్రణామః  -  దశాశ్వమేధావభృథేన  తుల్యః ౹

దశాశ్వమేధీ పునరేతి జన్మ  -  కృష్ణప్రణామీ న పునర్భవాయ ౹౹  (సుభాషితరత్నకోశః)

తే.గీ.  కృష్ణునకు వందనము చేయ విష్ణుని కృప

నశ్వమేధదశకఫల మందు మనకు,

నశ్వమేధఫలము తుద నతఁడు పుట్టు,

పుట్టడిక కృష్ణ భక్తుఁడు ముక్తిఁ గనును. 

భావము.   కృష్ణునికి హృదయపూర్వకంగా చేసిన ఒకేఒక నమస్కారం పది 

అశ్వమేధయాగాలు చేశాక అవభృథస్నానం చేసినంత ఫలితం ఇస్తుంది. 

కానీ? కృష్ణునికి చేసిన నమస్కారంలో ఒకవిశేషం ఉంది. దశాశ్వమేధాలు 

చేసినవాడు మళ్లీ జన్మిస్తాడు. కానీ?  "కృష్ణునికి నమస్కరించినవాడు 

మళ్లీ జన్మ ఎత్తడు.

జైహింద్.

పురూరవుని జననక్రమం. వివరణ. .... శ్రీ క్రొవ్విడి వేంకట రాజారావు.

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

న తథాఽసిస్తథా తీక్ష్ణః ... మేలిమిబంగారం మన సంస్కృతి.

 జైశ్రీరామ్.

శ్లో.   న తథాఽసిస్తథా తీక్ష్ణః  -  సర్పో వా దురధిష్ఠితః |

యథా క్రోధో హి జంతూనాం  -  శరీరస్కో వినాశకః ||  (ఆపస్తంబస్మృతి)

తే.గీ.  కత్తిపై, మరి పాముపై కాలుమోప

హాని కలిగించు తప్పక, యది నిజంబు,

వీటికిని మించి హానిని మేటిగాను

కలుఁగఁ జేయును కోపంబు కనఁగ నరుఁడ!         

భావము.  కనిపించకుండా త్రొక్కబడిన కత్తియైనా పామైనా ప్రమాదాన్ని 

కలిగిస్తాయి.కానీ వాటి కంటే ఎక్కువగా శరీరంలో ఉన్న కోపం జీవులకు 

హాని చేస్తుంది.

జైహింద్.

కలిః శయానో భవతి ... మేలిమిబంగారం మన సంస్కృతి.

 జైశ్రీరామ్.

శ్లో.  కలిః శయానో భవతి   -  సంజిహానస్తుద్వాపర

ఉత్తిష్ఠే త్రేతా భవతి   -  కృతం సంపద్యతే చరన్.

తే.గీ.  నిదుర కలియగమెన్నగ, నిదురలేవ

ద్వాపరంబౌను, త్రేతయౌ వరల నడువ,

కృతయుగమౌను సత్యంబు నతులితముగ

కనఁగ నడచినన్, సత్యమే కనిము నడచి.

భావము.  నిద్రపోతుంటే కలియుగము. లేచి కూర్చుంటే ద్వాపరయుగము. 

లేచి నిలబడితే త్రేతాయుగము. లేచి తన లక్ష్యం వైపు అడుగులు వెయ్యడం 

కృతయుగము. లక్ష్య ప్రాప్తి కొఱకు అడుగులు వెయ్యాలి. ముందుకు వెళ్ళాలి.

జైహింద్.

రాజ దేశ కుల జ్ఞాతి ... మేలిమిబంగారం మన సంస్కృతి.

 జైశ్రీరామ్.

శ్లో. రాజ దేశ కుల జ్ఞాతి   -  స్వధర్మాన్ నైవ దూషయేత్।

శక్తోఽపి లౌకికాచారం   -  మనసాపి న లఙ్ఘయేత్॥

తే.గీ.  తనదు రాజును, దేశమున్, తన కులమును,

తనదు జ్ఞాతులన్, ధర్మమున్, తానె చేయఁ

దగదు దూషణమెప్పుడున్, తగియు తాను

లౌకికాచార వర్జనమసలు తగదు.

భావము.   తన రాజును, దేశమును, కులమును, బంధువులను, ధర్మమును 

ఎన్నడూ దూషించకూడదు. నీకు శక్తి ఉన్నప్పటికీ నీ సంఘముయొక్క 

ఆచారవ్యవహారాది మర్యాదలను మనసా అయిననూ ఉల్లంఘించవద్దు.

జైహింద్.

నిష్కేవలస్వర, నిష్పంచవర్గ, నిర్బిందు, నిర్గద్య, దశాక్షరీయమైన శౌరి శైశవ లీల.... రచన....పోకూరి కాశీపత్యవధాని.

 

జైశ్రీరామ్.

ఒకే పద్యములో 8 స్తవాలు. టీకలలో వివరింపఁబడ్డాయి.

2. పార్వతీ స్తవము

3. విష్ణు స్తవము.

4. లక్ష్మీ స్తవము.

5. బ్రహ్మ స్తవము.

6. సరస్వతీ స్తవము.

7. వినాయక స్తవము.

8. శ్రీనాథ కవీశ్వర స్తనము.

జైహింద్.

బాలక సఖత్వమకారణహాస్యం..ంఏలిమిబంగారం మన సంస్కృతి.

 జైశ్రీరామ్.

శ్లో.  బాలక సఖత్వమకారణహాస్యం  -  స్త్రీషు వివాదమసజ్జనసేవా।

గార్దభయానమసంస్కృతవాణీ  -  షట్సు నరో లఘుతాముపయాతి॥

తే.గీ.  బాలకుల తోడ స్నేహము, స్త్రీలతోడ

తగవు, కారణమే లేని నగవు, దుష్ట

జనుల సేవ, యవాగ్ఝరి, చనుట గార్ధ

భముపయి, ననునారును, విలువలను చెరచు!

భావము.  బాలురతో స్నేహం, కారణంలేని నవ్వు, స్త్రీలతో వివాదం, దుర్జనులను 

సేవించుట, గాడిదపై ప్రయాణించుట, సంస్కారయుక్తముకాని మాట - 

ఈ ఆరింటివల్ల మనుష్యుడు అల్పుడగుచున్నాడు.

జైహింద్.

అష్టవిధ నాయికలు.....ఱచన.....చింతా రామకృష్ణారావు......తే. 26 - 02 - 2020.

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

 

నాఽస్తి కామ సమో వ్యాధిః | ... మేలిమిబంగారం మన సంస్కృతి.

 జైశ్రీరామ్.

శ్లో.  నాఽస్తి కామసమో వ్యాధిః |  -  నాఽస్తి మోహసమో రిపుః |

నాఽస్తి కోపసమో వహ్నిః |  -  నాఽస్తి జ్ఞానాత్‌ పరం సుఖమ్‌ ||

తే.గీ.  కామమును మించు వ్యాధియే కనఁగ లేదు,

మోహమునుమించఁ గల్గు రిపువన లేదు,

కోపమును మించ లేదగ్ని కువలయమున,

జ్ఞానమునుమించు సుఖమిం గనఁగ లేదు. 

భావము.  కామముతో సమానమైన వ్యాధి మఱొకటిలేదు. మోహముతో సమానుడైన 

శత్రువు మఱొకడు లేడు. కోపముతో సమానమైనది మఱొక యగ్ని లేదు. 

ఆత్మజ్ఞానమునకు మించిన సుఖమింకొకటి లేదు.

జైహింద్.

తే. 13 - 02 - 2025న జరిగిన శ్రీ మహాభారత సభాపర్వము. సభావిజ్ఞాన సమీక్ష గ్రంథావిష్కరణము. రచన. శ్రీమాన్ శ్రీమత్తిరుమల వేంకట రాజగోపాలాచార్యులు.

 

జైశ్రీరామ్.

శా.  శ్రీమద్వేంకట రాజగోపకవియే చిత్తంబులుప్పొంగగా 

ప్రేమన్ వ్రాసిరి జ్ఞానదీప్తిని సభా విజ్ఞానమున్ పాఠకుల్

క్షేమంబొంద పఠింపనెంచి, మహితుల్ శ్రీవాణి సద్రూపులే

శ్రీమల్లక్ష్మి శుభంబులన్ గొలుపుతన్ చేదోడుగా నిల్చుచున్.🙏🏻

జైహింద్.

సుందోపసుందుల కథ......శ్రీ క్రొవ్విడి వేంకటరాజారావు.

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

షోడశదళ పద్మ బంధము. వివరణ. శ్రీ వైద్యం వేంకటేశ్వరాచార్యులవారు.

జై శ్రీరామ్. 

జైహింద్.

చిత్రకావ్యం-బంధకవిత్వం -గ్రంథపరిచయం- సమర్పణ......శ్రీ వైద్యం వేంకటేశ్వరాచార్యులవారు.

జైశ్రీరామ్.             

చిత్రకావ్యం-బంధకవిత్వం

                   -గ్రంథపరిచయం-

    ఆశు,మధుర,చిత్ర, విస్తరకవిత్వంలో చిత్రకవిత్వం ఒకటి.

ప్రపంచంలో దాదాపు అన్నిప్రసిద్ధ భాషలలోనూ చిత్రకవిత్వం

ఉంది.అయితే  సంస్కృతంలో ఉన్నంత  చిత్రకవిత్వం  ఇతర

భాషలలో మృగ్యం.

    అలంకారగ్రంథాలలో దండి కావ్యాదర్శం నుంచీ నేటిదాకా

బంధకవిత్వం   వివిధ  ప్రాంతాలనుంచీ,  వివిధ  కాలాలలో వివిధ  పండితుల కలాలనుంచి వెలువడుతూ నే ఉంది.

  ప్రస్తుతం"చిత్రకావ్యమ్"అనేరచనలోఉండిన చిత్రబంధాలను

గురించి నామమాత్రంగా తెలుసుకుందాం.

   ముందుగా  "చిత్రకావ్యం"  రచించిన కవివర్యుని  గురించి

సంక్షిప్తంగా-- 

  "చిత్రకావ్యం"ను రచించినమహాకవివర్యులు శ్రీమాన్.ఉ.వే.

శ్రీరామభద్రాచారియర్.వీరికి శ్రీరామభద్రకవి అని కూడా వ్యవహారం.  వీరి  జన్మస్థలం  'కోయంబత్తూ రు'కు  సమీపానగల

"సుందరపాలయం".

  శ్రీమాన్ రామభద్రాచారియర్ కాలం క్రీ.శ.1840-1904.

సుందరపాలయం ఆకాలంలోపండితులకునిలయం. శ్రీమాన్

ఆచార్యులవారు తమ జన్మస్థలంలోనే విద్యలను అభ్యసించి,

సంప్రదాయ విద్యాభ్యాసంకోసం  శ్రీరంగం వెళ్లినారు.  అక్కడ

'అహోబిలమఠవారి శ్రీమత్ ఆండవాన్ వారి ఆశ్రమం'లో చేరినారు.శ్రీమత్పెరియాండవాన్ స్వామివారి సన్నిధానంలో

సంప్రదాయసాహిత్యాన్ని అధ్యయనం చేసినారు.శ్రీస్వాముల

వారిసన్నిధానంలోని "అష్టదిగ్గజవిద్వన్మహాకవిపండితవర్యు" లలో వీరుకూడా ఒకరుగా  విరాజిల్లినారు.అక్కడ  ఎనిమిది సంవ త్సరాలు ఉండి,  ఆతర్వాత "సుందపాలయం" స్వస్థ

లానికి తిరిగి వేంచేసినారు.

      శ్రీమాన్ శ్రీరామభద్రాచారియర్ స్వామివారు బహుగ్రంథ

ప్రణేత.వీరు రచించిన గ్రంథాలలో "చిత్రకావ్యం"ఒకటి.

    "చిత్రకావ్యమ్"గ్రంథం చెన్నపట్టణంలోని  మైలాపూర్ నుండి  క్రీ.శ.1892వ  సంవత్సరంలోప్రచురితం

                -:గ్రంథంలోని బంధాల పరిచయం:-

     "చిత్రకావ్యమ్" రెండు పరిచ్ఛేదాలుగా విరచితం. ప్రథమ

పరిచ్ఛేదంలో24ప్రకరణాలుఉన్నాయి.ద్వితీయపరిచ్ఛేదంలో

10ప్రకరణాలు ఉన్నవి.

     ప్రస్తుతం బంధపరిచయం మాత్రమే చేయాలనుకోవడం

వల్ల ద్వితీయ పరిచ్ఛేదంలోని బంధనామాలను వరుసగా

తెలుసుకుందాం.ద్వితీయ పరిచ్ఛేదంలోని బంధప్రకరణాలు

పదికూడా వరుసగా సంప్రదాయానుసారంగా ఉండడం స్మర

ణీయం.ఇక ఆయా ప్రకరణాలలోని బంధానుక్రమణిక---

                    చిత్రకావ్యమ్

                 ద్వితీయ పరిచ్ఛేదః

 1.పంచాయుధ బంధ ప్రకరణమ్

     1.సుదర్శన బంధః

     2.శంఖ బంధః

     3.గదా బంధః

     4.ఖడ్గ బంధః

     5.శార్జ్గ బంధః

2.చక్రబంధ ప్రకరణమ్

     1.చతురర చక్రబంధః

     2.చతురర చక్రబంధః(మరొకటి)

     3.విశృంగాటక చక్రబంధః

     4.ద్విచతుష్క చక్రబంధః

     5.(కవినామవిషయనామాంక)చక్రబంధః

     6.గురునామ,కర్తృనామ,విషయనామాంకిత చక్రబంధః

 3.తృతీయం మంత్రప్రకరణమ్

     1.ద్వాదశాక్షర గోరథబంధః

     2.అష్టాక్షర ఢక్కాబంధః

     3.షడక్షర ఉలూఖలబంధః

     4.పంచాక్షర భృంగారకబంధః

4.చతుర్థభాగః-ఉపకరణబంధ ప్రకరణమ్

     1.చిత్రాందోలికాబంధః

     2.సాధారణాందోళికాబంధః

     3.సవితాన మంచబంధః

     4.సాధారణ మంచబంధః

     5.డోలాబంధః

     6.సాధారణ ఛత్రబంధః

     7.ముక్తాసరచ్ఛత్రబంధః

     8.చామరబంధః

     9.తాలవృంతబంధః

   10.ధ్వజబంధః

   11.ముక్తాహారబంధః

5.పంచమం సేనాంగ బంధప్రకరణమ్

    1.(సాధారణ)రథబంధః

    2.మహారథబంధః

    3.గజబంధః

    4.తురగబంధః

    5.పదాతిబంధః

    6.(మరొకటి)పదాతిబంధః

6.షష్టం ఆయుధబంధప్రకరణమ్

    1.ఖడ్గబంధః

    2.కఠారిబంధః

    3.గజబంధః

    4.కుంతబంధః

    5.పరశుబంధః

    6.చాపబంధః

    7.శరబంధః

    8.ఖేటబంధః

    9.క్షురికాబంధః

   10.అసిబంధః

7.సప్తమం గోమూత్రికాబంధః

   1.(సాధారణ)గోమూత్రికాబంధః

   2.సమానవృత్తపాదానులోమప్రతిలోమ గోమూత్రికాబంధః

   3.సమానవృత్తపాదానులోమ గోమూత్రికాబంధః

   4.భిన్నవృత్తార్థానులోమ గోమూత్రికిబంధః

   5.భిన్నవృత్తార్థానులోమ గోమూత్రికాబంధః

   6.భిన్నవృత్తపాదానులోమ ప్రతిలోమ గోమూత్రికాబంధః

   7.భిన్నవృత్తార్థానంలోమ ప్రతిలోమ గోమూత్రికిబంధః

8.అష్టమం నాగబంధ ప్రకరణమ్

   1.కుండలిత ఏకనాగబంధః

   2.(సాధారణ)నాగబంధః

   3.చతుర్నాగబంధః

   4.ద్వినాగబంధః

   5.అష్టనాగబంధః

   6.కృష్ణసర్పబంధః

   7.వాసుకీద్వినాగబంధః

9.నవమం పద్మబంధ ప్రకరణమ్

   1.కుముదబంధః

   2.పంచదళ పుండరీకబంధః

   3.అష్టదళ పద్మబంధః

   4.అష్టదళ నీలోత్పలబంధః

   5.(కవినామాంకిత)అష్టదళపద్మబంధః

   6.మహాష్టదళపద్మబంధః

   7.(మరొకరకం)కవినామాంకిత అష్టదళపద్మబంధః

   8.కవినామాంకిత అష్టదళపద్మబంధః(రేఖాభేదః)

   9.విషయనామాంకిత అష్టదళపద్మబంధః

  10.ద్వాదశదళపద్మబంధః

  11.షోడశదళపద్మబంధః

  12.ద్వాదశదళ నళినీబంధః

  13.విలక్షణ చతుర్దళ పద్మబంధః

  14.పంచదళ ఉత్పలబంధః

  15.షోడశదళకమలబంధః

  16.ద్వాత్రింశద్దళ కమలబంధః

   17.స్థలకమలబంధః(మెట్టతామర)             10.దశమం సంకీర్ణబంధప్రకరణమ్

     1.ఊర్ధ్వపుండ్రబంధః

     2.ఘంటాబంధః

     3.కరకబంధమ్

     4.పుష్పహారబంధం

     5.పురుషబంధః

     6.నారీబంధః

     7.హంసబంధః

     8.మయూరబంధః

     9.మురజబంధః

   10.అంగదబంధః

   11.గుచ్ఛబంధః

    12.కంఠాభరణబంధః

    13.మత్స్యబబంధః

    14.వృశ్చికబంధః

    15.గోపురబంధః

     16.బృందావనబంధః

     17.అర్ధభ్రమకబంధః

     18.సర్వతోభద్రబంధః

     19.చతురంగే తురంగబంధః

      20.హలబంధః

      21.వీణాబంధః

      22.నిశ్శ్రేణికాబంధః

      23.తులాబంధః

      24.నవవర్షక జంబూద్వీపబంధః

      25.దీపస్తంభబంధః

      26.వృక్షబంధః

      27.ఘటికాబంధః

           -చిత్రకావ్యంలోని మొత్తంబంధాలు-

     1.నారాయణస్య పంచాయుధబంధాః    05

     2.చక్రబంధాః                              06

     3.మంత్రబంధాః                           04

     4.భోగోపకరణబంధాః                      11

     5.సేనాంగబంధాః                          06 

     6.ఆయుధబంధాః                         10

     7.గోమూత్రికాబంధాః                       07    

     8.నాగబంధాః                               07

     9.పద్మబంధాః                              17 

   10.సంకీర్ణబంధాః                             26  

                  మొత్తం   ...        ...       100

వందబంధాలు అందమైన సముచిత చిత్రాలతో,సందర్భోచితమైన వ్యాఖ్యానంతో,శ్రీమాన్ శ్రీరామభద్రాచారియర్ స్వామివారు రచించినచిత్రకావ్యమ్ చదివితే బంధకవిత్వాభిమానులలో అద్భుతరసాన్ని ఆవిష్కరిస్తుంది.

 సమర్పణ

 వైద్యంవేంకటేశ్వరాచార్యులు.

జైహింద్.

ఏకాదశ దళ పద్మవృత్త బంధము. భాగవతము 10వ స్కంధము 1009వ పద్యము. చిత్రం శ్రీవైద్యం

 

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

మొఘల్‌ పాలనకు గోరీ కట్టిన వీరుడి శంభాజీ చరిత్ర | great warrior Shambhaji real s...

జైశ్రీరామ్.

పుట్టిన తేదీ: 14 మే, 1657

పుట్టిన స్థలం: ఘేరపురంధర్ (పురందర్ ఫోర్ట్)

మరణించిన తేదీ: 11 మార్చి, 1689

మరణించిన స్థలం: తులాపూర్

పూర్వీకులు: ఛత్రపతి శివాజీ, షాహాజి, జిజాబాయి · మరిన్ని చూడండి

వారసులు: షాహూ, భవాని బాయ్, రాజారామ్ భోంస్లే II,

 16 జనవరి 1681న శంభాజీ ఛత్రపతిగా పట్టాభిషేకం చేయబడ్డాడు. నవంబర్ 1680లో, అతను మొఘలులతో పోరాడాలని నిర్ణయించుకున్నాడు మరియు తన తండ్రి విశ్వాసుల నుండి సలహా తీసుకున్నాడు. ఇంతలో, ఔరంగజేబు కుమారుడు అక్బర్ తన తండ్రిపై తిరుగుబాటు చేసి మరాఠీల నుండి ఆశ్రయం పొందాడు.

జైహింద్.

దిలీపుడు - సంతానయోగ్యత....శ్రీ క్రొవ్విడి వేంకటరాజారావు.

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

తులతూగు,చరితార్ధ,నెడ నెడ,జీవన కల,గర్భ"-పరార్ధతా"-వృత్తము,రచన:-వల్లభవఝల అప్పల నరసింహ మూర్తి,

జైశ్రీరామ్.

ధన మవిరళ దర్పానన్!తన,మన,పరముండునే!తలపోయ రదేమొకో?

జనన మరణ తీరెంచన్!చని మని చను చర్వితమ్!చలితంబు నెరుంగుమా!

కని కననటు భోగార్తిన్!కను నెడ నెడ మృత్యువున్!కలయే గద జీవితమ్!

తునియలు నగు దేహంబుల్!తునుమకు భవితవ్యమున్!తుల తూగు పరార్ధతన్!

సృజనాత్మక గర్భ కవితా స్రవంతి యందలి"అనిరుద్ఛందాంతర్గత"ఉత్కృతి"

ఛందము లోనిది,ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము

లుండును,యతులు,10,19,అక్షరములకు చెల్లును,

1.గర్భగత"అవిరళ"వృత్తము,

ధన మవిరళ దర్పానన్!

జనన మరణ తీరెంచన్!

కని కననటు భోగార్తిన్!

తునియలు నగు దేహంబుల్!

అభిజ్ఞా ఛందము నందలి"బృహతి"-ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు,9,అక్షరము లుండును,

2,గర్భగత"దర్పక"-వృత్తము,

తన మన పరముండునే!

చని  మని చను చర్వితమ్!

కను నెడ నెడ మృత్యువున్!

తునుమకు భవితంబున్!

అభిజ్ఞా ఛందము నందలి"బృహతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"9"అక్షరము లుండును,

3.గర్భగత"-తీ రరయు"-వృత్తము,

తలపోయ రదేమొకో?

చలితంబు నెరుంగుమా!

కలయే గద జీవితమ్!

తుల తూగు పరార్ధతన్!

అభిజ్ఞా ఛందమునందలి"అనుష్టుప్"ఛందము లోనిది,

ప్రాసనియమము కలదు,పాదమునకు"8"అక్షరము లుండును,

4.గర్భగత"పర మెంచు"వృత్తము,

ధన మవిరళ దర్పానన్!తన మన పర ముండునే!

జనన మరణ తీరెంచన్!చని మని చను చర్వితమ్!

కని కన నటు భోగార్తిన్!కను నెడ నెడ మృత్యువున్!

తునియలు నగు దేహంబుల్!తునుమకు భవితవ్యమున్

అణిమా ఛందము నందలి"ధృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు,18,అక్షరము లుండును,

యతి,10,వ యక్షరమునకు చెల్లును,

5.గర్భగత"తలపోయు"వృత్తము,

తన మన పర ముండునే!ధన మవిరళ దర్పానన్!

చని మని చను చర్వితమ్!జనన మరణ తీరెంచన్!

కను నెడ నెడ మృత్యువున్!కని కన నటు భోగార్తిన్!

తునుమకు భవి తవ్యమున్!తునియలునగు దేహంబుల్!

అణిమా"ఛందము నందలి"ధృతి"ఛందము లోనిది, 

ప్రాసనియమము కలదు,పాదమునకు"18"అక్షరము లుండును,

యతి"10"వ యక్షరమునకు చెల్లును,

6.గర్భగత"మలిజన్మ"-వృత్తము,

ధన మవిరళ దర్పానన్!తలపోయ రదేమొకో?

జనన మరణ తీరెంచన్!చలి తంబు నెరుంగుమా!

కని కన నటు భోగార్తిన్!కలయే గద జీవి తమ్!

తునియలు నగు దేహంబుల్!తుల తూగు పరార్ధతన్

అణిమా ఛందము నందలి"అత్యష్టి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును,

యతి"10,వ యక్షరమునకుచెల్లును,

7,గర్భగత"-చరిత"వృత్తము,

తల పోయ రదేముకో?ధన మవిరళ దర్పానన్!

చలి తంబు నెరుంగుమా!జనన మనన తీరెంచన్!

కలయే గద జీవితమ్!కని కన నటు భోగార్తిన్!

తుల తూగు పరార్ధతన్!తునియలు నగు దేహంబుల్!

అణిమా"ఛందము నందలి"అత్యష్టి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును,

యతి"9"వ యకషరమునకు చెల్లును,

8.గర్భగత"-కను నెడ"వృత్తము,

తన మన పర ముండునే!తలపోయ రదేమొకో?

చని మని చను చర్వితమ్!చలితంబు నెరుంగుమా!

కను నెడ నెడ మృత్యువున్!కలయే గద జీవితమ్!

తునుమకు భవివ్యమున్!తుల తూగు పరార్ధతన్!

అణిమా ఛందమునందలి"అత్యష్టి"-ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు "17"అక్షరము లుండును,

యతి"10'వ యక్షరమునకు చెల్లును,

9,గర్భగత"భవిత"-వృత్తము,

తలపోయ రదేమొకో?తన మన పర ముండునే!

చలితంబు నెరుంగుమా!చని మని చను చర్వితమ్!

కలయేగద జీవితమ్!కను నెడ నెడ మృత్యువున్!

తుల తూగు పరార్ధతన్!తును మకు భవితవ్యమున్!

అణిమా ఛందము నందలి"అత్యష్టి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును,

యతి"9"వ యక్షరమునకు చెల్లును,

10,గర్భగత"పరంపర"వృత్తము,

తన మన పరముండునే!ధన మవిరళ దర్పానన్!తలపోయ రదేమొకో?

చని మని చను చర్వితమ్!జనన మరణ తీరెంచన్!చలితంబు నెరుంగుమా!

కను నెడ నెడ మృత్యువున్!కని కన నటు భోగార్తిన్!కలయే గద జీవితమ్!

తునుమకు భవితవ్యమున్!తునియలు నగు దేహంబుల్!తులతూగు పరార్ధతన్!

అనిరుద్ఛందము నందలి."ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది.

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు,10,19,అక్షరములకు చెల్లును,

11.గర్భగత"తులతూగు"వృత్తము,

ధన మవిరళ దర్పానన్!తల పోయ రదేమొకో?తన మన పర ముండునే!

జనన మరణ తీరెంచన్!చలితంబు నెరుంగుమా!చని మని చను చర్వితమ్!

కని కన నటు భోగార్తిన్!కలయేగద జీవితమ్!కను నెడ నెడ మృత్యువున్!

తునియలు నగు దేహంబుల్!తుల తూగు పరార్ధతన్!తును మకు భవి తవ్యమున్!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు. పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు,10,18,అక్షరములకు చెల్లును,

12,గర్భగత"-చరితార్ధ"వృత్తము,

తలపోయ రదేమొకో?ధన మవిరళ దర్పానన్!తన మన పరముండునే!

చలితంబు నెరుంగుమా!జనన మరణ తీరెంచన్!చని మని చను చర్వితమ్!

కలయే గద జీవితమ్!కని కన నటు భోగార్తిన్!కను నెడ నెడ మృత్యువున్!

తులతూగు పరార్ధతన్!తునియలు నగు దేహంబుల్!తునుమకు భవితవ్యమున్!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు"9,18,అక్షరము లకు చెల్లును,

13.గర్భగత"-నెడ నెడ"-వృత్తము,

తన మన పర ముండునే!తలపోయ రదేమొకో?ధన మవిరళ దర్పానన్!

చని మని చను చర్వితమ్!చలితంబు నెరుంగుమా!జనన మరణ తీరెంచన్!

కను నెడ నెడ మృత్యువున్!కలయే గద జీవితమ్!కని కననటు భోగార్తిన్!

తునుమకు భవి తవ్యమున్!తుల తూగు పరార్ధతన్!తునియలు నగు దేహంబుల్!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"-ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు,10,18,అక్షరములకు చెల్లును,

14.గర్భగత"-జీవన కల"-వృత్తము,

తలపోయ రదేమొకో?తన మన పర ముండునే!ధన మవిరళ దర్పానన్!

చలి తంబు నెరుంగుమా!చని మని చను చర్వితమ్!జనన మరణ తీరెంచన్!

కలయే గద జీవితమ్!కను నెడ నెడ మృత్యువున్!కని కన నటు భోగార్తిన్!

తుల తూగు పరా ర్ధతన్!తునుమకు భవితవ్యమున్!తునియలు నగు దేహంబుల్!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును. 

యతులు,9,18,అక్షరములకు చెల్లును,

జైహింద్. 

యో యమర్థం ప్రార్థయతే. ... మేలిమిబంగారం మన సంస్కృతి.

 జైశ్రీరామ్.

శ్లో.  యో యమర్థం ప్రార్థయతే  -  తదర్థం చేహతే క్రమాత్ |

అవశ్యం స తమాప్పోతి  -  న చేదర్ధాన్నివర్తతే ||  (యోగవాసిష్ఠం  2 - 4 - 12)

తే.గీ. కోరునది పొంద కృషీచేసుకొను నెవండు

వాఁడు మధ్యలో తన కృషి వదలకున్న

పొందు నద్దానిఁ దప్పక, బిధవరేణ్య!

మంచి పొందఁగ కృషి చేయు మాన్యులెపుడు.       

భావము.  ఎవడు ఏ ప్రయోజనాన్ని కోరుతున్నాడో, దాని కోసం అతడు అర్ధాంతరంగా 

వదిలిపెట్టకుండా నిరంతరం కృషి చేస్తే, చివరికి దానిని తప్పకుండా సాధిస్తాడు.

జైహింద్.

మంచిపెంచు,మించకేగు,కుంచిత,కీర్తిదము,సత్కృప,కురచన,మెరుగులు,సుఖజీవన,పరమాత్మ,అరిషడులు,మితి మీరు,చెడుతలపు,మరచు,లోభత్వ,గర్భ"బ్రతుకు తీరు"వృత్తము. రచన;-వల్లభవఝల అప్పల నరసింహ మూర్తి,

 జైశ్రీరామ్.

మంచి పెంచు మెల్లెడలన్!మరువకు సరివారినిన్!మారకు లోభత్వ చింతనన్!

మించ కేగు సాధు మతిన్!మెరుగు బ్రతుకు కోరుమా!మీరకు ధర్మార్ధ కామముల్!

కుంచితాలు వీడు మిలన్!కురచత విడనాడుమా!కోరుము పర్మాత్ము చేరికన్!

మించు కీర్తి నెంచు సదా!మెరుగు జిలుగు లేలకో?మేరను మీరంగ దోషమౌ!

సృజనాత్మక గర్భ కవితా స్రవంతి యందలి.అనిరుద్ఛందాంతర్గత"ఉత్కృతి"

ఛందము లోనిది,ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు.9,18,అక్షరములకు చెల్లును,

1.గర్భగత"-మంచి పెంచు"వృత్తము,

మంచి పెంచు మెల్లెడలన్!

మించ కేగు సాధు మతిన్!

కుంచితాలు వీడు మిలన్!

మించు కీర్తి నెంచు సదా!

అభిజ్ఞా ఛందము నందలి"అనుష్టుప్"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు8,అక్షరము లుండును,

2.గర్భగత"మించ కేగు"వృత్తము,

మరువకు సరి వారినిన్!

 మెరుగు బ్రతుకు కోరుమా!

కురచత విడ నాడుమా!

మెరుగు జిలుగు లేలకో?

అభిజ్ఞా ఛందము నందలి"బృహతి"ఛందము లోనిది,ఙ

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు.9'అక్షరము లుండును,

3.గర్భగత"కుంచిత"-వృత్తము,

మారకు లోభత్వ చింతనన్!

మీరకు ధర్మార్ధ కామముల్!

కోరుము పర్మాత్ము చేరికన్!

మేరను మీరంగ దోషమౌ!

అభిజ్ఞా ఛందము నందలి""బృహతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు.పాదమునకు"9"అక్షరము లుండును,

4.గర్ధగత"కీర్తిదము"వృత్తము,

మంచి పెంచు మెల్లెడలన్!మరువకు సరి వారినిన్!

మించ కేగు సాధు మతిన్!మెరుగు బ్రతుకు కోరుమా!

కుంచితాలు వీడు మిలన్!కురచత విడ నాడు మా!

మించు కీర్తి నెంచు సదా!మెరుగు జిలుగు లేలకో?

అణిమా ఛందము నందలి"అత్యష్టి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమమ కలదు,పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును.

యతి"9"వ యక్షరమునకు చెల్లును,

5.గర్భగత"సత్కృప"వృత్తము,

మరువకు సరి వారినిన్!మంచి పెంచు మెల్లెడలన్!

మెరుగు బ్రతుకు కోరుమా!మించ కేగు సాధు మతి నిన్!

కురచత విడ నాడుమా!కుంచితాలు వీడు మిలన్!

మెరుగు జిలుగు లేలకో?మించు కీర్తి నెంచుమా!

అణిమా ఛందము నందలి"అత్యష్టి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు.పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును,

యతి,10,వ యక్షరమునకు చెల్లును,

6.గర్భగత"కురచన"వృత్తము,

మంచి పెంచు మెల్లెడలన్!మీరకు లోభత్వ చింతనన్!

మించ కేగు సాధు మతిన్!మీరకు ధర్మార్ధ కామముల్!

కుంచితాలు వీడు మిలన్!కోరుము పర్మాత్ము చేరికన్!

మించు కీర్తి నెంచు సదా!మేరను మీరంగ దోషమౌ!

అణిమా ఛందము నందలి"అత్యష్టి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు.పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును,

యతి.9"వ యక్షరమునకు చెల్లును,

7.గర్భగత"మెరుగులు"వృత్తము,

మారకు లోభత్వ చింతనన్!మంచి పెంచు మెల్లెడలన్!

మీరకు ధర్మార్ధ కామముల్!మించ కేగు సాధు మతిన్!

కోరుము పర్మాత్ము చేరికన్!కుంచితాలు వీడు మిలన్!

మేరను మీరంగ దోషమౌ!మించు కీర్తి నెంచు సదా!

అణిమా ఛందము నందలి"అత్యష్టి"ఛ్దము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు.పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును,

యతి"10"వ యక్షరమునకు చెల్లును,

8,గర్భగత"సుఖ జీవనా"వృత్తము,

మరువకు సరి వారినిన్!మారకు లోభత్వ చింతనన్!

మెరుగు బ్రతుకు కోరుమా!మీరకు ధర్మార్ధ కామముల్!

కురుచత విడ నాడుమా!కోరుము పర్మాత్ము చేరికన్!

మెరుగు జిలుగు లేలకో?మేరను మీరంగ దోషమౌ!

అణిమా ఛందము నందలి"ధృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"18"అక్షరము లుండును,

యతి"10"వ యక్షరమునకు చెల్లును,

9,గర్భగత"పర్మాత్మ"వృత్తము

మారకు లోభత్వ చింతనన్!మరువకు సరి వారినిన్!

మీరకు ధర్మార్ధ కామముల్!మెరుగు బ్రతుకు కోరుమా!

కోరుము పర్మాత్ము చేరికన్!కురచత విడ నాడుమా!

మేరను మీరంగ దోషమౌ!మెరుగు జిలుగు లేలకో?

అణిమా ఛందము నందలి"ధృతి"ఛుదము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"18"అక్షరము లుండును,

యతి"10"వ యక్షరమునకు చెల్లును,

10,గర్భగత"అరిషడులు"వృత్తము,

మరువకు సరి వారినిన్!మంచి పెంచు మెల్లెడలన్!మారకు లోభత్వ చింతనన్!

మెరుగు బ్రతుకు కోరుమా!మించ కేగు సాధు మతిన్!మీరకు ధర్మార్ధ కామముల్!

కురచత విడ నాడుమా!కుంచితాలు వీడు మిలన్!కోరుము పర్మాత్ము చేరికన్!

మెరుగు జిలుగు లేలకో?మించు కీర్తి నెంచు సదా!మేరను మీరంగ దోషమౌ!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"-ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు,26,అక్షరము లుండును,

యతులు,10,18,అక్షరములకు చెల్లును,

11,గర్భగత"మితి మీరు"వృత్తము,

మంచి పెంచు మెల్లెడలన్!మారకు లోభత్వ చింతనన్!మరువకు సరి వారినిన్!

మించ కేగు సాధు మతిన్!మీరకు ధర్మార్ధ కామముల్!మెరుగు బ్రతుకు కోరుమా!

కుంచితాలు వీడు మిలన్!కోరుము పర్మాత్ము చేరికన్!కురచత విడ నాడుమా!

మించు కీర్తి నెంచు సదా!మేరను మీరంగ దోషమౌ!మెరుగు జిలుగు లేలకో?

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము.లుండును,

యతులు,9,18,అక్షరములకు చెల్లును,

12,గర్భగత:-చెడు తలపు"వృత్తము,

మారకు లోభత్వ చింతనన్!మంచి పెంచు మెల్లెడలన్!మరువకు సరి వారినిన్!

మీరకు ధర్మార్ధ కామముల్!మించ కేగు సాధు మతిన్!మెరుగు బ్రతుకు కోరుమా!

కోరుము పర్మాత్ము చేరికన్!కుంచితాలు వీడు మిలన్!కురచత విడ నాడుమా!

మేరను మీరంగ దోషమౌ!మించు కీర్తి నెంచు సదా!మెరుగు జిలుగు లేలకో?

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు.10,18,అక్షరములకు కు చెల్లును,

13.గర్భగత"మీరకు"వృత్తము,

మరువకు సరి వారినిన్!మారకు లోభత్వ చింతనన్!మంచి పెంచు మెల్లెడలన్!

మెరుగు బ్రతుకు కోరుమా!మీరకు ధర్మార్ధ కామముల్!మించకేగు సాధు మతిన్!

కురచత విడ నాడుమా!కోరుము పర్వాత్ము చేరికన్!కుంచితాలు వీడు మిలన్!

మెరుగు జిలుగు లేలకో?మేరను మీరంగ దోషమౌ!మించు కీర్తి నెంచు సదా!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు,10,19,అక్షరములకు చెల్లును,

14.గర్భగత"లోభత్వ"వృత్తము,

మారకు లోభత్వ చింతనన్!మరువకు సరివారినిన్!మంచి పెంచు మెల్లెడలన్!

మీరకు ధర్మార్ధ కామముల్!మెరుగు బ్రతుకు కోరుమా!మించ కేగు సాధు మతిన్!

కోరుము పర్మాత్ము చేరికన్!కురచత విడ నాడుమా!కుంచితాలు వీడు మిలన్!

మేరను మీరంగ దోషమౌ!మెరుగు జిలుగు లేలకో?మించు కీర్తి నెంచు సదా!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కబదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును

యతులు,10,19,అక్షరములకు చెల్లును,

జైహింద్.

వరదాంగ,ఉజ్వల,కాంతిదా,ఆనందవర,ఝరీ,ఆనందకరీ.సాంభవా,సర్వేశ్వర,జీవాత్మ,పరమాత్మ,స్థిరణశప్రాసాద,సంస్తుత్య,సత్కృపా, గర్భ"కృపానంద"-వృత్తము.....రచన;-వల్లభవఝల అప్పల నరసింహ మూర్తి,

 జైశ్రీరామ్.

వర దాంగోజ్వల కాంతిదా!పరమేశా!ఈశా! శివా!ప్రాసస్త్య ధీరా!సుర శ్రేష్ఠా!

నిరతానంద కరీ!ఝరీ!నిరవద్య!సర్వాత్మకా!నీ సౌమ్య సంస్తుత్య సృతంబే!

వర దీనోద్ధర మానసా!పరమాత్మ!సర్వేశ్వరా!ప్రాసాద వాసంబు లిడంగన్!

సిరిదా!వాక్కరి శాంభవా!స్థిర మీర!జీవాత్మకా!శ్రీ సత్కృపానంద వరంబౌ!

సృజనాత్మక గర్భ కవితా స్రవంతి యందలి,ఆనిరుద్ఛందాంతర్గత"ఉత్కృతి"

ఛందము లోనిది,ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము

లుండును,యతులు,10,18,అక్షరములకు చెల్లును,

1,గర్భగత"వరదాంగ"వృత్తము,

వర దాంగోజ్వల కాంతిదా!

నిరతానంద కరీ!ఝరీ!

వర దీరోద్ధార మానసా!

సిరిదా!వాక్కరి శాంభవా!

అభిజ్ఞా ఛందము నందలి"బృహతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"9"అక్షరము లుండును,

2.గర్భగత"-ఉజ్వల"వృత్థము,

పరమేశా!ఈశా!శివా!

నిరవద్య సర్వాత్మకా!

పరమాత్మ!సర్వేశ్వరా!

స్థిర మీర!జీవాత్మకా!

అభిజ్ఞా ఛందము నందలి"అనుష్టుప్ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"8"అక్షరము లుండును,

3.గర్భగత"కాంతిదా"వృత్తము,

ప్రా సస్త్య ధీరా! సుర శ్రేష్ఠా!

నీ  సౌమ్య సంస్తుత్య  శృతంబే!

ప్రసాద వాసంబు లిడంగన్!

శ్రీ సత్కృపా నంద వరంబౌ!

అభిజ్ఞా ఛందము నందలి"బృహతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాష నియమము కలదు,పాదమునకు"9,అక్షరము లుండును,

4.గర్భగత"ఆనంద వర"వృత్తము,

వర దాంగోజ్వల కాంతిదా!పరమేశా!ఈశా!శివా!

నిరతానంద కరీ ఝరీ!నిర వద్య సర్వాత్మకా!

వర ధీరోద్ధార మానసా!పరమాత్మ సర్వేశ్వరా!

సిరిదా వాక్కరీ శాంభవా!స్థిర మీర జీవార్మకా!

అణిమా ఛందము నందలి"అత్యష్టీ"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును,

యతి.10,వ యక్షరమునకు చెల్లును,

5.గర్భగత"ఝరీ"వృత్తము,

పరమేశా!ఈశా!శివా!వర దాంగోజ్వల కాతిదా!

నిరవద్య సర్రవాత్తామకా!నిరతా నంద కరీ!ఝరీ!

సరమాత్మ సర్వేశ్వరా!వర ధీరోద్ధార మానసా!

స్థిర మీర జీవాత్మకా!సిరిదా!వాక్కరి శాంభవా!

అణిమా ఛందము నందలి"అత్యష్టి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును,

యతి.9;వ యక్షరమునకు చెల్లును,

6,గర్భగత"ఆనంద కరీ"వృత్తము,

వర దాంగోజ్వల కాంతిదా!ప్రాసస్థ్య ధీరాసుర శ్రేష్ఠా!

నిరతానంద కరీ ఝరీ!నీసౌమ్య సంస్తుత్య సృతంబే!

వర ధీరోద్ధార మానసా!ప్రాసాద వాసంబు లిడంగన్!

సిరిదా వాక్కరి శాంభవా!శ్రీ సత్కృపానంద వరంబౌ!

అణిమా ఛందము నందలి"ధృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు.18.అక్షరము లుండును,

యతి,10,వ యకషరమునకు చెల్లును,

7.గర్భగత"శాంభవా"-వృత్తము,

ప్రాసస్థ్య ధీరా!సుర శ్రేష్ఠా!వర దాంగోజ్వల కాంతిదా!

నీ సౌమ్య సంస్తుత్య సృతంబే!నిరతానంద కరీ ఝరీ!

ప్రాసాద వాసంబు లిడంగన్!వర ధీరోద్ధార మానసా!

శ్రీ సత్కృపానంద వరంబౌ!సిరిదా వాక్కరి శాంభవా!

అణిమా ఛందము నందలి"ధృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు, పాదమునకు"18"అక్షరము లుండును,

యతి.10,వ యక్షరమునకు చెల్లును,

8.గర్భగత"సర్వేశ్వర"వృత్తము,

పరమేశా!ఈశా!శివా!ప్రాసస్త్య ధీరా!సుర శ్రేష్ఠా!

విర వద్య సర్వాత్మకా!నీ సౌమ్య సంస్తుత్య సృతంబే!

 పరమేశ!సర్వాత్మకా!ప్రాసాద  వాసంబు లిడంగన్!

స్థిర మీర జీవాత్మకా!శ్రి సత్కృపానంద వరంబౌ!

అణిమా ఛందము నందలి,అత్యష్టి"-ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు, పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును,

యతి,9,వ యక్షరమునకు చెల్లును,

9,గర్భగత"జీవాత్మ"వృత్తము,

ప్రాసస్త్య ధీరా!సుర శ్రేష్ఠా!సరమేశా!ఈశా!శివా!

నీ సౌమ్య సంస్తుత్య సృతంబే!నిర వద్య సర్వాత్మకా!

ప్రాసాద వాసంబు లిడంగన్!పరమేశా!సర్వాత్మకా!

శ్రీ సత్కృపానంద వరంబౌ!స్థిర మీర!జీవాత్మకా!

అణిమా ఛందము నందలి"అత్యష్టి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు17"అక్షరము లుండును,

యతి"10,వ యక్షరమునకు చెల్లును,

10.గర్భగత"పరమాత్మ"వృత్తము,

 పరమేశా!ఈశా!శివా!వర దాంగోజ్వల కాంతిదా!ప్రా సస్త్య ధీరా!సుర శ్రేష్ఠా!

నిరవద్య సర్వాత్మకా!నిరతానంద కరీ!ఝరీ!నీసౌమ్య సంస్తృత్య సృతంబే!

పరమాత్మ!సర్వేశ్వరా!వర ధీనోద్ధర మానసా!ప్రాసాద వాసంబు లిడంగన్!

స్థిర మీర!జీవాత్మకా!సిరిదా!వాక్కరి శాంభవా!శ్రే సత్కృపా నంద వరంబౌ!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది.

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు"9,18,అక్షరములకు చెల్లును,

11.గర్భగత"స్థిరదా"వృత్తము,

పరమేశ!ఈశా!శివా!ప్రాసస్త్య ధీరా!సుర శ్రేష్ఠా!వర దాంగోజ్వల కాంతిదా!

నిరవద్య సర్వాత్మకా!నీ సౌమ్య సంస్తుత్య సృతంబే!నిరతానంద కరీ!ఝరీ!

పరమాత్మ సర్వేశ్వరా!ప్రాసాద వాసంబు లిడంగన్!వర ధీనోద్ధర మానసా!

స్థిర మీర జీవాత్మకా!శ్రీ సత్కృపా నంద వరంబౌ!సిరిదా వాక్కరి శాంభవా!

అనిరుద్ఛందమునందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు "26"అక్షరము లుండును,

యతులు,9,18,అక్షరములకు చెల్లును,

12.గర్భగత"ప్రాసాద"వృత్తము,

ప్రాసస్త్య ధీరా!సుర శ్రేష్ఠా!వర దాంగోజ్వల కాంతిదా!పరమేశ!ఈశా!శివా!

నీసౌమ్య సంస్తృత్య సృతంబే!నిరతానంద కరీ!ఝరీ!నిర వద్య సర్వాత్మకా!

ప్రాసాద వాసంబు లిడంగన్!వర ధీనోద్ధర మానసా!పరమాత్మ సర్వేశ్వరా!

శ్రీ సత్కృపానంద వరంబౌ!సిరిదా వాక్కరి శాంభవా!స్థిర మీర జీవాత్మకా!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు.10,19,అక్షరములకు చెల్లును,

13.గర్భగత"సంస్తుత్య"వృత్తము,

పరమేశ!ఈశా!శివా!ప్రాసస్త్య ధీరా!సుర శ్రేష్ఠా!వర దాంగోజ్వల కాంతిదా!

నిరవద్య సర్వాత్మకా!నీ సౌమ్య సంస్తుత్య సృతంబే!నిరతానంద కరీ!ఝరీ!

పరమాత్మ సర్వేశ్వరా!ప్రాసాద వాసంబు లిడంగన్!వర ధీనోద్ధర మానసా!

స్థిర మీర జీవాత్మకా!శ్రీ సత్కృపానంద వరంబౌ!సిరిదా వాక్కరి శాంభవా!

అనిరుద్ఛందమునందలి"ఉత్కృతి"ఛంథము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు,9,18,అక్షరములకు చెల్లును,

14.గర్భగత"సత్కృపా"వృత్తము,

ప్రాసస్త్య ధీరా!సుర శ్రేష్ఠా!పరమేశ!ఈశా!శివా!వర దాంగోజ్వల కాంతిదా!

నీసౌమ్య సంస్తుత్య సృతంబే!నిర వద్య సర్వాత్మకా!నిరతానంద కరీ!ఝరీ!

ప్రాసాద వాసంబు లిడంగన్!పరమాత్మ సర్వేశ్వరా!వర ధీనోద్ధర మానసా!

శ్రీ సత్కృపా నంద వరంబౌ!స్థిర మీర జీవాత్మకా!సిరిదా!వాక్కరి శాంభవా!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు.10,18,అక్షరములకు చెల్లును,

జైహింద్.

విశ్వనాథ గళంలో రామాయణ కల్పవృక్ష శబరి పద్యాలు(కఠిన పద అర్థాలతో)-01వభాగం

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

ఒక్క కందంలో మొదటి రెండు పాదాలలోనే దశావతారాల నిమిడ్చి చెప్పిన తిరుపతివేంకట కవులు.....శ్రీ వైద్యం వేంకటేశ్వరాచార్యులు.

 జైశ్రీరామ్.

దశావతారాలు ...తిరుపతి వేంకటకవులు !

.

ఒకసారి తిరుపతి వేంకటకవులు వినుకొండలో అష్టావధానం చేస్తుండగా వర్ణన అనే ఒక అంశంలో భాగంగా ఒకాయన అడిగాడు, 'అయ్యా, దశావతారాలను గురించి వర్ణించండి'.

పది అవతారాలు. అలాగే దానికేం? వీళ్ళు ఏ ఉత్పలమాలో, చంపకమాలో లేకపోతే సీసపద్యంలో చెప్పుకోవచ్చు కదా అని మొదలు పెట్టాలనుకున్నారు. ఎందుకు? విస్తీర్ణం కలిగిన వృత్తాలు కదా! 

'అయ్యా! అయితే ఒక చిన్న విన్నపం. కంద పద్యంలో చెప్పాలి' అన్నారు. 

దశావతారాలు ఒకొటొకటి చెప్పుకుంటూ లెక్కపెట్టుకుంటేనే కందానికి ఎన్ని అక్షరాలు కావాలో ఆ అక్షరాలను దాటిపోతుంది. 

సరే! వెంకటశాస్త్రి గారు 'జలచర ఢులి కిరి నరహరి' మొదలుపెట్టారు. ఒక పాదం అయిపోయింది నాలుగవతారాలతో. పృచ్ఛకుడు ఆపాడు. 'ఏమండోయ్ నా కోరిక ఇంకా మీరు పూర్తిగా వినలే'దన్నాడు. 'అయ్యా! దశావతారాలు కందపద్యంలో చెప్తున్నాము కదా, జలచర ఢులి కిరి నరహరి.. అర్థం చెప్తాము' అంటే, 'అయ్యా! ఆగండి. ఆ పద్యంలో మా అధ్యక్షుడు పరబ్రహ్మ శాస్త్రిగారి పేరు కూడా ఉండాలండి' చెప్పాడు పృచ్ఛకుడు. మళ్ళీ ఇదేం మెలిక అనుకుంటూ ‘ఏం పర్వాలేదులే చెప్పుకుందాం’అనుకున్నారు. 

జలచర ఢులి కిరి నరహరి

కలిత వటు త్రివిధ రామ.. 

మూడు రామావతారాల గురించి 'త్రివిధ రామ' అని వచ్చింది. అరే వీళ్ళు దాటేసుకుంటున్నారే అనిపించింది పృచ్ఛకుడికి. జలచరం - మీనావతారం, ఢులి - కూర్మావతారం, కిరి - వరాహావతారం. నరహరి - నృసింహావతారం, నాలుగు అవతారాలను మొదటి పాదంలో పెట్టేశారు. మూడు గణాలలో. రెండవ పాదంలోకి వచ్చేటప్పటికి కలిత వటు, ఆయన ఎవరు? వామనావతారం. త్రివిధ రామః - రామో రామశ్చ రామశ్చ - పరశురాముడు, శ్రీరాముడు, బలరాముడు. మూడు రామావతారాలను 'త్రివిధరామ' లో ఇరికించారు. 'అయ్యా! మాట' అన్నాడు పృచ్ఛకుడు, మళ్ళీ చెయ్యెత్తి. 'దాన్లో మీ ఇద్దరి పేర్లు కూడా ఉండాలి'. సరే దానికేముందని,

క. జలచర ఢులి కిరి నరహరి

కలిత వటు త్రివిధ రామ కల్కులు బుద్ధుం

డిల తిరుపతి వేంకటశా

స్త్రులను పరబ్రహ్మశాస్త్రిఁ జూతురు పేర్మిన్.

అదీ వారి పాండిత్యం!

జైహింద్.

శ్రీమద్భాగవతలీలాకల్పద్రుమం. ... శ్రీ వైద్యం వేంకటేశ్వరాచార్యులు.

జైశ్రీరామ్. 

శ్రీమద్భాగవతలీలాకల్పద్రుమం

 ఏక శ్లోకాన్ని భాగవత ద్వాదశస్కంధాలలోని ఇతివృత్తాలుగ

                  వ్యాఖ్యానించిన గ్రంథం.                

వ్యాసులవారి సంస్కృత ~ భాగవతపురాణం,ప్రథమస్కం, ప్రథమాధ్యాయం-౧

 శ్లో. జన్మాద్యయస్య యతోన్వయాదితరతశ్చార్థేష్వభిజ్ఞఃస్వరాట్

తేనేబ్రహ్మహృదాయ ఆదికవయే ముహ్యంతి యత్సూరయః

తేజోవారిమృదాం యథా వినిమయో యత్ర త్రిసర్గో మృషా

ధామ్నాస్వేన సదా నిరస్తకుహకం సత్యం పరం ధీమహి.

ఈ శ్లోకాన్ని బమ్మెర పోతన ఇలా తెనిగించినాడు.

 సీ.విశ్వ జన్మస్థితి-విలయంబు లెవ్వని

                       వలన నేర్పడు నను-వర్తనమున

     వ్యావర్తనమున గా-ర్యములం దభిజ్ఞుడై

                         తాన రాజగుచు జి-త్తమున జేసి

      వేదంబు లజునకు-విదితముల్ గావించె

                         నెవ్వడు బుధులు మో-హింతు రెవ్వ

      నికి నెండమావులు-నీట గాచాదులు

                          నన్యోన్యబుద్ధి దా-నడరునట్లు

     ఆ.త్రిగుణ సృష్టి యెందు-దీపించి సత్యము

        భంగి దోచు స్వప్ర-భానిరస్త

        కుహకు డెవ్వ డతని-గోరి చింతించెద

        ననఘు సత్యు బరుని-నను దినంబు

      -భాగవత కథాప్రారంభం(అవతారికతర్వాత)1స్కం,34

వ్యాసుని సంస్కృతభాగవతంలోని పై మొదటి శ్లోకానికి

వంశీధరశర్మ అనే విద్వన్మణి ప్రథమస్కంధంనుండి ద్వాదశస్కంధంవరకు  

ఉండే వివిధ  ఇతివృత్తాలుగల 134   అర్థాలు వచ్చేవిధంగా వ్యాఖ్యానం 

రచించినాడు. అంటే

ఈ శ్లోకాన్ని 134 విధాలుగ వ్యాఖ్యానించినాడు.ఆ రచనకు శ్రీమద్భాగవత 

లీలాకల్పద్రుమం అని పేరు. ఈ రచను  తెలుగు  అనువాదంతో  2011 లో  

డా.తలముడిపి బాల సుబ్బయ్య ప్రచురించినారు.

పైశ్లోకానికి ప్రథమస్కంధం నుండి ద్వాదశస్కంధం వరకూ

ఉండే వివిధ ఇతివృత్తాలుగా అర్థం చెప్పడం విశేషం. సంస్కృత భాగవతంలోని  

ఒకే శ్లోకానికి 134అర్థాలుగలశ్రీమద్భాగవతలీలాకల్పద్రుమం అరుదైన 

విశేష గ్రంథం.

జైహింద్.

మాండవ్యోపాఖ్యానము...... శ్రీ క్రొవ్విడి వేంకట రాజారావు

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

సూర్య సూక్తం. డా. ఆముదాల మురళి. SURYA SUKTHAM BY DR AMUDALA MURALI

జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

స్రగ్విణీ, భుజంగప్రయాత, కంద గర్భ సీసము.. రచన శ్రీ గరిమెళ్ళ సోమయాజి శర్మ(1970లో)

 జైశ్రీరామ్.

జైహింద్.

సర్వమంగళా! నా పద్య పంచకము.

 జైశ్రీరామ్.

1ఉ.  శ్రీమహనీయనామ! నివశింపుము నాహృదయాబ్జమందు, నీ

నామము సంస్మరించిననె నా భవబంధము లంతరించు, నీ

స్వామియు నీవు నా మదిని చక్కగ నిల్చిన జన్మ ధన్యమౌ

నో మహిమాన్వితా! సుతుఁడ నొప్పుగ నన్ గను సర్వమంగళా!

2చం. ఇహమున సంచరించునెడ నీశ్వరి నీ స్పృహ  కల్గియుండి స

న్నిహితము నీకునౌచు మది, నిత్యవసంతవిశేషశోభతో

నహరహమున్ మెలంగుట మహాద్భుత  శాశ్వత ముక్తియోగమే,

రహి గనఁజేయు నిన్ గను వరంబిడు, ముక్తిద! సర్వమంగళా!

3చం. ప్రియముగ నా మదిన్ నిలిచి ప్రేరణఁ గొల్పెడి పార్వతీసతీ!

నయ శుభమార్గ దర్శివయి నన్ నడిపింపుము లోకపావనీ!

క్షయ మెఱుగంగ రాని కృప చక్కఁగ నాయెడచూపు నీకిలన్

జయము, దయాంబురాశి! విలసన్నుత నీకిట సర్వమంగళా!

4.ఉ.  కోపమెఱుంగనట్టి బుధకోటిమనంబుల వెల్గు శాంభవీ!

దాపరికంబె లేనిశుభ తత్వమె నాకును గొల్పుమమ్మ! యీ

పాపపు పంకిలమ్ము నిను పాయఁగ జేయుచు నుండునమ్మ! నా

పాపములన్ హరించి,గుణవర్ధన చేయుమ సర్వమంగళా!

5చం.  నిలకడ లేని నా మదిని నీవు వసించి స్థిరంబు గొల్పి, నా

పలుకులె సత్కవిత్వముగ వర్ధిలునట్లుగ చేయుచున్న నిన్

బలుమరు మ్రొక్కెదన్ సుగతి భాగ్య మొసంగుచు కావుమమ్మ! నా

తలపులలోన నిల్చి, పరతత్వము గొల్పుము సర్వమంగళా!

జైహింద్.

చరాచర,పరంపర,నిరంతర,కెరటాల,పర్వం,శోకతా,తత్వం,సాకర,గురిత్వ,నినద,వనధి,పనుప,జీవజాల,తపనార్తి,గర్భ"వాగధీశ"-వృత్తము... రచన. రచన:-వల్లభవఝల అప్పల నరసింహ మూర్తి,

 జైశ్రీరామ్.

చరాచర జీవ జాలమ్!జనన మరణాల పర్వమ్!సాగు మీశ్వరు ముక్తి ధామమ్!

పరంపర నాప నౌనే?వనధి కెరటాల తుల్యమ్!బాగు సత్వము నెంచు ధర్మమ్!

నిరంతర క్షోభ తుల్యమ్!నినదమగు శోక తత్వమ్!నీ గురిత్వమె నిత్య సత్యమ్!

పరంతపు నార్తి మోక్షమ్!పనుప సుర సాకరంబౌ!వాగధీశ్వరు మెచ్చు నిచ్ఛన్!

సృజనాత్మక గర్భ కవితా స్రవంతి యందలి,అనిరుద్ఛందాంతర్గత"ఉత్కృతి"

 ఛందము లోనిది,ప్రాస నియమము కలదు.పాదమునకు"26"అక్షరము

లుండును,యతులు,9,18,అక్షరములకు చెల్లును,

1.గర్భగత"-చరాచర"-వృత్తము,

చరాచర జీవ జాలమ్!

పరంపర నాప నౌనే?

నిరంతర క్షోభ తుల్యమ్!

పరంతపు నార్తి మోక్షమ్!

అభిజ్ఞా ఛందము నందలి"-అనుష్టుప్ఛందము"లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"8"అక్షరము లుండును,

2.గర్భగత"పరంపర"వృత్తము,

జనన మరణాల పర్వమ్!

వనధి కెరటాల తుల్యమ్!

నినదమగు శోక తత్వమ్!

పనుప సుర సాకరంబౌ!

అభిజ్ఞా ఛందము నందలి"బృహతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"9"అక్షరము లుండును,

3.గర్భగత"-నిరంతర"వృత్తము.

సాగు మీశ్వరు ముక్తి ధామమ్!

బాగు.సత్యము నెంచు ధర్మమ్!

నీ గురుత్వమె నిత్య సత్యమ్!

వాగధీశ్వరు మెచ్చు నిచ్ఛన్!

అభిజ్ఞా ఛందము నందలి"బృహతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"9"అక్షరము లుండును,

4.గర్భగత"-కెరటాల"వృత్తము,

చరాచర జీవ జాలమ్!జనన మరణాల పర్వమ్!

పరంపర నాప నౌనే?వనధి కెరటాల తుల్యమ్!

నిరంతర క్షోభ తుల్యమ్!నినదమగు శోక తత్వమ్!

పరంతపు నార్తి మోక్షమ్!పనుప సుర సాకరంబౌ!

అణిమా ఛందము నందలి"అత్యష్టి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు.పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును,

యతి"9"వ యక్షరమునకు చెల్లును,

5.గర్భగత"పర్వం"వృత్తము,

జనన మరణాల పర్వమ్!చరాచర జీవ జాలమ్!

వనధి కెరటాల తుల్యమ్!పరంపర నాప నౌనే?

నినదమగు శోక తత్వమ్!నిరంతర క్షోభ తుల్యమ్!

పనుప సుర సాకరంబౌ!పరంతపు నార్తి మోక్షమ్!

అణిమా ఛందము నందలి"అత్యష్టి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును,

యతి"10"వ యక్షరమునకు చెల్లును,

6.గర్భగత"శోకతా"-వృత్తము,

చరా చర జీవ జాలమ్!

చరాచర జీవ జాలమ్!సాగు మీశ్వరు ముక్తి ధామమ్!

పరంపర నాప నౌనే?బాగు సత్వము నెంచు ధర్మమ్!

నిరంతర క్షోభ తుల్యమ్!నీ గురుత్వమె నిత్య సత్యమ్!

పరంతపు నార్తి మోక్షమ్!వాగధీశ్వరు మెచ్చు నిచ్ఛన్!

అణిమా ఛందము నందలి""అత్యష్టి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"17"అక్షరము లుండును,

యతి.9 వ యక్షరమునకు చెల్లును,

7,గర్భగత"తత్వం"వృత్తము,

సాగు మీశ్వరు ముక్తి ధామమ్!చరా చర జీవ జాలమ్!

బాగు సత్వము నెంచు ధర్మమ్!పరంపర నాప నౌనే?

నీ గురుత్వమె,నిత్య సత్యమ్!నిరంతర క్షోభ తుల్యమ్!

వాగ ధీ శ్వరు మెచ్చు నిచ్ఛన్!పరంతపు నార్తి మోక్షమ్!

అణిమా ఛందము నందలి"అత్యష్టి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు.పాదమునకు"17,అక్షరములుండును,

 యతి,10,వ యక్షరమునకు చెల్లును,

8,గర్భగత"-సాకర"-వృత్తము,

జనన మరణాల పర్వమ్!సాగు మీశ్వరు ముక్తి ధామమ్!

వనధి కెరటాల తుల్యమ్!బాగు,సత్వము నెంచు ధర్మమ్!

నినదమగు శోక తత్వమ్!నీ గురుత్వమె నిత్య సత్యమ్!

పనుప సుర సాకరంబౌ!వాగధీశ్వరు మెచ్చు నిచ్ఛన్!

అణిమా ఛందము నందలి"ధృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"18"అక్షరము లుండును,

యతి,10,వ యక్షరమునకు చెల్లును,

9,గర్భగత"గురుత్వ"వృత్తము,

సాగు మీశ్వరు ముక్తి ధామమ్!జనన మరణాల పర్వమ్!

బాగు సత్వము నెంచు ధర్మమ్!వనధి కెరటాల తుల్యమ్!

నీ గురుత్వమె నిత్య సత్యమ్!నినదమగు శోక తత్వమ్!

వాగధీశ్వరు మెచ్చు నిచ్ఛన్!పనుప సుర సాకరంబౌ!

అణిమా ఛందము నందలి"ధృతి,ఛందము లోనిది.

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"18"అక్షరము లుండును,

యతి,10"వ యక్షరమునకు చెల్లును,

10,గర్భగత"నినద"వృత్తము,

జనన మరణాల పర్వమ్!చరాచర జీవ జాలమ్!సాగు మీశ్వరు ముక్తి ధామమ్!

వనధి కెరటాల తుల్యమ్!పరంపర నాప నౌనే?బాగు,సత్వము నెంచు ధర్మమ్!

నినదమగు శోక తత్వమ్!నిరంతర క్షోభ తుల్యమ్!నీ గురుత్వమె నిత్య సత్యమ్!

పనుప సుర సాకరంబౌ!పరంతపు నార్తి మోక్షమ్!వాగధీశ్వరు మెచ్చు నిచ్ఛన్!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు,10,18,అక్షరములకు చెల్లును,

11.గర్భగత"-వనధి"-వృత్తము,

చరాచర జీవ జాలమ్!సాగు మీశ్వరు ముక్తి ధామమ్!జనన మరణాల పర్వమ్!

పరంపర నాప నౌనే?బాగు,సత్వము నెంచు ధర్మమ్!వనధి కెరటాల తుల్యమ్!

నిరంతర క్షోభ తుల్యమ్!నీ గురుత్వమె నిత్య సత్యమ్!నినదమగు శోక తత్వమ్!

పరంతపు నార్తి మోక్షమ్!వాగధీశ్వరు మెచ్చు నిచ్ఛన్!పనుప సుర సాకరంబౌ!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది.

ప్రాస నియమము కలదు.పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు,9,18,అక్షరములకు చెల్లును,

12.గర్భగత"పనుప"వృత్తము,

సాగు మీశ్వరు ముక్తి ధామమ్!చరాచర జీవ జాలమ్!జనన మరణాల పర్వమ్!

బాగు.సత్వము నెంచు ధర్మమ్!పరంపర నాప నౌనే?వనధి కేరటాల తుల్యమ్!

నీ గురుత్వమె నిత్య సత్యమ్!నిరంతర క్షోభ తుల్యమ్?నినదమగు శోక తత్వమ్!

వాగధీశ్వరు మెచ్చు నిచ్ఛన్!పరంతపు నార్తి మోక్షమ్!పనుప సుర సాకరంబౌ!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు,10,18అక్షరములకు చెల్లును,

13.గర్భగత"జీవజాల"-వృత్తము,

జనన మరణాల పర్వమ్!సాగు మీశ్వరు ముక్తి ధామమ్!చరాచర జీవ జాలమ్!

వనధి కెరటాల తుల్యమ్!బాగు.సత్వము నెంచు ధర్మమ్!పరంపర నాప నౌనే?

నినదమగు శోక తత్వమ్!నీ గురుత్వమె నిత్య సత్యమ్!నిరంతర క్షోభ తుల్యమ్!

పనుప సుర సాకరంబౌ!వాగధీశ్వరు మెచ్చు నిచ్ఛన్!పరంతపు నార్తి మోక్షమ్!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు.పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు.10,19,అక్షరములకు చెల్లును,

14.గర్భగత"తపనార్తి"వృత్తము,

సాగు మీశ్వరు ముక్తి ధామమ్!జనన మరణాల పర్వమ్!చరాచర జీవ జాలమ్!

బాగు,సత్వము నెంచు ధర్మమ్!వనధి కెరటాల తుల్యమ్!పరంపర నాప నొనే?

నీ గురుత్వమె నిత్య సత్యమ్!నినదమగు శోక తత్వమ్!నిరంతర క్షోభ తుల్యమ్!

వాగధీశ్వరు మెచ్చు నిచ్ఛన్!పనుప సుర సాకరంబౌ!పరంతపు నార్తి మోక్షమ్!

అనిరుద్ఛందము నందలి"ఉత్కృతి"ఛందము లోనిది,

ప్రాస నియమము కలదు,పాదమునకు"26"అక్షరము లుండును,

యతులు.10,19,అక్షరములకు చెల్లును,

జైహింద్.